De relatief jonge democratie in Spanje (38 jaar oud) worstelt nog steeds met het verleden. Na de burgeroorlog (1936-1939) en aansluitend het regime van dictator Francisco Franco nam koning Juan Carlos in 1975 het heft in handen. Onder zijn invloed werd besloten schoon schip te maken, in de hoop dat de doorstart soepel zou verlopen. Er werd een algehele amnestiewet afgekondigd voor misdaden begaan tijdens de oorlog en het Franco-regime.
Franco-beulen
Spanje is desondanks nog altijd een land van twee kampen. Links en rechts, slachtoffers en heersers, arm en rijk. Nabestaanden kloppen al jaren tevergeefs aan bij de Spaanse justitie op zoek naar gerechtigheid. En hebben nu gehoor gekregen in Argentinië, waar een rechtbank een internationaal arrestatiebevel heeft uitgevaardigd tegen drie, inmiddels bejaarde, voormalige beulen van Franco.
De Spaanse politie heeft geen andere keuze dan het trio op te pakken, als Interpol daarom vraagt. Maar het is vervolgens aan het hooggerechtshof om te beoordelen of ze ook uitgeleverd mogen worden. Die kans lijkt klein, met de regeringspartij Partido Popular (rechts, heersers, rijk) als voornaamste leverancier van het hooggerechtshof. Wordt vervolgd.
´Body Scan´
Gibraltar blijft een doorn in het oog van de Spanjaarden. Het Britse overzeese gebied, niet meer dan een rots in het uiterste Zuiden van het Iberisch schiereiland, wordt voortdurend neergezet als belastingparadijs en smokkelgrot. Er is de regering alles aan gelegen die beschuldigingen waar te maken. Helemaal tegenover Europa, dat een onderzoek heeft aangekondigd naar de gang van zaken rond de grensovergang.
De urenlange vertragingen zijn voorlopig niet van de baan. In de strijd tegen smokkel heeft de douane de beschikking gekregen over een full ´body´ scan voor alles wat op wielen de grens wil passeren. Een busje, gevuld met de nieuwste elektronische opsporings-apparatuur, stelt zich verdekt op naast verdachte voertuigen en scant de inhoud. De eerste buit: 15 sloffen sigaretten, verstopt in de dubbele bodem van een achterbak. De scan is gekocht in de Verenigde Staten en in Europa vrijwel uniek. Alleen Italië en Nederland maken er gebruik van.
Stierenleed
Pedro Armeste ontsnapte afgelopen dinsdag op het nippertje aan de dood. De fotograaf van France Presse werd gespietst door een stier, tijdens het ´feest´ Toro de la Vega in Valladolid. De Spanjaard wilde vastleggen hoe het dier, opgedreven in de velden rondom het dorp Tordesillas, langzaam werd vermoord. Door mannen op paarden en mensen te voet, gewapend met speren en andere wapens.
Het wrede evenement wordt verdedigd door voorstanders als ´eeuwenoude traditie´, maar brengt vooral geld in het laatje voor de gemeente. Jaarlijks komen 40.000 mensen richting Tordesillas. Waaronder deze keer ook enkele honderden dieren-activisten, die door de politie op een afstand werden gehouden, maar wel deels hun doel bereikten. Een dag na de Toro de la Vega wees een peiling uit dat inmiddels 65 procent van de Spanjaarden vindt dat dergelijke dierenmishandeling verboden zou moeten worden.
EuroVegas
Op 1 december zou in Alcorcon (Madrid) de eerste schop de grond in moeten gaan voor de bouw van Eurovegas. Een strip casino´s en hotels, van de Amerikaanse miljardair en gokmagnaat Sheldon Adelson. Een investering van 17 miljard euro, verdeeld over tien jaar, en de belofte van 250.000 nieuwe arbeidsplaatsen.
Maar het Spaanse rookverbod dreigt letterlijk roet in het eten te gooien. De regering weigert tot nu toe een knoop door te hakken over één van de belangrijkste eisen van Adelson, namelijk dat sigaretten en sigaren gewoon opgestoken mogen worden aan de speeltafels en gokautomaten. In Spanje is roken in openbare ruimtes, en in de buurt van scholen en speeltuinen, verboden.
Vorig jaar nog gaf premier Mariano Rajoy, na een ontmoeting met Adelson, persoonlijk zijn steun aan het project. Opmerkelijk, want tegenover de gigantische investeringen staat een lange lijst met eisen van Las Vegas Sands, het bedrijf van Adelson. Spaanse wetgeving moet worden aangepast, belastingen tot vrijwel nul gereduceerd en de verbeteringen van de infrastructuur kosten de overheid bakken met geld. De Amerikaan heeft door laten schemeren dat het project wordt afgeblazen als het rookverbod niet van tafel gaat. Met als gevolg paniek bij de Madrileense politici. Opnieuw: wordt vervolgd.
Spaanse Bruce
Bruce Springsteen is een held in Spanje. Tijdens concerten in Sevilla en Madrid stak hij de Spanjaarden een hart onder de crisis-riem en speelde in topvorm de stadions compleet plat. Afgelopen week veroverde hij definitief de Spaanse harten met een uitvoering op Youtube van 'Sólo le pido a Dios' (al wat ik vraag van God) van León Gieco. In drie dagen tijd bekeken bijna 350.000 mensen de video – met ondertiteling in het Portugees:
