“Het begon met een hoteleigenaar op het Lemestrand die besloot vuurwerk af te steken en zo is onze traditie op de 31ste van het strand verbannen”, verklaart Marcelo Reis. Hij is verbonden aan de candombléreligie en is betrokken bij de organisatie van de tocht die de aanhangers van candomblé en umbanda jaarlijks maken naar het strand van Copacabana om de godin van de zee en de moeder van alle goden, Iemanjá, te eren.
Op 31 december wordt het strand ingenomen door circa twee miljoen mensen van binnen en buiten Rio, op zoek naar vertier en vuurwerk. Dus trekken candomblistas en umbandistas nu een paar dagen eerder, op 29 december, naar Copacabana met geschenken voor Iemanjá om een voorspoedig nieuw jaar te vragen. Het festijn wordt opgeluisterd met getrommel, gezang en samba. En een enkele kritische noot:
‘De gemeente vroeg smeergeld, dat gaven we niet en daarom kregen we dit jaar geen subsidie voor de optocht naar Copacabana.’
Of
‘Vroeger groette de evangelische pastor me altijd als we elkaar tegenkwamen op straat. Nu zegt hij niks meer.’
Iemanjá is afkomstig van het Jorubavolk in West-Afrika en is in de koloniale tijd met de Afrikaanse slaven de oceaan overgestoken. Ze is een van de meest geëerde orixás (goddelijke voorouders) in Brazilië. Reis: “Ze is de oorsprong van het leven, we stammen allemaal van haar af en daarom houden we zo van haar. Iemanjá is dol op lekker eten en is ijdel. Daarom stoppen mensen in kleine houten bootjes rijst, garnalen, appels, bananen, maar ook spiegeltjes en make up en sieraden. En bloemen niet te vergeten. Veel bloemen.
Aangevallen
De nieuwe burgemeester die in Rio aantreedt in januari is Marcelo Crivella, bisschop binnen een van de grootste evangelische kerken van Brazilië, de Universele Kerk van het Koninkrijk Gods. De Afro-Braziliaanse tempels waar de gelovigen bijeen komen, terreiros, worden steeds vaker aangevallen door mensen die deze religies als duivels beschouwen. De aanvallen worden toegeschreven aan leden van de evangelische kerken. Met spanning wordt er nu afgewacht wat voor invloed het burgemeesterschap van Crivella op deze ontwikkelingen zal hebben.
Alle beelden zijn van de Braziliaanse fotograaf Ierê Ferreira.
