Zeker is dat het economisch spel verandert door heftige automatisering en robotisering. Net zoals dat gebeurt door globalisering. We zullen moeten leren leven met nieuwe spelers op de arbeidsmarkt en naast kennismigranten zijn dat ook robots.
We zitten momenteel volop in een overgangssituatie, waarin de arbeidsmarkt ingrijpend verandert. Daar liggen ook kansen. Werk gaat veel meer draaien om gedeelde doelen en sociaal kapitaal, dus wat voor waarde creëer jij voor de samenleving.
Werk ontstaat vaak spontaan. Bijvoorbeeld uit microjobs. Kleine klusjes die langzaam uitgroeien tot meer werk. Een voorbeeld zijn city-miners. Zeg maar de nieuwe Morgensterren, mensen die waardevolle onderdelen slopen uit producten die we weggooien. Vaak klein begonnen, maar inmiddels in bezit van steeds meer spullen. Of neem een dienst als Roamler. Hier kun je met je mobiele telefoon taken doen door te kijken of producten nog in de schappen van winkels liggen. Werk wat waardevol kan zijn voor een zuivelproducent die zijn distributie wil optimaliseren. Iemand daarvoor inhuren is te duur, maar heel veel mensen aan het werk zetten met hun mobiele telefoon kan wel. Een organisatie als Croqqer bemiddelt in kleine klusjes – betaald en vrijwillig -, zoals het in elkaar zetten van een IKEA kast, oppassen op huisdieren of het maken van een Prezi presentatie. Het zijn trends waar banen uit ontstaan die anders misschien helemaal niet kunnen worden uitgevoerd. Robots zullen dit soort kansen niet benutten.
Wil je schuldenherschikker worden?
Banen ontstaan ook doordat organisaties nieuwe manieren van werken uitvinden. Een voorbeeld hiervan is de al redelijk bekende community manager, die voor bedrijven online producten promoot of in gesprek gaat met lastige klanten op internet. Bij recentelijke faillissementen van winkelketens zagen we de schuldenherschikker optreden. Iemand die met schuldeisers overlegt over terugbetalingen, zodat niet het hele bedrijf failliet hoeft te gaan. Soms is een nieuwe naam al voldoende. Een werkvoorbereider in de bouw komt moeilijk aan de bak, maar met zijn kennis en ervaring kan hij een prima adviseur zonnepanelen zijn. Denk overigens niet dat je na je volgende studie klaar bent. We gaan in de toekomst naar life time learning. Ons huidige systeem stamt nog uit de tijd van de industriële revolutie. Toen was het briljant, maar volgens wetenschappers en trendwatchers moet het op de schop.
10 beroepen met een ouderwetse naam, maar een nieuwe invulling
Historicus: Online encyclopedieën als Wikipedia zijn dé vraagbaak geworden, maar bevatten veel fouten. Daar ligt dé uitdaging voor de historicus van de toekomst. (je hoeft niet per se op Maarten van Rossum te lijken.) Wat was ook alweer oorspronkelijk en wat is er later aan toegevoegd? We zullen altijd benieuwd blijven naar ons verleden.
Makelaar: Nee niet die huizenman die leeft van provisie. De nieuwe makelaar bemiddelt in micro-vacatures, diensten en tijdelijke contracten. Wie goed is in het bijeenbrengen van vraag en aanbod, is met dit beroep altijd verzekerd van inkomsten.
Energieleverancier: Groene of grijze stroom boeit niet. We zijn ons steeds bewuster van onze eigen energie, willen het liefst altijd fit zijn en zeker geen energie meer verspillen aan nutteloze zaken. Wie dat kan realiseren als leverancier is spekkoper.
Business coach: Dé enige coach die toekomst bestendig is. We zullen inkomen moeten leren verdienen met onze eigen (on)mogelijkheden. Klanten moeten 24/7 producten van je kunnen kopen. Nog geen idee hoe je dat aanpakt? Dat maakt de business coach nou zo bijzonder.
Consultant: Echt waar. Alleen laat hij zich niet meer betalen om alles te stroomlijnen of af te managen binnen bedrijven. De nieuwe versie wordt juist ingehuurd om corporate hiërarchieën af te breken en de creativiteit terug te brengen in de organisatie.
Financieel adviseur: De overlevers bij uitstek. Levensverzekeringen, hypotheken en aandelen lease hoeven we niet meer, maar als crowdfunder kunnen ze zich in de toekomst nog nuttig maken.
Boer: We willen weer weten wat we eten en wie kan dat beter vertellen dan de boer? De toekomstboer heeft geen megastallen meer, maar is te vinden op iedere straathoek en verbouwt wat de buurt wenst. Tevens vrouwenmagneet.
Begrafenisondernemer: Mensen blijven natuurlijk fysiek doodgaan, maar met alle moderne middelen kunnen we in second life prima verder leven. De moderne begrafenisondernemer regelt dat je gewoon geld kunt verdienen en belasting betalen na je dood.
Klusjesman: Dit wordt echt booming, want de nieuwe generatie klusjesmannen hoeven niet echt handig te zijn. Als ze maar kunnen omgaan met een 3D-printer. Wat zijn ogen zien, kan zijn printer maken. Ook een vrouwenmagneet trouwens.
Archivaris: Ons leven wordt zo boeiend dat iedere minuut vastgelegd moet worden. Het managen van alle social media gaat echter zo veel tijd in beslag nemen, dat we hiervoor mensen gaan inhuren.
Lees ook: Zijn robots de meemakers die we zoeken?
