Dat kenden we al: songwriters die een themaplaat maken over de liefde, dood, echtscheiding of oorlog. Sinds kort is er Junkspace, een album dat geheel is geweid aan winkelcentra. Starring: architect Rem Koolhaas.
De een wil er nog niet dood gevonden worden, de ander raast er het liefst zo snel en doelgericht mogelijk doorheen. En dan heb je nog de liefhebbers die er gerust een dag kunnen doorbrengen: bakkie koffie op het overdekte terras, de gevulde boodschappentassen onder de formicatafel, praten over het weer dat ver weg is in het subtropische winkelcentrumklimaat, en natuurlijk lekker kijken naar al die krioelende mensen.
Jasmine Golestaneh raakte al op jonge leeftijd gefascineerd door het winkelcentrum. De frontvrouw van Tempers heeft Iraanse wortels, groeide op in Londen en studeerde in Oxford. Maar haar fascinatie ontstond niet in een luxueus warenhuis als Harrods, maar op vakantie in de Sunny State. “Als ik bij mijn oma in Florida logeerde, dan was een bezoek aan het winkelcentrum het hoogtepunt,” vertelt ze. “Dat hadden wij niet in Londen. De watervallen en roltrappen: het voelde als een soort Disneyland.”
Die fascinatie werd in de loop der jaren alleen maar sterker en gold inmiddels ook voor andere gedeelde ruimten zoals hotels, stations en luchthavens. “Plekken die we alleen passeren, maar waarmee we wel een korte relatie hebben.”
Het was onontkoombaar dat zij op zeker moment op Koolhaas zou stuiten, onze beroemdste moderne architect, of beter starchitect. De ontwerper van iconische gebouwen over de hele wereld, maar ook een kritisch en origineel denker die veel heeft gepubliceerd, waaronder het essay Junkspace uit 2001. Daarin schrijft Koolhaas: “Junkspace is authorless, yet surprisingly authoritarian.”
Tempers ontleende de titel niet alleen aan dit essay, maar heeft de plaat zelfs samen met Koolhaas gemaakt. Zijn credits prijken bij alle elf tracks van de plaat die in november uitkwam.
Eeuwigdurend bubbelbad
Zijn ideeën over de psychologie en manipulatie van publieke ruimten sloten perfect aan bij Golestanehs eigen ‘absurde relatie’ met deze plekken. “Junkspace” schrijft Koolhaas, “is als veroordeeld zijn tot een eeuwigdurend bubbelbad met miljoenen van je beste vrienden.”
Dit album is ook een duik in de menselijkheid en emotie, die volgens Golestaneh vaak ontbreekt in de huidige muziek en onze losgezongen samenleving.
De muziek van Tempers leent zich heel goed voor dit thema. Het tweetal maakt naar eigen zeggen “dark, ice-cold electronic Music”. De diepe bassen, kille computerdrums, vervreemdende synthesizerklanken en de ijle (soms gedubbelde of verveelvoudigde) zang klinken zowel verleidelijk als afstandelijk. Elk nummer op de plaat refereert aan een aspect van het winkelcentrum met songtitels als Fake Palm Trees, Escalator, Desire, Water Fountain en Air Conditioner.
En de bijdrage van Koolhaas? Hij zingt niet. Op de plaat hoor je de starchitect op vier tracks (Junkspace 1 t/m 4), verspreid over de plaat, zijn ideeën ventileren. Het zijn audio-fragmenten van een interview met Koolhaas bij de presentatie van een spectaculair ontwerp voor het KaDeWe (Kaufhaus Des Westens) in Berlijn.
Koolhaas spreekt op de plaat met een soort Duits accent en is soms moeilijk verstaanbaar, wat wel weer de afstandelijke atmosfeer versterkt. Tezamen vormt het een sterk bouwwerk: de unheimische muziek van Tempers, in de verte af en toe het holle geluid van winkelende mensen en Koolhaas’ gedachten over winkelen, roltrappen, winkelcentra, pashokjes, claustrofobie en Hitchcock.
Junkspace is als een trip door het winkelcentrum, waarbij je van de ene desolate track bijna ongemerkt met de roltrap naar het volgende nummer wordt getransporteerd.
Pas aan het slot van de plaat klinkt het enige melodieuze en warmbloedige lied Love at the Mall. Als de zon die doorbreekt door de ramen van het winkelcentrum.
Tempers speelt vrijdagavond in Vera (Groningen) en zaterdag op het Grauzone Festival in Den Haag.
