Op een merkbaar herstel van de economie hoeven we voor het eind van 2014 niet te rekenen. Dat was afgelopen woensdag de treurig stemmende conclusie toen het CPB zijn jaarlijkse Centraal Economisch Plan presenteerde. Wie alleen maar voor het geld is gaan ondernemen, kan er beter vandaag mee ophouden dan morgen.
Consumentenwantrouwen
Het vertrouwen van consumenten in hun financiële toekomst is afgelopen jaar nog verder gedaald dan het al was. In Europa zijn nu alleen de Grieken nog somberder gestemd dan de Nederlanders. Dat vertaalt zich in 2013 in een voortgaande daling van de particuliere consumptie. Geen wonder dat de economie dit jaar met een half procent krimpt. Pas in 2014 zou dat weer een kwart procentje groei kunnen worden, denkt het CPB.
Detailhandel
Ondernemers in de detailhandel zijn de eerste die het merken als de consument de hand op de knip houdt. Donderdag kwam hetzelfde CPB met de omzetcijfers over januari, en die logen er niet om. De omzetten waren met 3 procent gedaald, de prijzen met 2,6 procent gestegen, en in totaal leverde dat een min op van een half procent.
De supermarkten boekten op papier nog een omzetgroei van 6 procent, maar na correctie voor het aantal dagen dat de winkels open waren (in 2013 meer dan in 2012) bleef daar niets van over. In de non-food noteerden alleen de dumpdrogisten en de textielsupers een omzetgroei. Zelfs bij de postorderbedrijven en de webwinkels waar in slechte tijden consumenten graag hun toevlucht zoeken, liep de groei terug.
Faillissementen
Geen wonder dat het aantal faillissementen per jaar een recordhoogte heeft bereikt. Alleen al in de eerste twee maanden van 2013 gingen er 2.273 bedrijven de bietenbrug op, bleek deze week uit de registraties van FaillissementsDossier.nl
De hardste klappen vielen in Zeeland en Groningen. Daar verdubbelde het aantal gedwongen sluitingen vergeleken met vorig jaar. De bouw, de transportsector en de detailhandel werden het zwaarst getroffen. Faillissementen van zelfstandigen zonder personeel worden doorgaans als privé geregistreerd, dus die komen hier nog eens bovenop.
Starters
Opvallend is dat het aantal startende ondernemers ondanks alles vrijwel gelijk blijft. Het getal van 121.000 over heel 2012 waar dinsdag het Economisch Bureau van de ING mee kwam, ligt in lijn met dat over 2011. Voor 2013 zal dat niet veel anders zijn, denken de economen.
De meeste starters gingen aan de slag in de zakelijke dienstverlening, de bouw en de detailhandel. De grootste groei was te zien in de horeca en in transport en logistiek. Minder starters waren er in de bouw, de industrie en de financiële dienstverlening.
Whizz kids go to Amsterdam
Voor start-ups in de ITC blijft Amsterdam een gewilde vestigingsplaats. Dat bleek tijdens Disrupting Europe 2013, een jaarlijks roadshow van innovatieve tech bedrijven uit de USA die woensdag de hoofdstad aandeed. De kleinschaligheid, de overvloed aan talent en de goede bereikbaarheid zijn belangrijke pluspunten. Echt doorslaggevend is de aanwezigheid van de Amsterdam Internet Exchange, die geldt als een van de snelste en meest betrouwbare hubs ter wereld.
Schuldhulpverlening
Ook de disruptieve Amerikaanse whizz kids liepen echter op tegen het gure financiële klimaat in Nederland. Investeerders vinden is hier veel moeilijker dan in Silicon Valley. Bij de banken hoef je al helemaal niet meer te zijn. Starters wenden zich steeds vaker tot microfinancier Qredits, en Zakenvrouw van het Jaar 2012 Jacqueline Zuidweg komt met haar schuldhulpverleningsbureau handen te kort om alle MKB'ers te helpen die in de financiële problemen raken.
Betaalmoraal
Een lichtpuntje is dat dit weekend de nieuwe wettelijke betalingstermijn ingaat. Bedrijven en overheden moeten facturen nu binnen 30 dagen betalen. Bedrijven onderling kunnen desgewenst een langere termijn overeenkomen. Daarbij mag de grens van 60 dagen alleen worden overschreden als dat "niet onbillijk" is tegenover de schuldeiser.
Het is even afwachten of deze maatregel een oplossing biedt voor de gerenommeerd slechte betaalmoraal in Nederland. Met excuses voor de beeldspraak: voor hetzelfde geld gaan grote markpartijen en masse via hun inkoopvoorwaarden langere termijnen afdwingen bij hun toeleveranciers.
ZZP'ers: Show me the money!
Met name zelfstandigen zonder personeel moeten vaak twee maanden of langer op hun geld wachten. Zo financieren zij de salarissen van de CAO'ers die hen inhuren. Een groeiend aantal ZZP'ers heeft daar zo tabak van dat ze hun klanten tegenwoordig vooruit laten betalen.
Een peiling die ZZP Netwerk Nederland deze week publiceerde suggereert dat het in vakgebieden als communicatie en marketing, bedrijfsadviezen, facilitaire dienstverlening en accounting/administratie niet ongebruikelijk zou zijn om klanten in het midden- en kleinbedrijf een derde tot de helft vooraf te laten betalen.
Bewijs van Ondernemerschap
Er gebeurt sowieso veel aan de ZZP-front. Vier organisaties van zelfstandigen zonder personeel presenteerden donderdag hun alternatief voor de in die kringen verfoeide Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) aan leden van de Tweede Kamer. Om hun bewust voor eigen rekening en risico ondernemende leden te onderscheiden van de uitgebuite flexwerkers waar de politiek zich zo veel zorgen over maakt, willen zij een "Bewijs van Ondernemerschap" invoeren.
Wie met zo'n papiertje op zak economisch actief wordt, zou gevrijwaard moeten blijven van controles op schijnzelfstandigheid en van naheffingen van sociale premies door de belastingdienst. Onder de aanwezige kamerleden was sprake van waardering voor het plan – en voor het feit dat de vier voor het eerst op zo'n belangrijk dossier samenwerkten.
@BDstarters
Dan nadert met rasse schreden de datum van 1 april, waarop de belastingbetaler geacht wordt zijn of haar aangifte voor de inkomstenbelasting te hebben ingediend. Veel ondernemers maken standaard gebruik van de mogelijkheid om uitstel aan te vragen, maar dat kost wel geld natuurlijk. De fiscus brengt dan namelijk rente in rekening.
Hoe dat precies zit, is een van de dingen die u tegenwoordig makkelijker dan ooit kunt achterhalen bij de Belastingdienst zelf. Die maakt de laatste tijd namelijk veel werk van de voorlichting en informatieverstrekking aan ondernemers. Bijvoorbeeld via het twitteraccount @BDstarters, dat volgens OndernemersFacts.nl ook door mensen met een hogere ondernemersleeftijd graag wordt gevolgd.
Dag van de Zelfstandige
Op woensdag 20 maart organiseert het Platform Zelfstandig Ondernemers in Utrecht de Dag van de Zelfstandige. Het programma vermeldt naast speeches van hot shots als SER-voorzitter Wiebe Draijer en de nodige workshops ook een Opdrachtenplein. Nota bene: daar presenteren zich niet zo zeer de grote opdrachtgevers als wel de bureaus die zich opwerpen om opdrachten te bemiddelen. Toegangskaarten (25 euro voor leden en 45 voor niet-leden) via www.dagvandezelfstandige.nl
Week van de Ondernemer
Van 8 tot en met 11 april vindt in de Jaarbeurs de 15e editie plaats van de Week van de Ondernemer. Op de maandag-, dinsdag- en woensdagochtend ontvangt Eva Jinek gasten als John Fentener van Vlissingen, Roland Kahn, Jan Aalberts en Henk Kamp. Na een businesslunch zijn er 's middags inspiratiesessies. En elke dag van 16 tot 17 is er een netwerkborrel. Kaarten zijn te verkrijgen via www.weekvandeondernemer.nl
Nog meer CBS-cijfers
Het CBS komt woensdag 20 maart met nieuwe cijfers over het consumentenvertrouwen. Op vrijdag 22 maart volgen het producentenvertrouwen en de laatste ontwikkelingen in de particuliere consumptie. Steevast om 09:30 uur. Fasten your seatbelts.
