Volgens haar bestaan er verschillende definities van mobiel banditisme. Vaak wordt gedacht aan bendes uit het buitenland en meer specifiek uit Oost-Europa, maar komt het volgens Franssen ook uit Nederland. Zij stelt: ‘Van mobiel banditisme is sprake wanneer twee of meer daders gezamenlijk vermogensmisdrijven plegen in een gebied waarin ze geen vaste woon- of verblijfplaats hebben.
De delicten hebben betrekking op babbeltrucs, zakkenrollerij, inbraken, winkel-, metaal- en autodiefstal en ontvreemding van elektrische fietsen. Dit jaar verwacht de Nationale Politie een alarmerende toename van gestolen e-bikes. Het aantal is geschat op 100.000 stuks.
De omvangrijke e-bike diefstallen hebben nadelige gevolgen voor verzekeraar Bovemij, zo is te lezen bij het Verbond van Verzekeraars. Verzekeraar Bovemij zag de bedrijfswinst dalen van 43,6 miljoen naar 21 miljoen euro. De ANWB heeft aangekondigd te zullen stoppen met het verzekeren van de populaire fat bikes, omdat het niet meer uit kan.
In Groningen lijkt de politie daar niet wakker van te liggen. Onderbezetting wordt als reden aangevoerd dat er geen tijd is om er aandacht aan te schenken met bijvoorbeeld lokfietsen. Ook wordt onverschillig gereageerd als een elektrische fiets van ruim tweeduizend euro in de drukbezochte en bewaakte fietsenstalling van het Groninger Forum wordt geplaatst.
Er lopen dan wel op verschillende tijden een of twee medewerkers van Werkpro, een organisatie voor maatschappelijk werk, rond en hangen er camera’s om ingaande en uitgaande bewegingen te registreren onder verantwoordelijkheid van de gemeente Groningen, maar dat schrikt dieven niet af om hun slag te slaan.
Het verhaal hing al boven de markt dat er fietsen werden gestolen in de ogenschijnlijk beveiligde omgeving. Kennelijk was dat geen aanleiding de bewaking te verscherpen. Als aangifte wordt gedaan bij de politie van een gestolen e-bike waarvan het slot was doorgezaagd tijdens kennelijk een onbewaakt ogenblik van twee medewerkers van Werkpro, stribbelt de politie tegen om de camerabeelden op te vragen.
Het opstellen van een schriftelijke vordering zou vanwege onderbezetting te veel tijd kosten. De weigering leidt tot een klacht. De klachtenfunctionaris antwoord dat er nog een keer een verzoek is uitgegaan naar de betrokken collega om de beelden op te vragen.
Geruime tijd blijft het stil, want de klachtenfunctionaris meldt tevens dat hij ook met onderbezetting kampt. Een kleine maand later laat de klachtenfunctionaris weten dat de beelden die de gemeente Groningen op het exacte moment van de diefstal en de dader herkenbaar in beeld is heeft klaargezet niet zijn gevorderd.
De conclusie moet zijn dat in het geval van Groningen met de bewaakte fietsenstalling schijnveiligheid wordt aangeboden. De gemeente Groningen neemt geen verantwoordelijkheid, omdat de fietsen gratis kunnen worden gestald. Bewaakt blijkt misleidend te zijn, omdat de medewerkers van Werkpro als servicemedewerkers worden gezien en er niet zijn om diefstal te voorkomen.
Met andere woorden: de gebruikers worden op het verkeerde been gezet. De opsporing berust bij de politie, maar die weigert mee te werken aan de identificering van de dader(s). En wie een klacht indient bij de politie ontmoet een klachtfunctionaris die het werk ook niet aankan, omdat er sprake is van onderbezetting en de zaak zes weken laat liggen, omdat hij op vakantie gaat en er geen vervanger is.
Het voorval maakt deel uit van een groter verhaal. Verzekeringsmaatschappijen lijken de opsporing van de politie te hebben overgenomen als het om elektrische fietsen gaat. Het Verbond van Verzekeraars wil het probleem graag tackelen en pleit voor samenwerking met de overheid en de fietsbranche. Het gaat daarbij om gelegenheidsdieven en georganiseerde bendes die de fietsen naar het buitenland brengen.
Geadviseerd wordt om naast een vast slot de fiets vast te maken aan een vaststaand object met een ART2-sterrenslot. Voor fietsen boven de tweeduizend euro worden track-en-trace systemen aanbevolen, die onzichtbaar wordt geplaatst op de plek waar de motor en de trapas zit.
Een combinatie van een mechanische slot, een elektronisch slot en een volgsysteem zou de beste oplossing zijn. Waterdicht is de beveiliging niet, want er zijn middelen om die te doorbreken. Zoals de ‘Poolse sleutel’, waarmee vlug en onopvallend een vast insteekslot van AXA kan worden losgemaakt. Deze kan zeven keer worden gebruikt voordat die afbreekt.
Elektrische fietsdiefstal is een groeiend probleem. Dat vraagt om actie. Die actie lijkt ten aanzien van de e-bike wat de politie aangaat beperkt te blijven tot opsporing van een fiets die voorzien is van een volgsysteem. Commerciële bedrijven lijken in samenwerking met verzekeraars de taak van de politie te hebben overgenomen door zoals de ANWB aanbiedt binnen 48 uur de fiets op te sporen en als dat niet lukt de gestolen fiets te vergoeden.
Ondanks alles blijft de kans op diefstal bestaan en moet je ermee leren leven. Als eigenaar van een elektrische fiets is het belangrijk om bewust te zijn van dit probleem en zelf actieve stappen ondernemen om diefstal te voorkomen. Samen met de politie ervoor zorgen dat elektrische fietsdiefstal geen belemmering vormt voor het genieten van deze milieuvriendelijke en efficiënte vorm van transport is vooralsnog een utopie, tenzij er sprake is van een bijvangst als gestolen e-bikes en fietsen zonder volgsysteem worden teruggevonden door een e-bike met een volgsysteem.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de schade door fietsdiefstal in 2021 op 404 miljoen euro becijferd. Hoe dan ook: de werkdruk van de politie lijkt ervoor te zorgen dat criminaliteit in Nederland loont. Het is te hopen dat er ergens nog een lamp gaat branden.
