“At some point you have to let go all of this shit”. Dat zei mijn yogaleraar vanochtend in het begin van de les. Adem in adem uit, dacht ik terwijl mijn hersens overuren draaiden. Ik bleek het loslaten van mijn gedachten moeilijker te vinden dan anders. Waarom? Zaterdag liep ik mee in de Million women March in New York City. En sinds die dag vraag ik mij voortdurend af: Wat nu? En ik blijk zeker niet de enige te zijn.
De 4 miljoen vrouwen, mannen en kinderen die zaterdag meeliepen in de verschillende marsen die werden gehouden in de grote Amerikaanse steden zijn weer thuis. Hun protest borden met leusen als ‘Love trumps hate’, ‘Build bridges not walls’ en ‘This pussy bites back’, staan in de hoek en hun roze mutsjes hangen aan de kapstok. De mars gaf hen hoop en inspiratie.
Zo’n massaal protest was ongekend, een aanzwellende beweging die niet meer te stuiten was. Washington was te klein voor de hoeveelheid mensen die de stad instroomden en lopen op 5th avenue van 42nd naar 46th street duurde zaterdag drie uur!
Op zeven continenten, in 60 steden, markeerden vrouwen, mannen en kinderen met hun overweldigend protest de eerste werkdag van de 45e Amerikaanse president. Alle marsen verliepen bijzonder vreedzaam en de sfeer was overal positief en inspirerend. Ook ik liep mee.
Even dacht ik toen ik thuis kwam en het nieuws zag dat ik gek geworden was. Ik kon mijn oren en ogen niet geloven toen het alleen maar ging over de opkomst en vooral de verslaglegging van de opkomst tijdens de inauguratie van de nieuwe president. Met geen woord repten Trump en zijn vazallen over de miljoenen protesterende mannen, vrouwen en kinderen van die dag.
Ik zag al die gezichten van mijn mede marslopers van verschillende leeftijden, geslachten, afkomst, rassen, seksuele voorkeuren, voor me en begreep ook hoe zij thuis waren gekomen.
Had het dan helemaal geen effect gehad? Ging het echt slechts om de bezoekers/kijkcijfers van de reality TV ster Donald Trump?
Gelukkig reageerde hij de dag erna in een twitter boodschap als volgt:
“Watched protests yesterday but was under the impression that we just had an election! Why didn’t these people vote? Celebs hurt cause badly”.
Hij had het dus toch gezien.
En even later: “Peaceful protests are a hallmark of our democracy,”
“Even if I don’t always agree, I recognize the rights of people to express their views.”
Het was in ieder geval iets.
De media deden hun uiterste best om de wijdverspreide opkomst te tonen en succes en vreedzaam verzet voerden de boventoon in de verslaglegging van de mars.
Kritiek was er ook. De organisatie liet te wensen over, de veiligheidsmaatregelen waren onvoldoende en Madonna had met haar speech haar hand overspeeld. Maar de kritiek ging vooral over de versplinterde boodschap. Want waar ging de mars eigenlijk over?
Ging het over Inclusion, Women’s health, Equality, Women’s rights, LBGT rights, Human rights Climate Change, immigration, religion, racisme, Obamacare? Was het nu eigenlijk tegen Trump en zijn regering of ging het om meer dan dat? Was het alleen voor vrouwen? En dan ook nog alleen voor vrouwen die voor abortus zijn?
Waarom en waarvoor protesteerden al die mensen eigenlijk
De kranten staan hier in de Verenigde Staten bol van de meningen over de zin van protest’ marsen. Want wat heeft ‘Occupy Wallstreet’ nu eigenlijk bijvoorbeeld voor elkaar gekregen? Als je geen eenduidige boodschap hebt, krijg je niets voor elkaar. Dan sterft ieder protestgeluid een stille dood. Ik las zelfs een artikel waarin de boodschap van Trump ‘Make America Great again’ in dit opzicht als voorbeeld werd gesteld. Veel (voornamelijk blanke) mannelijke opiniemakers, waaronder Pierce Morgan, vinden het mannenhaat, doorgeslagen feminisme en trekken de zin van de vrouwenmars nog verder in twijfel. Want tja met leuzen als ‘Power to the Pussy’ gaat het nooit wat worden.
Het zet me aan het denken.
Als miljoenen mensen met elkaar marcheren zijn hun beweegredenen, ideeen en ideologieën sowieso verschillend. Dit soort marsen zijn nooit homogeen. Is het nodig om een unanieme boodschap uit te dragen om verandering te kunnen bewerkstelligen? En wat zou die eenduidige boodschap dan moeten zijn? Eendracht maakt immers macht.
Was deze Mars uit eendracht ontstaan? Veel vrouwen waren furieus toen Hillary, een hoog gekwalificeerde en ervaren politica verloor van de wanstaltige aandachttrekkende reality TV ster en miljardair Donald Trump. Clinton’s verlies voelde hier als een verlies van vele vrouwen en voor alle vrouwen. Het was naast een harde nederlaag voor Democraten ook een pijnlijke verwijzing naar het feit dat gelijkheid tussen man en vrouw nog ver weg is.
De organisatoren beschrijven de mars op hun website als een “door vrouwen geleide beweging die mensen van alle rassen, geslachten, leeftijden, culturen en politieke voorkeuren en achtergronden samenbrengt om hun medemenselijkheid te bekrachtigen en om hun sterke boodschap van recht op zelfbeschikking uit te dragen.
De verkiezing van Trump werd door vrouwen, mede door al zijn vrouwonvriendelijke, seksistische en vulgaire uitspraken, als zeer persoonlijk ervaren.
Ook door mijzelf. Toen Trump werd gekozen, nam ik het net zoals heel veel andere vrouwen hier en over de hele wereld, ook echt persoonlijk. Mijn maag draaide om en ongeloof overspoelde me. En nog steeds kan ik heel slecht naar hem kijken of luisteren. Het is alsof mijn fundamentele waarden zoals gelijkheid, empathie, openheid, tolerantie en vrijheid op hele grote schaal verworpen zijn. Alsof die er allemaal niet meer toe doen. Alsof hardheid en uitsluiting lonend zijn. Alsof je zomaar van alles kan roepen, ook al is het beledigend en kwetsend.
Ik ben bovendien van mening dat mijn generatie vrouwen aan ge beurt is om een geluid van verzet te laten horen. De vrouwenrechten die verworven zijn door onze moeders en grootmoeders waren voor ons tot nu toe vanzelfsprekend. Maar klopt dat beeld wel? En is dit wat er in Amerika, het land waar ik woon, niet een opmaat naar de verkiezingen in Nederland, het land waar ik vandaan kom? Er was bij mij dus geen enkele twijfel om mee te lopen aan deze mars. En toen ik meeliep afgelopen zaterdag voelde ik dat hart van de beweging ook. Het gevoel dat honderdduizenden met mij de medemenselijke waarden omarmen en nog belangrijker, ze zullen verdedigen in de verharde individualistische samenleving waarin we in de Westerse wereld zijn beland, de wereld van Trump.
Of het nu gaat om het recht op zelfbeschikking, klimaatverandering, gelijke rechten tussen man en vrouw, racisme, rechten van minderheden, vluchtelingen en immigranten. De onderwerpen hebben een gemeenschappelijke thema, een woord dat alle onderwerpen verbindt. En dat is compassie. Het is dus niet zo’n diffuse boodschap, after all. Het is een schreeuw om compassie, om medemenselijkheid.
De dagen na de mars stroomt mijn inbox vol met initiatieven. Van Nancy Pelosi, van de Democraten, van de organisatoren van de Million Women March, van politieke groepen op Facebook, van vrouwen uit de buurt. Het is duidelijk. Iedereen met een hart voor de Million Women March is bezig met de vraag: What’s next? Want dat er een vervolg moet komen is duidelijk. “Today we march, tomorrow we run for office,” las ik op een bord.
En er komt een vervolg, dat weet ik zeker. Millions of people care! Compassie wint altijd!
Ik blijf in ieder geval marcheren. Voor mijn zonen, voor hun toekomstige kinderen, voor mijn vriendinnen, voor de dochters van mijn vriendinnen, voor vluchtelingen en immigranten, voor minderheden, voor gelijkheid, empathie, openheid, tolerantie en vrijheid.
