Het is haast niet te geloven dat de van origine Iraanse schrijfster en dichteres Sholeh Rezazadeh (1989) pas sinds 2015 in Nederland woont. Haar taalbeheersing en manier van uitdrukken zijn verbluffend sensitief en sprankelend – en even weelderig als haar gulle verbeelding en waarnemingsvermogen.
In haar nieuwe roman Ik ken een berg die op me wacht neemt ze de lezer mee in een wereld die zoveel kleurrijker en aandachtiger is dan ons aangeharkte, grijze en onverschillige Nederland. Daarvoor koos ze een gedurfd en geslaagd perspectief: de verteller van het verhaal is een rivier.
Aras is een bruisende, belangrijke stroom in een Noord-Iraanse bergstreek. Dieren en mensen komen er om te drinken, zich te wassen en hun zorgen van zich af te spoelen. In het bijzonder houdt Aras van Saray, een jonge vrouw die met haar nomadenstam de oevers van de stroom bevolkt. De mooie Saray, stralend als de zon en met een lach ‘knapperig als sneeuw op de top van een berg in het begin van de lente’, doet Aras bulderen van blijdschap.
Nomadenleven
Het nomadenleven is zwaar, maar ook rustig en in harmonie met de omgeving. Ze nemen slechts wat ze nodig hebben en danken daarvoor de natuur. Die ook bijzonder wreed kan zijn, dat weten ze als geen ander.
Ook zij merken dat de seizoenen veranderen. Er sterven meer vissen, de bergtoppen dragen elk jaar minder sneeuw, waardoor ook Aras opdroogt en verandert in een ‘oud litteken op het gerimpelde voorhoofd van de langzaam afstervende aarde’.
Steeds meer mensen, met name jongeren, trekken naar de stad, waar het leven makkelijker is, maar ook druk, lawaaierig en schraal. Dat blijkt wel uit het verhaal van Alma, een Nederlandse die haar Amstel tijdelijk heeft verlaten om Aras te bezoeken, de rivier waarover haar Iraanse oma dagelijks zingt. Het contrast tussen Alma’s wereld en die van Saray kon niet groter zijn.
Klein en groots
Kleuren, geuren, gevoelens – Razazadeh spreekt alle zintuigen aan en toont zich fijngevoelig en uitbundig in haar gebruik van metaforen. In dit land van ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’ is haar beeldspraak dat voor sommigen wellicht een beetje té royaal. Maar hoe heerlijk is het om je even te laten meedrijven op de dromerige, weemoedige stroom van haar taal en te verblijven midden van haar hartveroverende personages. Een klein en groots verhaal, om niet snel vergeten.
Sholeh Rezazadeh, Ik ken een berg die op me wacht (188 p.), Ambo Anthos, € 21,99
