Na ellende komt literair genot met Richard Burton

15 jaar geploeter had Jess Walter nodig om een Italiaanse romance van een halve eeuw geleden te combineren het Hollywood van nu in een sentimentele satire. ‘Ik leef mijn leven alsof ik een filmpersonage ben’.

Jess Walter speelt de hoofdrol in zijn eigen leven. Een gesoigneerde Amerikaan met elegant jasje verwelkomt me in een zo mogelijk nog eleganter grachtenpand. Uitzicht op een zonovergoten Magere Brug. Walter schenkt een kopje koffie in, is in alles een yankee gentleman die geniet van het Europese verleden.

Elisabeth Taylor

Geen wonder dat hij zijn zesde roman Schitterende Ruïnes opent met een scène die refereert aan de hoogtijjaren van de Italiaanse cinema: een bootje vaart naar het kleine kustplaatsje Porto Vergogna, aan boord een oogverblindende schoonheid. De jonge Pasquale Tursi bouwt al jaren aan zijn hotel, ziet de Amerikaanse actrice arriveren en is direct smoorverliefd. Dee Moray is Rome ontvlucht, waar ze in de monsterproductie Cleopatra figureerde naast Elisabeth Taylor en Richard Burton. Moray blijkt een gruwelijke ziekte te hebben en Pasquale probeert haar zo goed als mogelijk met zijn slechte Engels bij te staan. Hij denkt haar hart gewonnen te hebben, totdat de levende schitterende acteerruïne Richard Burton opduikt en zijn scharrel Dee Moray (en een paar flessen sterke drank) meeneemt naar het vaste land. Pasquale blijft ontroostbaar achter.

‘dat hij er nu uitziet als een 72-jarige man met het gezicht van een 9-jarig Filipijns meisje’

Daklozen in Edinburgh

Dan switcht Jess Walter in Schitterende Ruïnes naar hedendaags Hollywood, waar de vijftig jaar oudere Pasquale op zoek gaat naar de destijds verdwenen Moray. Hij belandt bij de legendarische producent Michael Deane, een man die zoveel behandelingen, modderbaden, cosmetische operaties, implantaten, Botox en meer heeft ondergaan, ‘dat hij er nu uitziet als een 72-jarige man met het gezicht van een 9-jarig Filipijns meisje’. Deane en Pasquale gaan samen op zoek naar Dee Moray. Een excuus voor Jess Walter om daklozen in Edinburgh, theatervernieuwers in Londen en kannibalen in het Wilde Westen in zijn boek te stoppen. Maar altijd is er die weemoed naar de tijden toen liefde nog echt Liefde met een hoofdletter L was. De hoofdpersonen beseffen dat ze veel verloren hebben en nooit meer zullen bereiken waarop ze hadden gehoopt.

Wij leven – ik leef – mijn leven alsof ik een filmpersonage ben. Wij verwachten dan ook een happy end

Richard Burton

‘Ik speel met de twee kanten van de Hollywood-liefde,’ vertelt Walter. ‘Aan de ene kant het ideaal, de droom, aan de andere kant de echte romance. Pasquale tegenover de donkere kanten van Hollywood, waar jonge actrices die zwanger raken van Richard Burton worden weggewerkt.’

Walter ziet de invloed van Hollywood overal. ‘Wij leven – ik leef – mijn leven alsof ik een filmpersonage ben. Wij verwachten dan ook een happy end, blijven vrolijk in het huwelijk treden, ondanks het hoge aantal scheidingen. Van ons leven doen we verslag via Facebook en alle andere sociale media, waarin we ons dagelijks bestaan als een droom reproduceren, alsof alles een roze randje heeft. Als we mislukken, hebben we een probleem. Niemand vertelt online dat hij zijn echtgenoot heeft bedrogen. ’

Paparazzi

De roemruchte buitenechtelijke escapade van Liz en Dick (Taylor en Burton) tijdens de opnamen van Cleopatra ziet Jess Walter als het ontstaan van de hele paparazzi cultuur, de fascinatie met het privéleven van de sterren. Hun overspelverhaal redde de film van de ondergang: het publiek wilde zo graag deze twee grootheden zien drinken en vechten, dat Cleopatra na alle rampspoed alsnog een succes werd.

Niemand vertelt online dat hij zijn echtgenoot heeft bedrogen

Arrogantie

Waarom deed een ervaren auteur als Jess ruim 15 jaar over zij boek? ‘Uiteindelijk gaat dit boek over hoe mensen in een halve eeuw gebroken harten, liefdesverdriet en spijt overleven. We leren en worden allemaal beter van onze fouten en van ons verlies. Blijkbaar had ik 15 jaar levenservaring en hel nodig. Toen ik aan dit begon leefde mijn moeder nog, ze is nu dood. Mijn twee kinderen groeiden op, de oudste werd volwassen. Maar uiteindelijk was dat niet de reden: ik stopte regelmatig omdat ik het een slecht boek vond. Ik zat regelmatig vast. Had ik besloten dat ik het fenomeen een film pitchen in het boek wilde, schreef ik een filmpitch voor een van mijn oudere boeken, was ik heel blij met dat postmoderne element, maar merkte ik dat het eigenlijk arrogant en onleesbaar was. Dan ben je zo een paar jaar verder. Ik ben geen genie zoals David Mitchell, ik moet bloeden voor mijn boeken. Was het maar een Italiaans-Amerikaans liefdesverhaal, dan was ik tien jaar eerder klaar geweest.’

Ik moet bloeden voor mijn boeken

Kannibalen

Ondanks zijn ingetogen uiterlijk begint Walter nu steeds harder te praten. ‘Het is altijd moeilijk om een boek los te laten. Niet omdat de karakters een eigen leven leiden in je hoofd: romantische bullshit. Klopt niet. Een auteur weet dat elk personage een samenballing is van zijn eigen rare trekjes en obsessies, geen zelfstandige entiteit. Nee, het is vooral moeilijk om te zeggen dat het klaar is. Misschien had ik de filmpitch van de kannibalen in het Wilde Westen langer moeten maken. Korter. Weet ik veel. Twijfel is inherent aan dit vak. Alles moet kloppen. Soms lukt dat, heb je een kort moment van intens genot. Toen ik schreef hoe Pasquale uiteindelijk bij Dee Moray’s huis arriveert om zijn verloren zoon te claimen, moest ik huilen. Daar doe je het voor, daar lijd je voor. Personages spelen geen rol in mijn leven, ik tover ze tevoorschijn uit mijn hoofd en ze moeten gewoon doen wat ik wil.’

Misschien had ik de filmpitch van de kannibalen langer moeten maken. Korter. Weet ik veel

Decadentie

Schitterende ruïnes is een sentimentele roman, maar ook een satire. Vooral producer Michael Deane zorgt voor grappige passages. De 72-jarige met het gezicht van een 9-jarige Filipijnse bewijst dat ook mannen steeds meer eeuwig jong willen blijven. ‘Vroeger dachten regisseurs, waarom zou ik die veertigjarige vrouw een rol geven, terwijl ik niet eens met haar naar bed wil? Deane is een prototype Hollywood man die zichzelf ook aan dat schoonheidsideaal onderwerpt. Het mooie is dat hij toch optimistisch blijft. In al die decadentie gelooft Deane in dat ene alles verlossende verhaal, waardoor hij eindelijk een cinematografisch meesterwerk kan maken. Of absurd veel geld mee kan verdienen. Ook goed. Hij is realistisch in welk script hij kan verfilmen, en toch vecht hij voor zijn dromen.’

Pijngrenzen

Walter sluit het gesprek af met een tip: lees de dagboeken van Richard Burton. ‘Jammer genoeg gepubliceerd nadat ik mijn Ruïnes af had. Maar wat een briljante stijl. Hij is inderdaad decadent en charmant, maar hij heeft ook een tragische kant, de acteur die vocht tegen zijn roem en tegen de alcohol. Ik ben zelf het compleet tegenovergestelde, super gedisciplineerd. Ik schrijf 365 dagen per jaar. Ook als ik reis minimaal twee uur per dag. Desnoods in een café, als ze maar goede koffie serveren. Dat ritme heb ik te danken aan mijn jaren als journalist, dan leer je door je eigen pijngrenzen heen te gaan.’

Jess Walter: Schitterende Ruïnes

Mijn gekozen waardering € -

SmaakMaker Dirk Koppes proeft en fileert het culturele klimaat. Deze AlbertHeijnHater was hoofdredacteur van Carp, chef cultuur bij De Pers, en schreef een reisboek over Cubaanse jongeren. Hij selecteert verplicht lees- , proef- en kijkvoer.