Hoe dan? We investeren toch flink in defensie? Dat klopt: sinds de Russische inval in Oekraïne op 24 februari 2022 steken Europese landen fors meer in defensie. Nederland zal in 2025 ongeveer 25 miljard aan defensie uitgeven en voldoet daarmee aan de 2%-norm die in 2014 binnen de NAVO werd afgesproken. Polen gaat nog een stap verder en besteedt 31 miljard dollar – omgerekend 28,5 miljard euro – aan defensie. Op het eerste gezicht lijkt dit vergelijkbaar, maar schijn bedriegt. Voor Polen betekent die 28,5 miljard euro namelijk 4,7 procent van hun nationaal inkomen. Dit laat zien dat defensie voor Polen veel meer prioriteit heeft dan voor Europese landen die niet direct aan Rusland grenzen.
De Verenigde Staten
Je kunt veel over Trump zeggen, maar over één ding had hij wel gelijk: Europeanen hebben al bijna 10 jaar lang te weinig besteed aan defensie. Verreweg de meeste Europese landen voldeden niet aan de 2%-norm toen Trump president was. Deze norm was vooral een reactie op de Russische inname van de Krim in 2014, niet op de grootschalige invasie van februari 2022. De steun van de Verenigde Staten aan Oekraïne èn Europa lijkt steeds onzekerder te worden, en dat komt niet alleen door Trump. China speelt hierin mee, evenals de interne politiek in de Verenigde Staten zelf. Wat de reden ook is, het is tijd dat Europeanen op eigen benen gaan staan: gezamenlijk wapens inkopen, ontwikkelen en produceren. Europese landen hebben door de jaren heen wel initiatieven gelanceerd om meer defensie-autonomie te bereiken, zoals het Permanent Structured Cooperation (PESCO)-programma (2018). Toch zijn veel van deze initiatieven te traag of ergens in de brainstormfase blijven steken. Maar de tijd dat we konden leunen op de Verenigde Staten is echt voorbij. Trump geeft daar alleen een gezicht aan.
Europa kijkt naar Washington
Onze constante zorgen over de Amerikaanse verkiezingen komen voort uit één kernprobleem: Europeanen kunnen hun eigen continent niet zelfstandig verdedigen en zijn qua wapens, commandostructuren en logistieke infrastructuur afhankelijk van Washington. Trump is niet het probleem, maar de besluiteloosheid van Europese politici. We hadden twee jaar om ons op Trump voor te bereiden, maar hebben qua defensie vrijwel niets gedaan. Dat Trump de Amerikanen niet wil laten opdraaien voor de besluiteloosheid van Europa lijkt mij volstrekt logisch. Het is tijd dat Europeanen gefaseerd afstappen van Amerikaanse wapensystemen en dat we onze eigen Europese wapensystemen produceren en ontwikkelen. Japan, Italië en het Verenigd Koninkrijk hebben hierin al de eerste stap gezet met de ontwikkeling van een gezamenlijke nieuwe stealth fighter. Het is een veelbelovende stap die Europa en ook Zuidoost-Azië meer ‘Trump-bestendig’ maakt.
Made in Europa: kernwapens
De vraag die nu voorligt, is of conventionele defensie-investeringen wel voldoende zijn om bijvoorbeeld Poetin en de zijnen voldoende af te schrikken? Zou Europa dan ook niet moeten gaan nadenken over een gezamenlijk kernwapen? Russische propagandisten hebben namelijk al op de Russische televisie geroepen dat Polen niet als gelijkwaardig wordt beschouwd, omdat Polen geen kernwapenmacht is. Dus, ondanks dat Polen flink in defensie investeert (28,5 miljard euro), worden ze niet als gelijkwaardig gezien, vanwege een dat Polen geen kernwapenmacht is. Trump heeft tijdens de verkiezingen zijn twijfels over de NAVO uitgesproken en of hij Europese landen die niet genoeg betalen wel zal bijstaan tijdens een crisissituatie. Daarom is het tijd dat Europa serieus gaat nadenken over een eigen kernwapen. Trump en de oorlog in Oekraïne geven ons geen tijd voor nog eens jaren van besluiteloosheid.
