Scheer je haar af, plet je borsten: wat Oekraïense vrouwen doen om aan seksueel geweld te ontsnappen

Oekraïense meisjes en vrouwen scheren momenteel hun haren af om er zo onvrouwelijk mogelijk uit te zien voor Russische soldaten en mensenhandelaren. Het kleine laagje beschaving van mensen is weg in tijden van oorlog.

De gruwelijke verhalen komen nu naar buiten. In het dorp Ivankiv werden twee zusjes van 15 en 16 verkracht. Ze werden aan hun haren uit de kelder getrokken……

Geestelijke, lichamelijke en seksuele vernederingen

Zo getuigde deze week de Maryna Beschastna, de plaatsvervangende burgemeester van het plaatsje op 80 kilometer van Kiev. Zij werden op 30 maart bevrijd van de Russische bezetter. Maryna beschrijft geëmotioneerd hoe beestachtig de vrouwen behandeld werden. “Meisjes schoren hun haar kort om er minder knap uit te zien, zodat niemand nog naar hen zou omkijken.” De Russische soldaten leken er tevens plezier plezier in te hebben om hen mentaal te kwellen. “Gaan we haar doden of houden we haar nog even in leven?”, vroegen ze onder meer in haar bijzijn.

Kinderen en ouderen incluis

Het Oekraïense parlementslid Lesia Vasylenko legde de kwestie ook al op tafel. “We horen steeds meer verhalen van vrouwen die het slachtoffer werden van groepsverkrachting. De slachtoffers zijn meestal diegenen die niet konden vluchten, ook de ouderen dus. Na deze misdaden werden ze meestal geëxecuteerd, sommigen pleegden zelfmoord. We vrezen dat er nog veel meer getuigenissen zullen opduiken van zodra de slachtoffers zich klaar voelen om erover te praten.” Een 14-jarig meisje is in de voorstad van Kiev zwanger geraakt na door 5 Russische militairen te zijn aangevallen en ook een 11-jarige jongen uit Boetsja is slachtoffer geworden, stelt ombudsvrouw Ljoedmila Denisova in een bericht op sociale media.  Ze roept de Verenigde Naties op onderzoek te doen naar de vermeende oorlogsmisdaden in Boetsja en ook elders in Oekraïne.

Lulletje rozenwater wordt gewetenloze verkrachter

Roem, macht en status geven het libido een flinke kick, dat weten we door alle #MeToo-toestanden maar al te goed. En in tijden van oorlog valt het laatste laagje zogenaamde beschaving ook nog weg. De schuldige stof daarvoor is testosteron. Het maakt mensen doelgerichter, tegelijkertijd egocentrischer en schijnheiliger. Het zeer verslavende testosteron maakt van een lulletje rozenwater nog een gewetenloze potentaat. Uit onderzoek is gebleken dat mannen én vrouwen met een grote portie aangeboren machtshonger niet alleen de carrièreladder snel bestijgen, maar ook veel vaker seks (willen) hebben en steeds meer op henzelf gericht worden. Machtshonger, testosteron en libido versterken elkaar, vaak met escalatie tot gevolg. Zodra soldaten een stad of dorp hebben ingenomen neemt onder invloed van testosteron de dopamine in hun hersenen toe en menen ze recht te hebben op een beloning. Het liefst in de vorm van seks. Meisjes en vrouwen als oorlogsbuit. Zeker als daarbij middelen worden toegediend die het leger langer op de been houden. In de Tweede wereldoorlog was dat Pervetin, nu krijgen Russische militairen chrystel meth. Elitekorpsen nemen zelfs nog extra anabole steroïden, een chemische versie van testosteron.

Zonnekoningeffect

In zijn boek ‘Seks & Geld, Geluk & Dood’ beschrijft Manfred Kets de Vries, psychoanalyticus en hoogleraar leiderschap aan de Franse business school Insead, de meest voorkomende thema’s die bestuurders met hem bespreken tijdens coachsessies. Seks scoort hoog, en dat is volgens hem niet verwonderlijk: hoe meer macht, des te meer toegang tot seks en relaties. Daarnaast speelt het ‘zonnekoningeffect’ een belangrijke rol: hoe machtiger iemand is, des te meer hij het gevoel heeft zich alles te kunnen veroorloven, en hoe minder hij gebonden is aan conventies.

Omdat wij mooi zijn

In de documentaire met de veelzeggende naam ‘Omdat wij mooi waren’ komen enkele overlevende vrouwen aan het woord die tijdens de Japanse bezetting van Indië als zogenaamde ’troostmeisjes’ fungeerden. Jonge vrouwen die in Tweede Wereldoorlog in speciale bordelen werden gezet om stelselmatig te worden verkracht door de Japanse soldaten. Seks als ‘bedankje’ voor het oorlog voeren. Zorgen dat je zo onvrouwelijk, zo onaantrekkelijk mogelijk bent is een poging om aan seksueel geweld te ontsnappen, is dus nog niet eens zo’n slecht idee van de Oekraïense vrouwen. Maar het neemt soms ook draconische vormen aan. In Afrika branden bezorgde moeders zelfs de prille borsten van hun tienerdochters weg om hen tegen verkrachtingen te beschermen, terwijl ze veelal op de vlucht zijn naar een vurig gehoopt beter leven. De Verenigde Naties noemen het ‘platstrijken’ van borsten 1 van de 5 meest genegeerde misdaden tegen vrouwen. Ongeveer 3,8 miljoen meisjes werden hier reeds slachtoffer van. Het wegbranden (met hete kolen, stenen of strijkijzers) is niet alleen erg pijnlijk, het veroorzaakt ook abcessen, cystes, infecties, en enorme weefselschade.

Tijdens oorlog is vrouw zijn gevaarlijker dan soldaat zijn

De Nederlandse generaal Patrick Cammaert leidde grote internationale missies, in Cambodja, Ethiopië, Eritrea, Bosnië-Herzegovina, Jemen en ook Congo. Sinds hij de actieve militaire dienst verliet, reist hij de wereld over om VN-vredesmissies te verbeteren. Hij heeft zichzelf de bestrijding van seksueel geweld in conflictgebieden als belangrijke opdracht gesteld. Zoals hij zelf ooit tegen de VN-Veiligheidsraad zei: “Het is tegenwoordig in oorlogsgebieden gevaarlijker om een vrouw te zijn dan een soldaat.” Buitenlandredacteur van het NOS Journaal Esther Bootsma ging met Cammaert op pad. Daarover schreef ze het boek ‘Kijk niet weg’.

Een zeer ongemakkelijke waarheid

Deze titel is tevens het motto van Cammaert. Want bij oorlogsgeweld kijken we liever even weg, laat staan als het gaat om verkrachtingen, verminking van de vrouwelijke geslachtsorganen en de levenslange trauma’s daarvan. Een zeer ongemakkelijke waarheid, weet ook generaal-majoor b.d. Patrick Cammaert. “Je komt zo vaak tegen dat men niet wil optreden en wegkijkt. Met name militaire hulpverleners, maar ook de politiek.” De missie in Congo heeft het meeste indruk gemaakt op hem. “Het is een gigantisch groot land, zo groot als west-Europa en ik had er 15.000 mannen en vrouwen onder bevel. Het geweld waaraan de bevolking blootstond was onvoorstelbaar”, vertelt hij bij ‘Dit is de dag’ op Radio 1. “Daarvoor was ik nooit met seksueel geweld in aanraking gekomen. Daar was het een soort tsunami. Massaverkrachting werd als oorlogswapen gebruikt. Daar was ik niet goed op voorbereid. Je krijgt een klap voor je kop daarmee.”

Mensenhandelaren en foute hulpverleners

Niet alleen zijn meisjes en vrouwen een prooi voor soldaten, ook zogenaamde ‘hulpverleners’ ruiken hun kansen. En tenslotte zijn er de mensenhandelaren met hun nietsontziende praktijken. Het specifieke profiel van de vluchtelingen maakt ze bijzonder kwetsbaar, stellen de hulporganisaties. 90% van hen zijn vrouwen en kinderen, aangezien mannen tussen 18 en 60 jaar hun land niet mochten verlaten van de Oekraïense regering. Vrouwen die reizen met kinderen en oudere mensen dragen zorg voor andere mensen, en die verantwoordelijkheden gebruiken mensenhandelaars graag als chantagemiddel, o.a. ook door te dreigen met geweld tegen andere familieleden. Door hun verantwoordelijkheden zijn deze vrouwen extra kwetsbaar.

Sisterhood

De secretaris-generaal van de Raad van Europa, Marija Pejčinović Burić, liet reeds een speciaal statement uitgaan. “We worden geconfronteerd met het sombere feit dat oorlog altijd wordt vergezeld van diverse vormen van onrecht jegens vrouwen en meisjes. Terwijl ze proberen te ontsnappen aan conflicten, worden zij nog kwetsbaarder, bedreigd door geweld, aanranding en verkrachting. Vrouwen en meisjes die het conflict ontvluchten hebben specifieke steun en bescherming nodig.” Daarom herhaal ik nog maar eens de tip dat je vrouwen en meisjes kunt verwijzen naar de Facebookpagina van ‘Host a sister to safety travel group‘. Hier vind je gecontroleerde adressen van vrouwen die hun Oekraïense ‘zusters’ een veilige stek aanbieden. Voorts bij (vermoedens van) seksueel misbruik: bel gratis en eventueel anoniem met Centrum Seksueel Geweld op 0800-0188 of chat via de website: centrumseksueelgeweld.nl.

Wordt vervolgd…..

Mijn gekozen waardering € -