In de tentoonstelling In het Spoor van Jan Mankes (1889-1920) zijn enkele unieke werken opgenomen. Weinig bekend is dat Mankes ook aquarellen maakte. Twee zijn er te zien uit Friesland. ‘Gezicht op De Knijpe’ en ‘De Schoterlandse Compagnonsvaart’ bij De Knijpe.
Ook worden er attributen getoond als een mooie lange schelp, een koperen kannetje en een fraai bewerkt Japans wierookvat. Deze werden gebruikt in Mankes’ schilderijen, het wierookvat is gevuld met Judaspenning, wat het geheel een nog Oosters feeërieke aanblik geeft.
Nestje
In een vitrine staan twee breekbare werken van de bezielde schilder ‘Nestje bij Berkenstam’ en ‘Vleermuisje’. In bruikleen van de realistische schilder Henk Helmantel. Het Nestje is erg verstild, teder en liefdevol in zachte pastelkleuren geschilderd. Het vinden van zo’n nest tijdens zijn vele wandelingen door de bossen en velden, was voor Mankes een mystieke ervaring. Het bracht hem in grote vervoering.
Een van zijn meest bekende schilderijen is ‘Oude Geit’ uit 1912. Een hagelwitte geit van opzij, gedetailleerd geschilderd met op de achtergrond fijne bloemetjes en stemmige berkenbomen waar diffuus licht doorschijnt. Er zijn vele schetsen en voorstudies van de geit te zien.
Op zwart-wit prentbriefkaarten in het museum zie je de huizen in Meppel, Delft, De Knijpe en Eerbeek waar Jan Mankes gewoond heeft. Nu de expositie In het Spoor van Mankes in het museum te zien is tot eind september, kan men niet het Mankes Kabinet bezoeken. Hier zie je bijzondere attributen uit Mankes leven, zoals de oude lessenaar waaraan hij werkte, de opgezette kerkuil, die hij schilderde en een aantal brieven van de fijnschilder en andere personalia.
Allemaal verzameld met een niet aflatende ijver en passie door Rob Mohlman. Museum Mohlmann is een particulier museum en krijgt geen subsidie.
Beint
Jan Mankes had een zoon Beint, die twee jaar voor de dood van zijn vader werd geboren. Hij is later ook gaan schilderen en enkele van zijn stillevens zijn in de expositie opgenomen. Zoals een kleurrijke bos ‘Zomerasters’ in een koperen kan.
Een van de hoogtepunten van de tentoonstelling is waarschijnlijk de laatste tekening die Mankes ooit maakte van zijn enige zoon ‘Beint’. Nooit eerder is deze met fijne lijntjes gemaakte tekening geëxposeerd.
Het is zeer de moeite waard om het smaakvolle en zorgvuldig ingerichte oude museum te bezoeken. Dat Rob Möhlmann niet alleen een begaafde schilder en kunstliefhebber is, maar ook een verdienstelijk dichter, blijkt uit de volgende door hem geschreven tekst. Die is te vinden vlak voor het museum café. Gedrukt op een grote foto van Jan Mankes op zijn ziekbed met zijn zoontje Beint.
3 augustus 1919, Op klaarlichte dag:
Je bent anderhalf en je staat aan mijn bed
Maar je ziet me niet, ziet me niet echt
Je staat daar mooi, je loopt, je lacht, je hebt soms dikke pret,
Maar je ziet niet- nee gelukkig niet- mijn hopeloos gevecht.
Je bent anderhalf en je staat aan mijn bed
Maar je hoort me niet, hoort me niet echt.
Je luistert wel en hebt mijn klokje verwonderd aan je oor gezet,
Maar je hoort niet- nee gelukkig niet- wat het tegen me zegt.
Je bent anderhalf en je staat aan mijn bed
Maar je bent niet dichtbij, nee niet echt.
Je warme hand zocht mijn duim daarnet,
Maar je voelt niet de kou, die zich aan mij hecht.
Je bent anderhalf en je staat aan mijn bed,
Mijn schepping van vlees en bloed, jij bent echt,
Maar waarom in Godsnaam, ben je bij mij gezet,
Als Hij toch al wist, dat je mij wordt ontzegd?
*De tentoonstelling ‘In het Spoor van Jan Mankes’ is te zien t/m 28 september.
Voor meer informatie: www.museummohlmann.nl
*Foto Jaap Mees
*Gedicht: Rob Möhlmann.
