Wat is de overeenkomst tussen de Winterspelen van 1998 in Nagano en die van 2014 in Sotsji? Beide edities waren duurder waren dan alle voorafgaande Winterspelen bij elkaar opgeteld. In het geval van Nagano merkte alleen niemand het nog op, wat wél het geval was bij Sotsji – door Sportgeschiedenis zelf.
Dat dit twintig jaar geleden iedereen was ontgaan, komt ook omdat de Japanners wel heel drastische maatregelen namen om die informatie te verbergen: ze staken de administratie gewoon in brand en liepen fluitend weg. De Winterspelen van 1998 in Nagano zijn namelijk één groot schandaal voor zowel de Japanners als het IOC. In 1991 had het IOC bepaald dat zijn leden geen cadeaus mochten ontvangen van kandidaat-gaststeden – al voor de derde keer in zijn geschiedenis! Ook in 1963 en 1985 waren deze maatregelen genomen.
HET COMPLETE OVERZICHT 1924 – 2014
Het hielp niets, want nota bene IOC-voorzitter Samaranch zelf had de duurste cadeaus van allemaal in ontvangst genomen. Dat bleek in 1999 toen de gouverneur van Nagano toegaf dat de IOC-voorzitter een zwaard had gekregen ter waarde van 30.000 gulden. Ook kreeg hij dure kimono’s en schilderijen van enkele tienduizenden guldens. Dat was tenminste de schatting, want de complete administratie van deze Winterspelen was dus verbrand om eventueel bewijsmateriaal voor nader onderzoek te vernietigen.
In 2006 verscheen nog wel een vernietigend onderzoeksrapport op bevel van de lokale autoriteiten. Hierin stond dat er waarschijnlijk per IOC-lid gemiddeld $5.700 is uitgegeven aan geschenken in plaats van de vereiste $20. Verder werd er per IOC-lid $46.500 besteed om die te vermaken, waarmee dat dan ook was.
Het spreekt voor zich dat de financiën toen volkomen zijn ontspoord. In 1991 ging het om 771 miljoen dollar, maar het Financieele Dagblad van 25 februari 1998 had hele andere cijfers: ‘Het werkelijke bedrag is uitgegroeid tot 22,4 miljard gulden.’ Daarbij hoorden dan waarschijnlijk ook de snelwegen en andere infrastructurele kosten, maar zeker weten doen we dat niet, omdat de Japanners alles hebben verbrand.
De geschatte uitgaven van 14,6 miljard euro – geïndexeerd naar onze standaard – is daarom een hele verre benadering. Dat het een schandaal was weten we wel zeker – heel zeker zelfs.
Samaranch heeft trouwens nooit een straf gekregen voor het overtreden van zijn eigen regels.
