Leon (18) was verslaafd aan zelfbevrediging. Ja, het is weer eens zover: de jongerensite van de EO vertelt het verhaal van een tiener die dankzij het geloof van zijn seksueel zondige leven is verlost. Reden voor columnist James Worthy om een indringende brief aan Leon te schrijven: ‘jouw gezonde verlangen is niet het laatste vuurhoutje in het doosje van Lucifer, nee, jouw gezonde verlangen is gewoon gezond (…) Dus masturbeer’.
Ik word er zo moe van. Deze maand was er nog de kwestie kerk en homo. En nu moet ik weer een pijnlijk herkenbaar verhaal lezen over kerk en seks. Toen ik zo oud was als Leon worstelden mijn christelijke vrienden en ik heimelijk met dezelfde onnodige problemen. In tien jaar tijd is er blijkbaar niets veranderd. Mijn geloofsgenoten weten zich nog steeds verdrietig weinig raad met de normaalste zaak van de wereld, dat wat wij allen gemeenschappelijk hebben: seksualiteit. Jammer, jammer. Het wordt tijd voor wat sexual healing, kerken!
Schuld en schaamte
Als evangelische tiener had ik mezelf waarschijnlijk ook geïdentificeerd als verslaafd aan zelfbevrediging en porno. Het tienerlibido en de nieuwsgierigheid van de puberteit dreven me met enige regelmaat naar de erotische hoek van het internet. Was dat problematisch? Welnee. Ik functioneerde prima en heb er geen vreemde denkbeelden of seksuele perversie of disfunctie aan overgehouden. Toch herinner ik me niets dan schuld en schaamte. Eeuwig zonde!
Waar mijn niet-christelijke vrienden onbekommerd over rukken praatten en geile filmpjes uitwisselden, vermeed ik het onderwerp. Want het mocht niet bestaan – elk orgasme was meer kwelling dan genot vanwege het permanent aanwezige schuldgevoel. Zoals ik vorig jaar voortdurend probeerde te stoppen met roken, zo bleef ik in mijn tienertijd proberen te stoppen met zelfbevrediging. Bijvoorbeeld op die middag voor mijn doop (ik zal vijftien zijn geweest), toen ik het besmeurde doekje bijna ritueel weggooide en God bezwoer dat het nu afgelopen zou zijn. Om een week later weer… Precies.
Het echte probleem van Leon (18)
Dat is meer dan tien jaar geleden. En de volgende generatie trapt er weer gewoon net zo hard in. Logisch dat Leon depressief werd van zijn gewoonte om zichzelf te bevredigen. Hij droeg een geheim bij zich met een slopende schaamte. Daar de conclusie uit te trekken dat zelfbevrediging een schadelijke activiteit is gaat mij echter te snel. Anders zouden we collectief een groot probleem hebben: een vorm van masturbatie is bij jonge kinderen al vrij normaal, en volgens onderzoek van Rutgers heeft 85% van de late tienerjongens er ervaring mee (en 73% keek er porno bij).
Deskundigen zijn het allemaal nog lang niet zo eens over de schadelijke invloed van porno en of je überhaupt verslaafd kunt zijn aan masturbatie. Waarom ben ik als christen dan zo vertrouwd met het begrip ‘pornoverslaving’ en zag ik al tientallen lotgenoten van Leon (18) huilend en biechtend in het doopwater staan? Ik denk dat het echte probleem hem in deze zin van Leon zit: ‘Thuis was er niet echt een open sfeer en ik durfde het niet aan de grote klok te hangen’. Als ik gelovige ouders één ding op het hart druk is het dit: een gezonde seksuele ontwikkeling van je puber heeft er geen baat bij dat je dit thema uitbesteedt aan veroordelende boekjes uit de kerk.
Christenen en seks: de cijfers
We moeten schrikken van de harde cijfers: in onze cultuur is gelovig zijn slecht voor je seksleven. Christelijke seksshop (!) Intimitijd ontdekte dat christenen vaker dan niet-christenen ontevreden zijn over hun opvoeding op dit gebied, en twee keer zo vaak schuldgevoelens ervaren over seksualiteit. Ook vanwege de vraag die aan elke lust voorafgaat: mag dit van de bijbel? Rutgers bevestigt dat christelijke jongeren relatief veel last hebben van ‘negatieve gevoelens rondom seksualiteit, zoals gevoelens van schuld of schaamte of seks vies vinden’. En geen van mijn jeugdvrienden hoeft ver te zoeken om te begrijpen waar dat door komt.
Toen ik twaalf was luisterde ik naar spreker Henk Binnendijk op de EO-Jongerendag. Hij hield voor tienduizenden tieners een stoplicht in de lucht. Zet je licht op groen voor Jezus en de bijbel, en op rood voor porno. Ik herinner me die schaarse preken over seks waarin de dominee steevast begon met ‘seks is een mooi geschenk van God’ en vervolgens zo vaak ‘maar’ zei dat alleen de missionarishouding voor getrouwde hetero’s overbleef. Ik herinner me de hippe jeugdleider die uitlegde hoe je het best afleiding kon zoeken of kon bidden ‘als je zin krijgt om te rukken’. Kerk, stop toch met die teneur van ‘mag niet’, die vernietigende houding van ‘seks is eigenlijk bijna altijd fout’.
Ontsporing alom
Dat ChristenUnie, SGP en CDA demonstratief afwezig waren tijdens een middagje seksuele voorlichting in de Tweede Kamer is een actueel illustratief voorbeeld: de christenheid schiet in een kramp als het om seks gaat. Intussen concludeert het eerdergenoemde onderzoek van Rutgers dat christelijke jongens hetzelfde seksuele gedrag vertonen als niet-christelijke jongens. Alleen de gelovige meisjes verschillen van hun ongelovige leeftijdgenoten: ze zijn minder voorbereid op seks wat het gebruik van anticonceptie betreft. Toch blijven christelijke opvoeders die realiteit maar negeren en preken ze tegen de bierkaai op over niet masturberen, rood licht voor porno en de ene na de andere grens aan seksualiteit.
Het gevolg laat zich schetsen in anekdotes, allemaal uit mijn directe omgeving. Mijn vriend (16) die vertelde dat hij ‘worstelde met onreine gedachten’ onder de douche en er een daad van de Heilige Geest in zag dat de douchekop toen op zijn hoofd viel. Tieners die in geheime praatgroepjes gingen om elkaars pornogebruik als een soort Anonieme Alcoholisten in de gaten te houden. Een veel te jong getrouwde vriendin die zwanger raakte toen ze ongepland seks had met haar vriendje. Onder een poster met de tekst Ware Liefde Wacht.
Obsessie
Nooit zal ik mijn eigen ongemak vergeten toen ik bij de bushalte ’s ochtends een ouderling uit de kerk tegenkwam, die me subtiel vroeg of ik bij mijn vriendin had gelogeerd. Toen een andere ouderling me vlak na het huwelijk prees: we hadden de koninklijke weg bewandeld toen we besloten pas na het huwelijk samen te gaan wonen. En de vrouw uit de kerk die in de weken voor het huwelijk nog venijnig uithaalde naar die huichelaars die pas gaan samenwonen na het huwelijk, maar intussen al wel onder hun ouders dak…
Waar komt het vandaan? Uit de eeuwenoude, hardnekkige misinterpretatie van het Nieuwe Testament, waardoor we denken dat het lichaam minderwaardig is aan de ziel en geest? Is het puur de angst voor God om het fout te doen die ons ertoe drijft om het hele pakketje maar naar het rijk van zondigheid te verwijzen? Of is onze precaire intimiteit onbewust of bewust een kerkelijke snelweg naar het hart van de christenen om schuld en zondebesef te cultiveren? Ik weet het niet. Wel weet ik dat seksualiteit zowel in mijn evangelische als in mijn gereformeerde omgeving nooit gevierd en altijd begrensd en met schaamte omgeven werd.
Meer openheid, graag!
Als de bijbel grotendeels zwijgt en anderszins ambigu is over seksuele ethiek… Als de seksuele praktijk ondanks alle ‘waarschuwingen’ blijft dat christelijke jongeren nog steeds voor het overgrote deel net als ongelovige leeftijdgenoten masturberen, porno kijken en voorhuwelijkse seks hebben… Als de onderzoeken uitwijzen dat christenen minder positief zijn over hun seksuele opvoeding en meer negatieve gevoelens bij seksualiteit ervaren… Dan is er verandering nodig in de kerk.
70% van de christelijke tienerjongens kijkt porno en een nog groter percentage trekt zich af. Laten we Leon (18) en zijn lotgenoten opgroeien in een kerkelijke cultuur waar beide onderwerpen taboe zijn, zodat het een ‘geheime zonde’ wordt die tot obsessie en zelfhaat leidt? Moeten we het christelijke meisjes aandoen dat ze 80% kans hebben op een vriendje met wat seksuele ervaringen die voor hun besef alleen in het rijk van de duivel thuishoren? Moeten we jonge stellen een ongeplande zwangerschap, een veel te vroeg huwelijk of een scheefgegroeide relatie aandoen omdat we overspannen zijn over het lichamelijke aspect van hun liefde?
Handen af van kwetsbare tieners!
Pubers zijn al kwetsbaar genoeg. Seksualiteit is al teer genoeg. Juist de kerk moet dat beseffen en liefdevol, geduldig en realistisch met deze onderwerpen omgaan. We kunnen daarbij geen rode stoplichten op EO-Jongerendagen gebruiken, geen hellevuur en doofpotten en moralistische leuzen die de praktijk al generaties lang logenstraft.
Wie God als de gever van het lichaam eert, moet het als een heilige daad zien om dat lichaam te ontdekken. Wie God als de gever van de liefde ziet, moet geen taboe maken van het seksuele aspect van die liefde. Wie God als liefdevol en goed ziet, moet niet accepteren dat de woorden die in Zijn naam worden gesproken de seksuele gezondheid van de kerkleden aantast.
Ouders, jullie kind masturbeert. Dat is normaal en gezond – het christelijke stigma is dat nadrukkelijk niet. Jeugdleider, 70% van je jongens kijkt porno. Ga van die realiteit uit, want doodzwijgen en veroordelend spreken zorgt voor brokken. Je ogen sluiten maakt nog niet dat de puber dat automatisch ook doet, ’s nachts achter zijn laptop. Dominees, jullie gemeenteleden uiten hun seksualiteit op allerlei verschillende manieren. Stop met het demoniseren van het lichaam en van de erotiek! Misschien komt er dan een volgende generatie gelovige tieners die evenwichtig en open kunnen spreken en denken over hun seksualiteit. Anders moeten we over tien jaar weer een artikel als dit lezen, maar dan geschreven door Leon (28).
Lees ook:
Christelijke homofobie, hoe groot is dat en waar komt het vandaan?
