Kort Braziliaans – 14 december

NIEUWSOVERZICHT // Elke zaterdag een korte kijk op de Braziliaanse week die was. Met deze keer voetbalgeweld, een schokkende onthulling uit de tijd van de dictatuur en bakken hemelwater.

Het is elk jaar prijs: rond januari wordt Brazilië opgeschrikt door hevige regenval, die vaak (vele) levens eist. De landverschuivingen die in 2011 in het bergland ten noorden van Rio de Janeiro meer dan negenhonderd doden eisten staan nog vers in het geheugen gegrift. Het lijkt er echter op dat de jaarlijkse wolkbreuk dit jaar een maand eerder is losgebarsten.

De ellende begon afgelopen zaterdag in het bergstadje Lajedinho in de deelstaat Bahia. Daar kwamen zestien mensen om het leven toen in twee uur tijd 120 millimeter regen viel, wat landverschuivingen en modderstromen veroorzaakte. Meer dan tweehonderd families raakten hun huis kwijt.

Ook natte voeten in Rio

Woensdag was het raak in Rio de Janeiro. Vooral in de Baixada Fluminense, zoals de uitgestrekte voorsteden ten noorden van Rio collectievelijk genoemd worden, veroorzaakte het hemelwater chaos en ellende. De hoeveelheid regen die normaalgesproken in de hele maand december valt kwam in slechts vierentwintig uur naar beneden. Er vielen drie doden en meer dan vierduizend mensen moesten hun huis verlaten. Ook grote verkeerschaos was het gevolg.

Klimaatsverschillen

Aangezien Brazilië in minstens vijf verschillende klimaatzones ligt en het enorme land bovendien talrijke microklimaten kent is het lang niet overal op hetzelfde moment regentijd. In Salvador – hemelsbreed slechts 260 kilometer oostwaarts van Lajedinho, waar de regen zaterdag zestien doden eiste – valt de regentijd bijvoorbeeld in juni. Juist ja, precies als het Nederlands elftal daar zijn eerste WK-wedstrijd speelt, tegen Spanje.

Voetbalgeweld

Twee dagen na het mediaspektakel rond de WK-loting vorige week gingen er voor het Braziliaanse voetbal wel heel schadelijke beelden de wereld over.

Kijk maar.

Zondag raakten tijdens de laatste wedstrijd van het Brasileirão, de Braziliaanse eredivisie, supporters van Atlético Paranaense en Vasco da Gama met elkaar slaags. Er was geen politiebewaking in het stadion, de overigens op neutraal terrein gelegen Arena Joinville in de deelstaat Santa Catarina. De wedstrijd, die meer dan een uur stilgelegd werd, eindigde met 5-1 verlies voor Vasco da Gama, dat daardoor degradeerde.

Kubitschek vermoord, zegt Waarheidscommissie

De gemeentelijke Waarheidscommissie van São Paulo, onderdeel van een landelijke commissie die onderzoek doet naar mensenrechtenschendingen tijdens de Braziliaanse dictatuur (1964-1985), zei dinsdag over bewijs te beschikken dat voormalig president Juscelino Kubitschek – die de nieuwe hoofdstad Brasília liet bouwen – door het militaire regime om het leven werd gebracht. Kubitschek, die van 1956 tot 1961 president was, kwam in 1976 bij een auto-ongeluk om het leven. Er zou vanuit een andere auto op zijn chauffeur geschoten zijn. Volgens de tot nu toe officiële versie van het verhaal werd Kubitscheks auto aangereden door een bus; de chauffeur van deze bus en de passagiers hebben dat echter altijd ontkend. 

‘Bom’ blijkt offer

Tenslotte een opmerkelijk verhaal waarbij je onmiddellijk denkt: zulks gebeurt alleen in Bahia! Donderdag brak in een stadsbus in Salvador paniek uit toen een passagier een pakketje op zijn stoel liet liggen en vervolgens halsoverkop de bus verliet. De explosievenopruimingsdienst werd erbij gehaald, maar wat bleek? Het ging om een ebó, een offer voor een Orixá. Offers voor deze Afro-Braziliaanse godheden kom je in heel Brazilië, maar vooral in Bahia, regelmatig tegen op kruispunten, onder bomen of op andere plekken die met een bepaalde Orixá geassocieerd worden.

Mijn gekozen waardering € -

Alex Hijmans (1975) is internationaal correspondent en schrijver. Zijn standplaats is Salvador, de derde stad van Brazilie, waar hij in een volksbuurt woont en verder kijkt dan voetbal, samba en zogenaamde Wirtschaftswunderen. Hij schrijft, net zoals weleer voor de papieren De Pers, journalistieke reportages en persoonlijke columns. Met veel beeld en altijd met de blik van een local.

Geef een reactie