Ooit waren de Sotomayors welvarende landeigenaren. Maar nadat ze hun bezittingen zijn kwijtgeraakt, moet moeder Eugenia voor de kostwinning zorgen en brengt vader Luís, terneergeslagen en verbitterd, liever tijd door in het café, in hun wijk in Mérida en probeert hij de schijn een beetje op te houden. Ana en haar twee jaar oudere, bijdehante zus Marí del Mar begrijpen niet goed wat er allemaal aan de hand is, maar proberen er het beste van te maken, ook al wensen ze zich stiekem normale ouders zoals iedereen. Geldgebrek en overspel zorgen voor de nodige spanningen en ruzies thuis, en ook op de nonnenschool loopt het niet altijd even lekker. Zo krijgt Ana een nul voor een overhoring over Franco, omdat ze hem een dictator noemt.
Even lijkt het leven van de Sotomayors zich te verbeteren als Luís een baan krijgt als verzekeringsagent en het gezin naar Sevilla verhuist. Eindelijk hoeft Ana haar klasgenoten niet meer tig keer op een dag uit te leggen van een landeigenaar zonder land nou eigenlijk is. Maar ook daar kan haar vader zijn draai niet vinden, en Eugenia keert met de meisjes terug naar Mérida. Vanaf dat moment gaat het bergafwaarts met Luís.
Getroebleerde familie
Jij krijgt van mij een wit paard cadeau van Amalia de Tena is een portret van een getroebleerde Spaanse familie die ook al in eerdere generaties het nodige te verstouwen heeft gekregen. Door de jaren heen ontdekt Ana welke verzwegen gebeurtenissen hun stempel op haar familie hebben gedrukt.
Naar verluidt baseerde Amalia de Tena, de echtgenote van schrijver Herman Koch, het verhaal op haar eigen familiegeschiedenis. Franco’s dictatuur vormt de achtergrond, maar omdat het verhaal wordt verteld door de ogen van een opgroeiend meisje, speelt politiek geen al te nadrukkelijke rol. Lezers die niet zo veel van de Spaanse geschiedenis afweten, zullen sommige connotaties daardoor misschien ontgaan.
Maar het gekozen perspectief geeft de roman, die toch stevige thema’s aansnijdt, tegelijk ook een aangename lichtheid. Doordat Ana sommige situaties niet begrijpt of anders interpreteert, en het gedrag van haar ouders van wijsneuzerig becommentarieert, levert dat humoristische passages op. Ana en de andere kleurrijke personages zijn figuren om wie je gaat geven. ‘Kon ik maar alle ellende uit het verleden wissen en de gaten vullen met hoe het geweest had kunnen zijn maar nooit is geworden,’ verzucht ze. Als lezer zou je haar dat van harte gunnen.
Amalia de Tena, Jij krijgt van mij een wit paard cadeau. Vertaald uit het Spaans door Els Pelgrom. Ambo Anthos, 281 p., € 22,99
