IS heeft de aanslag opgeëist en alles wijst er vooralsnog op dat een tak van de islamitische terreurbeweging ook daadwerkelijk achter de aanslag zat. Oekraïne was er als de kippen bij om iedere mogelijke verdenking richting het land meteen de kop in te drukken. En terecht. Als Poetin de schuldigen daar zou zoeken, betekent dat een verdere escalatie van de oorlog in Oekraïne. Het Westen zou dan eveneens veel meer betrokken raken, want alleen beloftes waaraan steeds veel te laat wordt voldaan helpen in dat geval niet meer om Oekraïne te redden.
‘Rusland min of meer in staat van oorlog’
Eerder op vrijdag 22 maart had de perschef van het Kremlin, Dmitri Peskov, in omfloerste bewoordingen toegegeven dat Rusland in staat van oorlog is met Oekraïne. Officieel huldigt het Kremlin nog steeds het standpunt dat het om een ‘speciale militaire operatie gaat’. Peskov antwoordde op vragen van journalisten dat Rusland de jure niet in oorlog is met Oekraïne, maar de facto wel.
Dit moet beschouwd worden als een serieuze draai van Poetin. Na zijn ‘klinkende overwinning’ tijdens de presidentsverkiezingen eerder deze maand lijkt het erop dat hij nu vol gas geeft. Denk ook aan de flink opgevoerde intensiteit van de Russische luchtaanvallen op Oekraïne sinds de afgelopen week. Poetin heeft weer een legitimatie voor de komende zes jaar om zijn gang te gaan. Dat zal hij doen ook. In eigen land, in Oekraïne en waarom niet elders?
Verontrustende signalen
Net zoals er signalen waren dat er iets stond te gebeuren in Moskou zijn er signalen dat Poetin verder denkt dan alleen een oorlog tegen Oekraïne. Russische agressie tegen Moldavië als eerste houd ik persoonlijk nog steeds heel goed voor mogelijk. Maar het kan eveneens zomaar zijn dat we binnen een paar jaar als EU/NAVO strijden tegen Rusland. Zowel de Duitse leider Scholz als de Franse president Macron waarschuwen er de laatste tijd herhaaldelijk voor. Ook de Poolse premier Tusk probeert zijn Europese collega’s van het gevaar te doordringen.
Op 20 maart deed het Institute for the Study of War in een dagelijkse nieuwsbrief eveneens een duit in het zakje. Volgens ISW zijn er duidelijke signalen die erop wijzen dat Poetin meer wil dan alleen Oekraïne verslaan. ISW heeft het over verschillende economische, financiële en militaire aanwijzingen. Volgens het ISW zal Rusland sneller in staat zijn een grootschalige conventionele oorlog tegen het Westen te beginnen dan menig Europese leider nu vermoedt. Dat Rusland al sinds enige tijd is overgeschakeld op een oorlogseconomie was al geen geheim meer.
Steeds hetere soep opgediend
De aanslag in Moskou zet de boel nog eens extra op scherp. Ook al ontkent Oekraïne elke betrokkenheid en lijkt dat ook verre van aannemelijk, Poetin wees zonder bewijs direct naar het buurland. De terroristen zouden van daaruit hulp hebben gekregen dan wel daar naartoe hebben willen vluchten. Wat voor consequenties gaat die ongefundeerde bewering hebben voor de oorlog in Oekraïne? En in hoeverre kan/wil het Westen die mogelijke escalatie militair tegengaan?
Er komt een keerpunt waarop Macron de daad bij het woord moet voegen en Franse troepen naar Oekraïne stuurt. Al is het alleen maar ter ondersteuning. En dan? Dan zijn we beland in het scenario dat Vladimir Poetin een excuus heeft om ook de oorlog te verklaren aan de NAVO. Ook al is hij er nu eigenlijk nog niet klaar voor.
De aanslag in Moskou toont aan dat Rusland kwetsbaar is. Dat wisten we al sinds de opstand van de Wagner groep in 2023 en de aanvallen op Belgorod door Russische anti Kremlin groepen. Ik ben geen militair strateeg, maar ik vrees dat Poetin op den duur zal besluiten dat de aanval de beste verdediging is. Ook al is zijn leger er nog niet voor klaar, de NAVO is evenmin op peil om de Russen te weerstaan. Waarom dan niet de gok wagen? Hij kijkt toch al niet op een soldaat meer of minder en er zijn altijd nog de kernwapens.
Poetin is de chef-kok die de soep bereidt. Een soep die steeds heter wordt. Zeg maar gerust dat het een linke soep is die hij momenteel wil voorschotelen. Alleen Poetin heeft de touwtjes in handen inzake wanneer het spel op de wagen gaat. Een zorgwekkend vooruitzicht. Juist als de binnenlandse onrust/onvrede toeneemt, zal hij de tijd rijp achten …
