IFFR 2020 deel 4: Bizarre vuurtorenwachters, Eskimo’s en een lamaherder in de Andes

Dit blog gaat over drie totaal verschillende films. ‘The Lighthouse’, een absurdistische black comedy over twee vuurtorenwachters op een verlaten eiland in New England. ‘One Day in the Life of Noah Piugattuk’, over een conflict tussen het leven van de Inuit (Eskimo’s) in het Arctisch gebied en Whiteman een Canadese ambtenaar. Leven volgens de vrije rauwe natuurwetten en leven naar ambtelijke regels. En ‘Piedra Sola’ opgenomen met natuurlijk licht in het Andes gebergte over een lamaherder en lokale rituelen.

The Lighthouse van de Amerikaanse regisseur Robert Eggers (The Witch) is een van de meest bizarre films dit jaar op het festival. Twee vuurtorenwachters een oude en een jonge, knap gespeeld door Willem Dafoe (At Eternity’s Gate) en Robert Pattinson (The Twilight Saga). Zij moeten enkele weken werken in een oude verlaten vuurtoren in New England. Buiten in een oorverdovend geluid breken de golven op de rotsen, krijsen de meeuwen en horen we het alarmerende geluid van een misthoorn.

De oude ervaren vuurtorenwachter betuttelt de jonge nieuweling. Na een tijdje slaat de verveling toe, drank is de enige afleiding. Het ene moment rollen de mannen vechtend over de vloer, het volgende hangen ze elkaar zingend en dansend om de nek. De oudste spreekt in een negentiende-eeuws Engelse taal beïnvloed door de schrijver Melville. Als de jongste een opdringerige meeuw doodt, slaat het noodlot toe. The Lighthouse is een in contrastrijk zwart-wit geschoten sprookje met duistere randen.

Vrije natuur

‘One Day in the Life of Noah Piugattuk’ over een oudere Eskimo, die met familie en collega’s aan het jagen is met honden sleeën als vervoermiddel. Ze jagen in Arctica op zeehonden, maar die zijn op dat moment moeilijk te vinden op de immense sneeuwvelden. De film is gemaakt door een Inuit filmmakers collectief onder leiding van Zacharias Kunuk (Atanarjuat, the Fast Runner). Tijdens een drinkpauze, komt er in de verte een hondenslee aan met een blanke grote Canadese ‘Whiteman’(Kim Bodnia uit de serie The Bridge), een tolk en een andere Eskimo.

Whiteman

De Canadees is een ambtenaar die hen komt vragen of ze niet in een houten nederzetting willen gaan wonen, met verwarming tegen een lage huurprijs. Piugattuk, de oudere leider van de groep, kijkt sceptisch en heeft er weinig zin in. De ambtenaar zegt dat hij namens de regering spreekt en dat hij het doet omdat ‘hij hen wil begrijpen en helpen’. Noah Piugattuk heeft helemaal geen hulp nodig, zegt hij. Whiteman: ‘je kinderen krijgen dan scholing en kunnen hun eigen geld verdienen’. ‘Wat hebben ze aan geld?’, antwoordt de Eskimo. De film toont het conflict tussen leven in de vrije natuur van de Inuit en het gereguleerde bestaan van de westerlingen. De film is wat statisch en niet zo filmisch, maar dat wordt ruimschoots goedgemaakt door de boeiende inhoud en het levendige debat tussen de Eskimo’s en Whiteman.

Begravingsritueel

Eveneens in de vrije natuur ,maar dan in het uitgestrekte Andes gebergte in Argentinië tegen de grens met Bolivia en Peru speelt ‘Piedra sola’ zich af. Geregisseerd door Alejandro Telemaco Tarraf uit Argentinië. Een mix van een begravingsritueel van de inheemse bevolking uit het ongerepte bergland en een documentaire over een lamaherder met natuurlijk licht en authentieke natuurgeluiden.

Geluid

Het geluid van weerkaatsende bliksem, zware regenbuien en de harde wind zijn volgens filmmaker Tarraf even belangrijk als de beelden. ‘ Vaak roept het geluid in de bergen sterke beelden op bij de toeschouwer’, zegt Tarraf in een Q en A. Hij deed er vijf jaar over om de film te maken en heeft Piedra Sol in drie draaiperiodes opgenomen. Een periode uitsluitend voor het geluid. De film die gekozen is in de Tiger Award competitie (debuut of tweede film) is gebaseerd op een gedicht uit de regio. Een van de mooiste facetten in de film is hoe Tarral de sterke koppen van de inheemse Andes bevolking van dichtbij in beeld brengt. Ze lijken op Inca indianen met hun fiere expressie en door de zon gebruinde gezichten.

Mijn gekozen waardering € -

Jaap Mees is filmmaker en freelance journalist. Voltooide de School voor de Journalistiek in Tilburg en de Filmacademie in Londen (regie/scenario). Maakte diverse korte en lange films, met name documentaires. Sommigen zijn vertoond in internationale filmfestivals in o.a Dublin, Londen, New York, Washington, Vancouver, Sitges, Utrecht en Manchester. Schreef voor diverse filmsites zoals Talking Pictures, NFTVM site en het filmblad Skrien. Nu Reporters Online, Cultuurpers.nl en Blendle/Cafeyn. Hij maakt ook opdrachtfilms voor musea en culturele instellingen. Zie website www.free-spirits-film.eu