Tijdens het algemeen overleg gisteren met de vaste commissie Financiën van de Tweede Kamer liet staatssecretaris Weekers weten dat het zogenaamde Bewijs van Ondernemerschap zijn urgentste probleem niet oplost: dat van de schijnzelfstandigheid. Weekers wil korte metten maken met de praktijk van werkgevers om personeelsleden eerst op straat zetten en hen vervolgens tegen slechtere voorwaarden als zelfstandige weer in te huren voor hetzelfde werk. Het VAR-alternatief van o.a. het Platform Zelfstandig Ondernemers, FNV Zelfstandigen en ZZP Nederland gaat dat niet voorkomen, denkt hij.
Lastenverzwaring
De fractiespecialisten die aan het overleg deelnamen zeiden zelf weinig tot niets over het VAR-alternatief van de zzp-organisaties. Wel plaatsten zij kritische kanttekeningen bij de manier waarop het kabinet de VAR wil moderniseren. De online en per opdracht in te vullen VAR-module legt volgens hen te veel risico bij de opdrachtgever. Die zou anders dan nu toch weer met naheffingen van sociale premies kunnen worden geconfronteerd als de fiscus een ingehuurde zzp'er achteraf toch geen zzp'er vindt maar een verkapte werknemer. Bovendien, merkten Helma Nepperus (VVD) en Wouter Koolmees (D66) op, zal de VAR-module eerder een lastenverzwaring betekenen dan een lastenverlichting. En dat kan niet de bedoeling zijn.
Als relatieve nieuwkomer onderscheidde Norbert Klein van 50PLUS zich door zijn alerte en deskundige inbreng in de discussie. Als enige signaleerde hij dat het kabinet er ten onrechte van uitgaat dat alleen zzp'ers met wat nu heet een VAR-WUO (winst uit onderneming) werk zouden kunnen aannemen op basis van een Overeenkomst van Opdracht. Dat is potentieel een groot probleem in sectoren waar veel met freelancers wordt gewerkt, zoals de media.
In de optiek van de staatssecretaris bestaan er aan de uitvoeringskant alleen maar 'echte' werknemers en 'echte' zelfstandigen, en niets daartussen in. Maar wat moeten we dan met al die mensen in loondienst die nu regelmatig naast hun baan opdrachten uitvoeren voor derden? Denk aan de leraar die een schoolboek schrijft of aan de professor die de overheid adviseert. Het zal toch niet zo zijn dat hun opdrachtgevers hen dan daarvoor maar in dienst moeten nemen? Weekers had daar niet echt antwoord op, en andere fractiespecialisten leken zich het belang van de kwestie niet te realiseren.
Uitstel voor VAR-module
De staatssecretaris liet tegenover de kamercommissie wel doorschemeren dat zijn VAR-module sowieso niet op tijd klaar zal zijn voor de beoogde invoeringsdatum van 1 januari 2014. Het wordt op zijn vroegst 2015.
Hij zegde de Tweede Kamer een brief toe waarin het kabinet nader op de problematiek ingaat. Daarop volgt dan naar alle waarschijnlijkheid later dit voorjaar een nieuw algemeen overleg, waarin het zzp-dossier nog eens in zijn totaliteit wordt doorgenomen.
