Eerst een stukje geschiedenis. Paradox in Tilburg is een beroemd en legendarisch jazzpodium, zowel binnen als buiten de stad.
Het Paradox Jazz Orchestra is in 2019 opgericht door bandleider Jasper Staps en trompettist Teus Nobel. Het doel van het orkest is om bijzondere jazzcomposities, voornamelijk van Nederlandse componisten, opnieuw uit te voeren en op te nemen. In het orkest spelen zowel jonge als gevestigde Nederlandse en Belgische musici. Hun eerste album, ‘Remembering The Skymasters’ uit 2021, is een eerbetoon aan de legendarische bigband The Skymasters en bevat onuitgebrachte composities die het orkest graag wil delen.
Jasper Staps & Paradox Jazz Orchestra (Foto © Bart Heemskerk)
The Skymasters
De bigband The Skymasters werd in 1946 opgericht door de AVRO omroeporganisatie. De musici speelden swingende bigband en vocale jazz op de radio. The Skymasters waren vooral bekend door hun optredens in het programma Swingtime, gepresenteerd door Pim Jacobs. Ze werkten samen met huisarrangeurs en Nederlandse componisten die speciale stukken voor hen schreven. The Skymasters behoorden tot de beste bigbands in Europa en traden op met internationale solisten zoals Dizzy Gillespie, Clark Terry en Chet Baker.
Jasper Staps, de leider en oprichter van het Paradox Jazz Orchestra, heeft The Skymasters nooit live gehoord, maar kent het orkest van televisie- en radioprogramma’s. Hij dook in de archieven van Stichting Omroep Muziek in Hilversum en koos daaruit een tiental stukken die hij in 2021 opnam met zijn eigen orkest. Het resultaat: ‘Remembering The Skymasters’. Geen oude wijn in nieuwe zakken, maar een album dat bijzonder eigentijds en actueel klinkt, of zoals ik eerder schreef: “Jasper Staps leidt de leden van zijn toporkest, die net als hijzelf blaken van zelfvertrouwen en beschikken over een grote dosis energie en speelplezier, over een duizelingwekkende rollercoaster van niet aflatende swing van het ene hoogtepunt naar het andere.”
En nu is er dan een vervolg: ‘Remembering The Skymasters Legacy’.
Jasper Staps benadrukt het belang van het herontdekken en opnieuw uitvoeren van composities en arrangementen uit de archieven van de Nederlandse Publieke Omroep. “Met regelmaat worden er geweldige stukken gevonden die decennialang in de vergetelheid zijn geraakt. Het doel is om deze muziek weer tot leven te brengen voor echte jazzliefhebbers. Het succes van het opnieuw opnemen van deze muziek bevestigt het belang van het levend houden van de prachtige jazzhistorie.”
Wetenswaardig: ongeveer 1450 composities en arrangementen, speciaal gecomponeerd voor The Skymasters, worden bewaard in de bibliotheek van Stichting Omroep Muziek in Hilversum.
Jasper Staps heeft weer, uit de archieven van Stichting Omroep Muziek, een serie indrukwekkende en unieke arrangementen opgedoken, die vervolgens gedigitaliseerd en daarna met het Paradox Jazz Orchestra opgenomen. De bandleider wil met de ‘Remembering’ albums composities geschreven voor The Skymasters opnieuw tot leven brengen en zo terug blikken op de prachtige werken die de musici van deze legendarische Nederlandse bigband hebben voortgebracht tijdens hun bestaan van 1946 tot 1997. Hij wil hen, samen met het Paradox Jazz Orchestra, eren met opnamen van niet eerder uitgebrachte composities… en haalt daarbij herinneringen op, zoals met solotrombonist Bart van Lier, in ‘Terug naar The Skymasters’. Een fragment, uit het cd-boekje:
“Rond 1978 begon Joop de Roo (producer en programmamaker – CCE) met het organiseren van live jazzuitzendingen met het orkest. Hierdoor kreeg het orkest een geheel nieuwe uitstraling. Tot die tijd waren bigbands min of meer commercieel en speelden ze relatief eenvoudig repertoire met een swinggevoel, vaak afgewisseld met een zangeres en/of zanger. (..) Plotseling werden wij een live band die voornamelijk jazzrepertoire speelde en dat wel zeven jaar lang, elke week van september tot en met juni. In die periode groeide het orkest uit tot een zelfverzekerd ensemble dat vertrouwd was met het wekelijks neerzetten van een volwaardige show.”
Cultureel erfgoed
Al eerder waren op streamingsplatforms enkele singles te horen: ‘Absolutely Knot’, ‘Tangerine’ en ‘The Birth Of The Blues’. Die beloofden een muzikaal feest, en dat is precies wat ‘Remembering The Skymasters Legacy’ is geworden. Het is een feest vol energieke swingmuziek.
Maar dat is niet alles. Jasper Staps en zijn band zijn dit keer ook op zoek naar de verhalen achter de werken van The Skymasters. Veel nummers op ‘Remembering The Skymasters Legacy’ zijn verhalend, virtuoos en beeldend gebracht door de musici. Bijvoorbeeld, ‘Spring is Here’ klinkt precies zoals de titel aangeeft. Deze compositie van Richard Rodgers, met arrangementen van Jerry van Rooyen, ademt de kleuren van bloemen die ontluiken in het voorjaar. Met een prachtige solo van Jesse Schilderink op de tenorsaxofoon, spreekt de muziek van nieuw leven dat ieder jaar weer uit de bodem van de planeet tevoorschijn komt en nieuwe hoop brengt. En liefde, in ‘Because I love You’ van Jerry van Rooyen. Jan Menu soleert hier op sopraansaxofoon, Koen Smits gaat diep door alle lagen op flügelhorn, en de band levert een solide fundament, in voor- en tegenspoed.
En dan is er het als een wielerkaravaan stuwende ‘And That’s What I Said To My Lass!’, gecomponeerd en gearrangeerd door de Nederlandse jazzpianist, orkestleider, arrangeur en componist Rob Pronk, met als solisten Robin Rombouts op flügelhorn, Daniël Daemen op sopraansaxofoon en Tim Langedijk op gitaar. Eveneens van Rob Pronk, maar van een andere orde, is ‘Some Folks Say’, een heerlijke tune voor na middernacht, met Rembrandt Frerichs op piano. In die late of kleine uurtjes wordt er echter ook gedanst, onder meer op het swingende ‘Tangerine’ van Victor Schertzinger, gearrangeerd door Kenny Napper, met Martijn de Laat op trompet en Guido Nijs op tenorsaxofoon.
Niet onvermeld mag blijven de afsluiter ‘Você Abusou’, geschreven door de Braziliaanse zangers en songwriters Antônio Carlos & Jocáfi (Antônio Carlos Marques Pinto en José Carlos Figueiredo) en gearrangeerd door Jerry van Rooyen. Het zorgt voor een spetterende finale met een Zuid-Amerikaanse sfeer.
Jasper Staps en Paradox Jazz Orchestra laten met ‘Legacy’ niet alleen horen hoe tijdloos The Skymasters waren, maar ook dat de nalatenschap cultureel erfgoed is, voor Nederland, voor Europa en de rest van de wereld. Unesco, luistert u mee?
Paradox Jazz Orchestra – The Skymasters ‘Legacy’
