Nachtwacht nieuwe stijl

Laten we gaan stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen. Het is misschien wel een van de laatste mogelijkheden, want grote kans dat binnen 10 jaar deze vorm van stadsbestuur niet meer bestaat, denkt oud-wethouder Gert Boeve. Hij ziet meer in echte burger- en ondernemersinitiatieven, zoals ten tijde van de Nachtwacht.

Deze laatste vergelijking valt hem in aan het einde van ons gesprek. Niet toevallig, want zowel Boeve als ondergetekende is onlangs in het Rijksmuseum geweest en hebben gezien dat niet alles van vroeger per definitie ouderwets is. Je kunt ook leren van het verleden en het vertalen naar deze tijd. Maar hoe zijn we nu op Rembrandt’s meesterwerk gekomen? Door mijn vraag dat bij een nieuwe economie, misschien ook wel een nieuwe vorm van stadsbestuur hoort. Het blijkt koren op de molen van Boeve.

Verbinden met onvrede

Hij onderscheidt twee groepen mensen in de huidige tijd. De ene groep bestaat uit mensen die alles zo willen houden, zoals het nu is. In de tweede groep zitten de ‘veranderaars’, mensen die willen hebben waar ze van houden. Politieke partijen richten zich nu vooral op die eerste groep.

“Veel politici denken dat ze het middelpunt van de wereld zijn. Vertel nooit aan een politicus dat je een probleem hebt, want dan treedt er een mechanisme in werking waarbij hij, zonder nog verder te luisteren, de wrevel arresteert en gaat proberen om het op te lossen. Dat is in het kort de huidige politiek; je verbinden met onvrede en van daaruit handelen.” Hij ziet het bij alle partijen, maar volgens Boeve ligt hier voor een groot deel het succes van Geert Wilders.

'Veel politici denken dat ze het middelpunt van de wereld zijn'

“In werkelijkheid is het stadhuis natuurlijk niet de plek waar het gebeurt in de stad. Dat is de arrogantie van de macht. Viervijfde van de inwoners kent de raadsleden niet en die andere 20% interesseert het helemaal niks. De echt belangrijke zaken spelen zich af in de wijken van Amersfoort.”

Te kleine achterban

De achterban van politieke partijen is gewoon te klein, meent Boeve. Net als bij veel andere zaken in de samenleving is verandering nodig. Zowel bij de overheid als bij de burgers. “Toen ik nog wethouder was, kreeg k geregeld ondernemers op bezoek. Ik ben een voorstander van overleg, maar ik zei vaak tegen ze ‘wat kom je doen?’. Ik maak geen omzet voor je. Mijn taak is zorgen dat je geen last van mij hebt.”

“Als overheid moeten we zorgen dat ze kunnen ondernemen en zaken eenvoudiger maken, zoals het schrappen van veel regels. Daar houdt het op. Daarnaast moeten we mensen en groepen blijven helpen die niet mee kunnen komen. Dat blijft een belangrijke taak. Maar de laatste jaren zijn er te veel mensen gepamperd. En in mijn visie help je mensen daar juist niet mee. Er is heel veel wat mensen zelf kunnen regelen. Daar mag de politiek op vertrouwen.”

Verlangens bijstellen

Maar de overheid mag ook wat terug verwachten van de burgers. Minder claims en rechtszaken bijvoorbeeld. “Iemand die zich benadeeld voelt, kan zaken heel lang tegen houden. Dat is lang niet altijd in het algemeen belang. Als we met z’n allen minder regels willen en meer ruimte om zelf dingen te ondernemen, dan moeten we niet steeds de overheid aanspreken als er iets fout gaat.”

'Mijn taak is zorgen dat je geen last van mij hebt'

“Verder moeten we onze verlangens wat bijstellen. Het is mooi dat mensen die ouder worden, huishoudelijke hulp krijgen, maar daarin zijn we doorgeschoten. Het is onbetaalbaar. Zo’n 30 jaar geleden bestond deze mogelijkheid niet eens. Het afschaffen gaat wel snel en zorgt in eerste instantie voor problemen. Maar we zullen het er met zijn allen over eens zijn dat dit wel doorgeschoten beleid is?” 

G1000

De oud-wethouder ziet de nieuwe wereld al een beetje opdoemen. Waar de overheid zich terugtrekt, ontstaan nieuwe initiatieven, zoals de G1000* die binnenkort in Amersfoort wordt gehouden. “Daar geloof ik in. Meer laten ontstaan vanuit de burgers. Ik denk dat we meer en meer toegaan naar een model van coöperaties van mensen die samen ondernemen, zorg en energie inkopen, stadstuinen bijhouden, wijkcentra beheren en noem maar op.”

De overheid ontwikkelt zich volgens Boeve dan tot een soort toezichthouder op de spelregels. “Om er voor te waken dat niemand in de goot belandt. “Het is een mooie zoektocht naar de nieuwe samenleving. Het zal met kleine stapjes gaan, want de conservatieve krachten om alles bij het oude te laten, zijn sterk. Rome is ook niet in 1 dag gebouwd. We gaan ongetwijfeld nieuwe knelpunten ontdekken, maar we moeten ook niet alles dicht willen smeren in regels en wetten.”

*Agenda van Amersfoort

De G1000 Amersfoort is een bijeenkomst van 1000 burgers van Amersfoort die op 22 maart, 3 dagen na de verkiezingen, wordt gehouden. Op initiatief van een aantal gewone burgers gaan Amersfoorters met elkaar in gesprek over de zaken die van belang zijn in de komende 4 jaar. Ze doen dit samen met werkgevers, politici, ambtenaren en kunstenaars. Zij stellen de agenda op, maken een begin met de uitwerking en maken afspraken met elkaar over het vervolg. De resultaten worden ook aangeboden aan het nieuwe college van burgemeester en wethouders.

Mijn gekozen waardering € -

Ruud Poels schrijft over veranderingen die hij ziet in de nieuwe economie. Hoe vinden mensen en organisaties daar hun weg in? En worden we er gelukkig van?