Het woord ‘game changer’ hangt al weken in de lucht in de Baltische landen. Onterecht is dat geenszins: vandaag worden de drie landen weer een beetje minder afhankelijk van de grillen van Rusland. Directe oorzaak is de aankomst van de gastanker Independence in de haven van het Litouwse Klaipeda. De tanker gaat dienen als drijvende LNG-terminal waarmee Litouwen vloeibaar gas kan gaan importeren ten faveure van Russisch pijplijngas.
Bij de opening vandaag zijn de Litouwse president Dalia Grybauskaite aanwezig, net als de drie Baltische premiers. Het tekent het belang van de terminal voor de hele regio.
De terminal gaat in december van start en zal dan per jaar minimaal een 0,5 kubieke meter gas leveren. Een contract met het Noorse Statoil garandeert dat. Litouwen kan daarmee zeker een kwart van haar gasbehoefte via de terminal binnenhalen. De maximale capaciteit van de terminal ligt op zo’n 3 miljard kubieke meter wat gelijk staat met ongeveer driekwart van alle Baltische consumptie.
Vloeibaar aardgas
LNG staat voor liquefied natural gas, oftewel vloeibaar aardgas. Pijplijnen zijn normaal gesproken de handigste manier om gas te transporteren. Pijplijnen zijn goedkoop, eenvoudig en simpel te onderhouden. In het geval van Rusland zijn ze net zozeer een politiek instrument. Hoewel pijplijngas dus goedkoop hoort te zijn, betalen de drie Baltische landen het meest voor hun gas van de hele Europese Unie. Gazprom kan heffen wat het wil: de Balten kunnen nergens anders heen.
Tot nu toe. Met de ingebruikname van de LNG-terminal in Klaipeda slaagde Litouwen er al in mei in om bij Gazprom een lagere prijs uit te onderhandelen.
Maar er is nog veel te doen om de Balten helemaal hun eigen energie politiek te gunnen. Estland en Finland (ook al zo’n van Rusland afhankelijk ‘gaseiland’) willen samen een LNG-terminal bouwen. De plannen liggen echter zo goed als stil omdat beide regeringen de installatie op hún kust willen zien verrijzen.
En voordat Letland en Estland werkelijk kunnen profiteren van het gas uit Klaipeda, zullen de pijplijnen tussen de drie Baltische landen verbeterd en vergroot moeten worden. Om nog maar niet spreken van het sluitstuk: een pijplijn naar Polen. Ook die staat op de planning, maar komt er waarschijnlijk niet eerder dan 2019.
