Marlen
In het noordelijkste puntje van Rotterdam ligt Tuinderij de Stadsboerin, een enorme moestuin waar Marlen groenten, kruiden en bloemen teelt voor oogstgenoten in de wijk. De tuinderij is een initiatief van stadsboerin Marlen Arkesteijn. Ze studeerde rurale sociologie in Wageningen en heeft een dvies-en onderzoeksbureau voor non-profit organisaties in natuurbescherming en de landbouw. Maar ze wilde meer… Marlen: ‘Mijn hart en handen zijn groen. Mijn ouders hadden een tuinbouwbedrijf met tomaten, komkommers en sla, en we leefden met het hele gezin van een grote moestuin. Ik verlangde ernaar om meer buiten te zijn en een concrete bijdrage te leveren aan het veranderen van ons voedselsysteem. De landbouw is een van de grote vervuilers in onze wereld. Ik wilde het anders doen, zelf met mijn handen in de klei…’
Tuinderij de Stadsboerin werkt volgens het zelfoogst-principe: voor een vast bedrag per persoon per jaar ben je oogstgenoot en mag je het hele oogstjaar voor eigen gebruik oogsten. Het seizoen loopt van april tot november, met een ruime uitloop van wintergroenten. Ze heeft iets meer dan 100 oogstgenoten en een aantal van hen helpt regelmatig mee in de tuin. Meewerken mag, maar het hoeft niet. Marlen krijgt ook hulp van stagiaires van de Biologisch Dynamische Landbouwopleiding Warmonderhof en andere vrijwilligers.
Om te leren hoe je een zelfoogst-tuin opzet, liep ze eerst een jaar stage op een gemeenschapsmoestuin in Kinderdorp Neerbosch met Hans Alink als leermeester. Vervolgens ging ze op zoek naar een stuk land in Rotterdam en vond uiteindelijk dit gebied, een voormalige schooltuin. Sindsdien doet Marlen in de wintermaanden haar advieswerk en staat ze in het seizoen – van april t/m oktober – op het land tussen de groenten.
Marlen is lid van VELT (Vereniging van Ecologisch Leven en Tuinieren) en noemt haar tuinderij duurzaam of ecologisch. Ze gebruikt biologisch zaad, planten en potgrond. Ze verbouwt van alles: van gangbare groenten zoals bloemkool, kapucijners en peulen tot minder gangbare zoals aardpeer, warmoes en rammenas. Marlen: ‘Het hele seizoen verse, ecologisch verbouwde groenten. Mooier wordt het niet!’
Anne & Tessa
Geïnspireerd door Het Zero Waste Project Boek kwamen ze op het idee van een verpakkingsvrije winkel. Inmiddels rijden partners Anne Sonnleitner en Tessa Overboom met hun duurzame winkelbus op vier vaste routes door Rotterdam en Capelle a/d IJssel.Tessa: ‘De hoeveelheid plastic afval na een bezoek aan de supermarkt bezoek ging ons steeds meer tegenstaan. Al brainstormend kwamen we op het idee om een mobiele winkel te beginnen waar je eenvoudig verpakkingsvrije boodschappen kunt doen.’
Ze schreven een bedrijfsplan en vroegen subsidie aan bij gemeente Rotterdam maar werden afgewezen. Gelukkig was dit geen reden voor Tessa en Anne om op te geven. Tessa: ‘In tegendeel. We hadden inmiddels een bedrijfsplan van 60 pagina’s en geloofden erin. Met particuliere leningen, crowdfunding en eigen geld lukte het alsnog om de winkel op te zetten. Inmiddels heeft Tessa haar baan in de horeca opgezegd en werkt ze fulltime voor Potjes & Deksels, zoals hun onderneming heet (met een vette knipoog, gezien hun relatie). Tessa: ‘Anne heeft nog een baan ernaast, maar de rondes rijden we altijd samen, dat is gezellig en zo kunnen we onze klanten goed helpen.’
Het is even anders dan de supermarkt omdat er vaste winkeldagen en -tijden zijn, maar het went snel. Op de website staan de routes en tijden en kun je je aanmelden voor een herinnering per mail of app als de bus eraan komt. De bus rijdt op Bio-CNG dat is gemaakt van slib en restafval en 90 procent minder CO2 uitstoot dan benzine. Maar de échte winst zit in de boodschappen: verpakkingsvrij boodschappen doen scheelt heel veel afval!
Raymond
Aangemoedigd door de stadscampagnes van Raymond Landegent gingen de afgelopen jaren honderden Rotterdammers aan de slag met een geveltuin: een strook groen op straat bij je huis. Samen met zakenpartner Berend van Zanten heeft Raymond het bedrijf Groenemorgen waarmee de mannen middels projecten, campagnes en evenementen werken aan een groenere en socialere stad. Het bedrijfsmotto is veelzeggend: ‘Duurzaamheid is leuk, maar je moet er wel wat te drinken bij hebben’. Met andere woorden: het moet ook leuk zijn. Raymond: ‘Does it spark joy? Daar gaat het om.’
Hoe begon het eigenlijk allemaal? Raymond: ‘Door corona viel 95 procent van ons werk weg en had ik ineens ‘corona-vakantie’. Ik was voornamelijk thuis en dan kun je het maar beter gezellig maken! Zo kwam ik op het idee om een geveltuin aan te leggen. Een geveltuin is niet alleen leuk, het is ook goed voor de biodiversiteit en voor het sociale contact in je straat. Veel voordelen dus. Ik deed een oproep op de Facebookpagina van Plantenasiel Rotterdam aan alle Rotterdammers om ook een geveltuin aan te leggen.’
‘De oproep ging viraal! Open Rotterdam en AD wilden me interviewen en in een opwelling riep ik: ik wil er 1000 dit jaar. Rotterdams Weerwoord (programma vanuit gemeente Rotterdam voor klimaat-adaptatie vraagstukken) wilde de campagne ondersteunen. Vorig jaar zijn we verder gegaan met de campagne NK Tegelwippen, de verkiezing van de mooiste geveltuin en de Geveltuinendag.
Het leukst vindt Raymond het domino-effect in de stad. Raymond: ‘Zien geveltuinieren, doet geveltuinieren. Rotterdammers gaan helemaal los met de geveltuintjes. Het leukste van alles vind ik de groene kartrekkers. Buurtbewoners die hun buren motiveren om een geveltuin aan te leggen en de fans die flyeren en posters achter hun ramen plakken. Ik denk dat we de 1000 geveltuinen al vér gepasseerd zijn. Maar het gaat natuurlijk niet om dat getal. Waar het om gaat is dat Rotterdam vergroent. Samen je buurt vergroenen is misschien wel het mooiste wat er is!
