Publieke opinie over levend koken van schaaldieren verandert

In Zwitserland en Engeland is het levend koken van kreeften (al) verboden. Nu wil minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit dat ook in Nederland kreeften en krabben eerst worden gedood voordat ze gekookt worden.

Waarom zou je dieren levend koken als er ook manieren zijn om ze sneller te doden met minder pijn? Dat is kort samengevat het standpunt van Minister Schouten in reactie op de vraag om een verbod op de gewoonte om kreeften levend te koken. De motie werd ingediend door Partij voor de Dieren-Kamerlid Wassenberg.

In Nederland werd vorig jaar ruim 1,4 miljoen kilo aan zeekreeften geïmporteerd, blijkt uit CBS-data. Ze worden niet beschermd door wetgeving als ze worden gedood om te eten. Drie jaar geleden, toen Zwitserland het levend koken van kreeften verbood, diende de Partij voor de Dieren in Nederland ook al een motie in om de praktijk te stoppen. Toen stemde de Kamer tegen.

Deze keer reageerde Minister Schouten welwillend. Ze wijst erop dat er ook in Europees verband gekeken wordt naar het levend koken van schaaldieren en dat ze dit een goede zaak vindt. Ze spoort chefs en restaurants aan om ondertussen al zelf stappen te ondernemen om te kijken naar alternatieven waarbij de dieren sneller doodgaan en minder lijden.

Voortschrijdend inzicht

De aandacht voor het lijden van schaal- en weekdieren is de laatste jaren toegenomen. Hoewel het krijsen van de dieren in de pan weinig reden tot twijfel geeft, is er volgens een studie door onderzoekers van de London School of Economics (LSE) nu ook ´sterk wetenschappelijk bewijs´ dat tienpotige schaaldieren en koppotige weekdieren gevoel hebben.

Het Britse onderzoek is gebaseerd op meer dan 300 wetenschappelijke studies naar schaal-  en weekdieren. De studies wijzen uit dat deze categorie dieren complexe hersenen en zenuwstelsels hebben en net als mensen op pijn reageren door het te vermijden of te minimaliseren. In Engeland zijn octopussen, krabben en kreeften inmiddels opgenomen in de dierenbeschermingswetgeving.

De wetgeving voor dieren is divers en schijnbaar willekeurig. Zo is voor katten in de wet opgenomen dat kittens pas vanaf zeven weken van de moeder gescheiden mogen worden gescheiden, terwijl voor bijvoorbeeld kalveren geen scheidingsleeftijd geldt. Dierenwelzijnsorganisaties pleiten voor eerlijker wetgeving. Want waarom beschermen we bepaalde dieren in de wet wel, en andere niet?

Ook de Dierenbescherming wil een einde aan het niet-verdoofd koken. ´Het duurt minstens dertig seconden voor een kreeft dood is bij levend koken. Je ziet dat de kreeft reageert op de hitte en probeert te ontsnappen´, zegt een woordvoerder tegen NOS. ´Ook bij het levend doorsnijden,  zie je dat dieren zich heftig verzetten´.

My Octopus Teacher

Een bijdrage aan het debat levert ook de internationaal geprezen documentaire ‘My Octopus Teacher’.  De film gaat over een filmmaker die tijdens dagelijkse snorkelsessies in zee bevriend raakt met een wilde octopus. De kijker wordt deelgenoot van het intieme contact tussen mens en dier en ook intelligente jachtstrategieën en wonderbaarlijke zelfhelende kwaliteiten worden in beeld gebracht.

Films zoals ‘My Octopus Teacher’ dragen bij aan meer begrip en inzicht in het complexe gevoelsleven van dieren in het algemeen en dat van week- en schaaldieren in het bijzonder. Hierdoor verandert de publieke – en politieke – opinie. En dat is een goede zaak. ´Want eigenlijk is het heel vreemd dat we ervan uitgaan dat sommige dieren geen gevoelsleven hebben,´ aldus directeur Wakker Dier Anne Hilhorst.

My Octopus Teacher is te zien op Netflix

Foto van David Clode via Unsplash

Mijn gekozen waardering € -

De artikelen van Anne verschenen eerder in tijdschriften en kranten waaronder Fabulous Mama, Viva, Margriet, Linda en NRC Next. Anne is cultureel antropoloog en eigenaar van Uitgeverij 11