Het is een harde val voor The Grass Company. Het Brabantse bedrijf stond ooit bekend als modelcoffeeshop, maar justitie spreekt nu van een ‘criminele organisatie’. Al vier jaar loopt een grootschalig onderzoek naar de vier vestigingen in Tilburg en Den Bosch. De verdenkingen: witwassen, valsheid in geschrifte, hennephandel en omkopen van ambtenaren. Vroegere eigenaar Johan van Laarhoven zit al bijna een jaar in een cel in Thailand, opgepakt na een tip van Nederland.
Vier invallen
Hier zitten nog geen verdachten vast. Wel zijn er al vier keer invallen geweest in panden van het bedrijf en bij medewerkers thuis. Daarbij werden tientallen kilo’s wiet in beslag genomen. Een Tilburgs kantoor van het bedrijf is op last van de burgemeester voor een half jaar gesloten. De vier shops zijn nog open, maar huidig eigenaar Marco de Jong ziet zijn bedrijf wel in gevaar komen. ‘Het houdt een keer op, en dat moment is hartstikke dichtbij’, zegt hij.
Zijn zaak aan de Spoorlaan in Tilburg heeft grote ramen, en oogt als een grand café. Open, die uitstraling wilde The Grass Company altijd hebben. Volgens De Jong betaalt het bedrijf netjes belasting, en staan alle tachtig medewerkers – ook de koeriers en verpakkers van de wiet – op de loonlijst. Joints worden op geheime locaties voorgedraaid en van het logo van de winkel voorzien.
'Vernuftige' verborgen ruimte
Bij de laatste inval, in mei, vond de politie 35 kilo wiet en hasj in een verborgen ruimte onder een kantoor van het bedrijf, elders in Tilburg. ‘Volgens burgemeester Noordanus was die ‘vernuftig gebouwd’. Dat kan ik niet ontkennen’, zegt De Jong. ‘We willen voorkomen dat bendes de boel leeghalen. En ja, we moeten ook voorkomen dat justitie erover struikelt.’ Volgens De Jong kunnen coffeeshops niet functioneren zonder een verstopte voorraad die veel groter is dan de 500 gram die in de winkel wordt gedoogd.
Thailand begrijpt ons gedoogbeleid niet
In Thailand dient op dit moment het proces tegen Johan van Laarhoven, de man die The Grass Company begin jaren tachtig oprichtte. Van Laarhoven, die zijn aandelen in 2011 van de hand deed, woont sinds 2008 in Thailand. Hij wordt door de Thai verdacht van het witwassen van 20 miljoen euro. Volgens zijn advocaten heeft Van Laarhoven het geld verdiend met zijn gedoogde coffeeshops, en is er dus niets illegaals aan. De Thaise overheid zou het Nederlandse gedoogbeleid niet begrijpen.
Thailand arresteerde Van Laarhoven na een verzoek van het OM in Nederland om beslag te leggen op bewijsstukken, in verband met het onderzoek naar The Grass Company. Het OM spreekt tegen dat het Thailand heeft gevraagd Van Laarhoven aan te houden. De strafzaak tegen Van Laarhoven zou een Thais initiatief zijn.
Van Laarhoven zit al bijna een jaar vast, volgens zijn advocaten onder erbarmelijke omstandigheden. Zijn gezondheid zou snel achteruit gaan. Zij houden het OM verantwoordelijk, en eisen dat Nederland een uitleveringsverzoek indient.
Hardere aanpak
Hier in Nederland voelt Van Laarhovens opvolger De Jong zich slachtoffer van een hardere aanpak van coffeeshops door het Openbaar Ministerie. Maar volgens het OM is daar geen sprake van. ‘Een aardbeienhandelaar zouden we bij deze feiten op dezelfde manier aanpakken’, zegt woordvoerder Martine Pilaar.
Een aardbeienhandelaar zouden we op dezelfde manier aanpakken
Het gaat het OM volgens haar helemaal niet om de opslag van (te) grote hoeveelheden softdrugs. ‘Die 35 kilo nemen we en passant mee. Volgens ons zijn er nog hele andere feiten. The Grass Company stelt dat ze alle inkomsten opgeven. Wij zien daarnaast nog andere geldstromen, ook internationaal, waarvan wij vermoeden dat het witwassen is. Daarbij gaat het niet om de omzet van de winkels’, zegt Pilaar. ‘We denken ook dat er sprake is van corruptie. Om welke ambtenaren het gaat, en hoe ze te werk gingen, hopen we te zijner tijd te kunnen uitleggen.’ Wanneer, dat kan Pilaar niet zeggen.
Schijnconstructie
Dat De Jong de zaak in 2011 overnam van Van Laarhoven, beschouwt het OM als schijnconstructie, vertelt De Jong. ‘Maar ik ben de eigenaar, en ik weet zeker dat hier sinds 2011 niets is witgewassen.’ Inzage in de boekhouding wil De Jong niet geven: de florissante omzetcijfers van coffeeshops leiden in de media te vaak tot negatieve reacties. Dat het bij een bedrijf ter grote van The Grass Company om meerdere miljoenen gaat, is wel zeker. Al wordt de winst volgens De Jong gedrukt door justitie. Na de inbeslagname in mei duurde het acht dagen voor de shops weer wiet konden aanbieden. ‘Dat is lang hoor, voor een ondernemer.’
Dit artikel stond eerder in Trouw.
