De schrijver Ilja Leonard Pfeijffer zei in augustus in het programma Zomergasten over Berlusconi: ‘bij hem gaat het er meer om dat je geloofd wordt, dan dat je de waarheid spreekt.’ Hij zou het over Trump gehad kunnen hebben, want het is algemeen bekend dat de huidige Amerikaanse president een pathologische leugenaar is. Vorig jaar publiceerde The Washington Post dat Trump al meer dan 10.000 (!) leugens had verteld.
In het debat van vannacht beweert Trump bij de discussie over Black Lives Matter dat ‘hij de minst racistische persoon in de zaal was.’ Moderator Kristen Welker (NBC) en Joe Biden en de meeste televisiekijkers weten niet wat ze horen.
Stellig
Van tevoren zijn er twijfels of Biden goed uit zijn woorden zou komen en wel partij zou zijn voor de meer gehaaide Trump. In dit debat is van haperingen bij Biden nauwelijks iets te merken. Integendeel hij komt gedreven en stellig over. Trump houdt zich ook meer gedeisd als in het vorige debat. Niet omdat hij plotseling een fatsoenlijk mens is geworden, maar zijn adviseurs hebben hem verteld dat het stemmen gaat kosten, als hij Biden alsmaar interrumpeert.
Moderator Kristen Welker heeft het debat goed in de hand en stelt scherpe relevante vragen. Een grote verbetering in vergelijking met de gespreksleider in de eerste ronde, die niet is opgewassen tegen de streken van Trump.
Obama
Voor alle duidelijkheid, dat heeft u al begrepen, ben ik niet objectief. Op de Journalistiek school leerde ik al, ieder mens is subjectief, waarom zal een journalist dat dan niet zijn. Het is beter duidelijk te zeggen waar je staat, dan kun je schijnobjectiviteit vermijden. Ik ben een bewonderaar van president Barack Obama om zijn verfrissende idealisme, zijn bevlogen retorische gaven en zijn overstijgende kwaliteiten.
Obama koos niet voor niets Joe Biden als zijn vice-president. Dat geeft vertrouwen in deze man, die veel oprechter en eerlijker overkomt als Trump. Je hoeft alleen maar naar zijn ogen en de body language te kijken.
Nu naar het debat. De thema’s zijn Corona, Nationale Veiligheid, Economie, Zorg, Ras en Klimaatsverandering. Iedere kandidaat wordt in staat gesteld om twee minuten te spreken over dit thema en dan volgt er een kort debat. Punt van kritiek is dat deze belangrijke thema’s in hoog tempo aan de orde komen, met veel te weinig tijd om er dieper op in te gaan.
Factcheckers
Over de Corona beweert Trump dat 99,9 % van de mensen herstelt van diegene die het virus krijgen. Biden zegt dat hij gaat zorgen dat er een echt plan komt.
Trump valt de Amerikaanse immunoloog Anthony Fauci aan, de Amerikaanse Jaap van Dissel. Hij noemt Fauci een ramp, omdat hij beweert dat mondkapjes dragen niets helpt en Corona geen probleem was. Trump vergeet gemakshalve dat hijzelf toen Covid net uitbrak het virus ‘een griepje’ noemde, ‘dat vanzelf weer weg zou gaan.’ Biden stelt dat Trump het virus in zijn vroege stadium verzweeg om geen paniek te zaaien.
Als het thema Nationale Veiligheid ter sprake komt, beweert Trump dat Biden geld van Rusland en Iran krijgt om aan de macht te komen. Biden antwoordt dat hij ‘nog nooit een penny uit het buitenland heeft gekregen voor zijn verkiezingen.’ Voer voor factcheckers, die altijd overuren draaien met ieder optreden van Trump. De president (of wat daar voor doorgaat) meldt dat er al drie jaar een heksenjacht op hem wordt gevoerd. ‘De Democraten hebben 48 miljoen dollar besteed om mij te checken.’
Obamacare
Een van de meest urgente thema’s is het zorgsysteem de Obamacare. Met veel pijn en moeite opgebouwd door Obama en om zeep geholpen door Trump. Het systeem werkt van geen kanten vindt Trump, maar Biden stelt vast dat Trump niet met een concreet alternatief komt. De laatste jaren hebben al 20 miljoen Amerikanen hun zorgverzekering verloren. Biden gooit er nog een sterke oneliner in: ‘zorgverzekering is geen privilege maar een recht.’
Als de rassendiscussie ter sprake komt vertelt Biden dat mensen vaak gearresteerd worden puur om hun kleur. Hij zegt dat er sprake is van institutioneel racisme. Als voorbeeld haalt hij zijn dochter aan die er een dissertatie over schreef. Als je als zwarte wordt aangehouden in je auto, moet je altijd je handen aan het stuur houden of in ieder geval zichtbaar houden voor de politieagent, anders heb je kans dat ze gaan schieten. Trump stelt daartegenover dat ‘niemand meer heeft gedaan voor zwarte en gekleurde mensen als Donald Trump.’ Hij schijnt zwarte en hispanic scholen en universiteiten financieel gesteund te hebben.
Peiling
Moderator Kirsten Welker vraagt Trump waarom hij niet meer verzoenend optrad bij de ‘Black Lives Matter’ discussie. Hij had het alleen maar over ‘law and order.’ De man die zo graag aan de macht wil blijven, vertelt dat hij geschokt was toen hij voor het eerst over de Black Lives Matter beweging hoorde. ‘Zij spraken over de politie als ‘varkens die gebakken moesten worden als bacon’.
De klimaatverandering komt aan de orde. Vanouds een speerpunt van de Democraten. Trump: ‘I love the environment, onder mijn presidentschap hebben wij de zuiverste lucht en het schoonste water.’ Biden: ‘De klimaatsverandering is een bedreiging voor de mensheid. Als we nog vier jaar langer Trump krijgen brengt dat ons in grote moeilijkheden.’ We moeten investeren in elektrische auto’s, duurzame energie en het besparen van olie.’ De wind en zonne-energie is volgens Biden momenteel de snelst groeiende industrie.’
In de discussie na afloop in het programma Op 1 stelt oud Amerika correspondent Charles Groenhuisen, dat uit een recente peiling naar voren komt dat 52 % achter Biden staat en 43% achter Trump. Ik ben benieuwd of de peilingen in tegenstelling tot in 2016 bij Hilary Clinton- Donald Trump nu wel goed uitkomen.
