De schoonzus van Lisette twijfelde of ze mee zou doen aan Moeders voor Moeders omdat ze het een ‘gedoe’ vond. Lisette: ‘Ze had er niet zo’n zin in, ze houdt nogal van gemak. Ik kon het me wel voorstellen, het ging bij hen ook allemaal vanzelf. Dan lijkt zwanger raken heel gewoon. Ik vond het jammer, want je kunt met zoiets relatief makkelijks veel betekenen voor andere mensen.’
Mooie gesprekken
De organisatie Moeders voor Moeders zet zich in voor paren met vruchtbaarheidsproblemen en helpt hen bij het vervullen van hun kinderwens. Dit doet zij door urine in te zamelen van zwangere vrouwen. Hieruit wordt het hCG-hormoon gehaald, dat door farmaceutische bedrijven wordt verwerkt in geneesmiddelen die worden gebruikt bij vruchtbaarheidsbehandelingen. Vrouwen die meedoen aan Moeders voor Moeders, vangen een aantal weken hun urine op om het in te leveren. Deelnemen kan vanaf de zesde tot en met de zestiende week van de zwangerschap. Lisette: ‘Uiteindelijk heeft de man van mijn schoonzus gezegd dat ze het gewoon moest doen. Hij dacht aan onze situatie; wij waren toen namelijk al een paar jaar bezig om zwanger te raken. Dat vond ik heel lief. Ik vond het bijzonder dat ze het uiteindelijk toch heeft gedaan, want het was niet makkelijk voor haar. Ze was heel blij toen ze er klaar mee was!’
Ook Karin is al een tijdje bezig om zwanger te raken. Ze is blij als er vrouwen uit haar omgeving meedoen. ‘Die roepen meteen nadat ze hebben verteld dat ze zwanger zijn: “En ik doe mee aan Moeders voor Moeders!” Daar ontstaan mooie gesprekken door. Een vriendin zei laatst: “Ik sta kokhalzend boven die flessen, maar ik doe het met liefde, want dan denk ik aan jullie en dan is niets mij te veel. Het is peanuts vergeleken bij wat jullie meemaken.” Een andere vriendin, die aan de andere kant van het land woont, is heel fanatiek. Dan krijg ik een appje: ‘weer een fles vol!’
Vermeend misbruik
Nog een andere vriendin van Karin deed tijdens haar eerste zwangerschap mee, maar de tweede keer wilde ze niet meer. ‘Ze werkt in de diergeneeskunde en had gehoord dat het geneesmiddel ook werd gebruikt voor dieren. Voor haar een reden om niet meer mee te doen. Ook mijn schoonzusje had zo haar redenen om niet mee te doen. Het middel zou worden gebruikt om af te slanken. Daar deed ze niet aan mee.’ In de praktijk blijkt dat de hormonen soms ook voor andere doelen worden gebruikt, weet Debby van Laerhoven, fieldmanager bij Moeders voor Moeders. ‘Dat komt helaas voor, maar wij staan daar uiteraard niet achter,’ reageert ze. Van Laerhoven ondersteunt de 24 informatrices die in haar district werken en die de pril zwangere vrouwen bezoeken die willen deelnemen aan Moeders voor Moeders. ‘Onze informatrices krijgen af en toe vragen over het vermeende “misbruik” van het geneesmiddel dat van de hormonen wordt gemaakt, bijvoorbeeld voor afslanken. En ik lees het terug op internetfora. Wij leveren een grondstof, die wordt gewonnen uit de ingezamelde urine. Het eindproduct is een geneesmiddel dat alleen mag worden voorgeschreven bij vruchtbaarheidsbehandelingen. Maar als een arts het voorschrijft voor iets anders, dan is die arts daarvoor zelf verantwoordelijk. Wij kunnen daar jammer genoeg ook niets tegen doen. Patiënten kunnen misbruik wel melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg.’
Goed terecht
Van Laerhoven benadrukt dat het overgrote deel van de geneesmiddelen gelukkig wel goed terechtkomt. ‘Je kunt dus nog altijd heel veel stellen blij maken als je meedoet.’ Iets wat de meeste vriendinnen van Karin gelukkig ook begrijpen. ‘Vriendinnen die heel geïnteresseerd zijn in hoe ons traject gaat, kan het niet zo veel schelen wat er allemaal nog meer mee wordt gedaan. Het wordt óók gebruikt voor jullie, zeggen ze, en dat vinden we het belangrijkste. Dat vind ik heel mooi. Dat mensen aan ons denken.’
Laura, die zelf twee keer zwanger raakte via IVF, vindt het jammer als ze van een zwangere vrouw hoort dat ze niet mee wil doen met Moeders voor Moeders, vooral als dat vanwege een misverstand is. ‘Ik hoor wel eens dat mensen denken dat er een heel zwembad urine nodig is om één stel met vruchtbaarheidsproblemen te helpen, maar dat is helemaal niet waar.’ ‘Urine bestaat natuurlijk niet puur uit hormonen,’ reageert Van Laerhoven. ‘De zwembad-metafoor wordt wel eens gebruikt om de verhoudingen aan te geven. Als wij een olympisch zwembad vol met urine op zouden halen, dan zou er ongeveer één broodtrommel puur hormoon van overblijven. Het is een misverstand dat je daar slechts één persoon mee zou helpen.’ ‘En als niemand meedoet, krijg je dat zwembad al helemaal niet vol,’ vult Laura aan.
Onbekend
Karin: ‘Mijn moeder deed al mee aan Moeders voor Moeders en ik weet niet beter dan dat zwangere vrouwen dat gewoon doen. Toch merk ik dat sommige vrouwen het helemaal niet kennen, of niet weten hoe of vanaf wanneer ze mee kunnen doen. Niemand heeft ze er iets over verteld. Blijkbaar zeggen ook niet alle verloskundigen er iets over. Er valt dus nog wel wat te winnen!’ Daar is fieldmanager Van Laerhoven het mee eens. ‘Sommige vrouwen ontdekken de mogelijkheid om mee te doen te laat; aanmelden kan zodra je weet dat je zwanger bent tot en met de elfde week.’ Ze wil tevens benadrukken dat je ook mee kunt doen met Moeders voor Moeders als je zelf hormonen hebt gebruikt. ‘Het is heel erg jammer dat sommige vrouwen denken dat dit niet zou kunnen. In de praktijk merken we dat vrouwen die zelf vruchtbaarheidsproblemen hebben gehad juist onze meest fanatieke deelneemsters en ambassadeurs zijn!’ Dat laatste kan Lisette beamen. ‘Ik wist al zeker dat ik mee zou doen aan Moeders voor Moeders, ook toen ik nog niet wist dat het bij ons zo lang zou gaan duren. Of je spoelt je plasje door de wc, of mensen hebben er iets aan. Zo veel moeite kan het toch niet kosten? Toevallig heb ik me net aangemeld, meteen de dag na mijn positieve zwangerschapstest!’
