Volgens recente gegevens van het Braziliaanse Nationaal Instituut voor Ruimteonderzoek (Inpe), is de ontbossing in Amazônia Legal in de periode augustus 2022 tot en met juli 2023 gedaald naar 9.001 km². Dat is een afname van 22,3% ten opzichte van het jaar daarvoor (11.594 km²).
De gegevens zijn afkomstig van het Project for Monitoring Deforestation in the Legal Amazon by Satellite (Prodes), een systeem dat jaarlijks de ontbossing berekent in de negen deelstaten die gezamenlijk Amazônia Legal vormen, ook bekend als het Legale Amazonegebied van Brazilië. Het Prodes monitoring systeem wordt beschouwd als de meest nauwkeurige manier om de jaarlijkse cijfers te meten. Het verschilt van het Real-Time Deforestation Detection System (Deter), dat maandelijkse waarschuwingen afgeeft. De cijfers van Deter laten ook de afgelopen maanden al een afname zien in de vernietiging van het bos.
Deze daling van 2.593 km² maakt dit het laagste ontbossingsseizoen sinds 2019, toen er 7.500 km² ontbossing plaatsvond. Het Prodes systeem meet de ontbossing van augustus tot en met juli.
Van augustus tot en met december vorig jaar registreerde Deter een stijging van 54% ontbossing onder de vorige regering. Deze trend sloeg dit jaar om met een verlies aan vegetatie in het Amazonegebied van 42%.
In de 70 gemeenten waar de meeste ontbossing plaatsvindt, rapporteerde Inpe dit jaar een daling van 42,1% ten opzichte van vorig jaar. Bij de deelstaten was er een significante daling van 40% in Amazonas na drie jaar van sterke ontbossing. De ontbossing daalde ook in Pará (-21%) en Rondônia (-42%), maar steeg met negen procent in de staat Mato Grosso tussen augustus 2022 en juli 2023.
In de afgelopen twintig jaar bereikte de Prodes index in 2004 een piek met 27.700 km² ontbossing.
Na dat jaar bleven de cijfers dalen. In 2012 werd de laagste ontbossing gemeten in de hele historische Prodes reeks, namelijk 4.500 km².
Vanaf 2015 nam de ontboste oppervlakte weer toe, met 10.129 km² in 2019, 10.851 km² in 2020 en 13.000 km² in 2021.
Het aantal ontboste vierkante kilometers daalde pas weer in het laatste jaar van de regering van Jair Bolsonaro (PL) tot 11.594 km². Bolsonaro begon zijn regeringsperiode echter met een ontbossing van ongeveer 7.500 km², die vervolgens niet afnam in vergelijking met de cijfers aan het begin van zijn ambtstermijn. Zijn regering werd gekenmerkt door negatieve resultaten op milieugebied, zoals een toename van de ontbossing, een recorduitstoot van broeikasgassen, illegale invasies van inheems territorium en het bevriezen van het Amazone Fonds.
In het eerste jaar van de derde regering van Luiz Inácio Lula da Silva (PT), die te maken heeft met de nalatenschap van de vorige regering, is er nu een nieuwe afname van de ontbossing in het Amazonebioom, zoals te zien is in de statistieken van Deter vanaf januari 2023.
“Het is goed nieuws, maar we moeten ervoor zorgen dat deze vermindering van de ontbossing doorgaat”, reageerde Mariana Napolitano, directeur strategie van WWF-Brazilië, bij het Braziliaanse netwerk Globo.
Paulo Artaxo, hoogleraar atmosferische fysica aan het Instituut voor Natuurkunde van de Universiteit van São Paulo en een permanent lid van het Intergouvernementele Panel voor Klimaatverandering (IPCC) van de Verenigde Naties, zegt op zijn Facebookpagina dat het nog te vroeg is om te juichen: “Een reductie van 22% is aanzienlijk, maar dit leidt nog steeds tot 9.000 km² ontbossing in één jaar. Hoewel het de grootste daling in tien jaar is, is dit nog geen reden voor feestelijkheden. Brazilië moet in 2030 NUL ontbossing hebben bereikt. De huidige regering heeft de mogelijkheid om dat doel te behalen, mits ze de strijd aangaat met de georganiseerde misdaad die het Amazonegebied domineert.”
Rook in de Amazone
Ondanks de daling van de officiële ontbossingscijfers lijdt het Amazonegebied al maanden onder de gevolgen van illegale ontbossing en een historische droogte. Als gevolg hiervan heerst in de deelstaat Amazonas sinds september de noodtoestand.
Volgens Inpe registreerde de staat in oktober 3.900 branden, het hoogste aantal in de afgelopen 25 jaar.
De ongewone droogte houdt verband met El Niño (de opwarming van de Stille Oceaan) en de warmteverdeling van het water in de Noord-Atlantische Oceaan.
Lees ook: Droogte Amazone schaadt mens en natuur en (spoiler) het wordt voorlopig niet beter
Bronnen: Inpe, Globo, Agência Brasil, MapBiomas
