John Boyne – De jongen die zijn vader zocht (240 p.)
Vertaling Ton Heuvelmans
Boekerij, € 17,50, e-book € 12,99
In dit herdenkingsjaar dat het honderd jaar geleden is dat de Eerste Wereldoorlog begon, verschijnen er veel, héél veel boeken over de Grote Oorlog. De Ierse schrijver John Boyne waagde zich voor de tweede maal aan het onderwerp: eerder met De witte veer, nu met De jongen die zijn vader zocht. Een roman verteld vanuit het perspectief van een kind, die doet denken aan Boynes beroemde boek De jongen in de gestreepte pyama, gesitueerd in de Tweede Wereldoorlog. Liefhebbers van die roman zullen vermoedelijk ook deze nieuwe roman weten te waarderen zijn. De kritischer lezer wacht een teleurstelling.
Het jongetje Alfie woont met zijn vader Georgie en moeder Margie aan de Damley Road in Londen. Op de dag dat hij vijf jaar wordt, 28 juli 1914, breekt de Eerste Wereldoorlog uit. De volgende dag meldt zijn vader zich aan voor het leger.
De eerste jaren schrijft Georgie nog brieven naar huis, maar ze worden steeds verontrustender qua inhoud. Na verloopt van tijd komen er geen brieven meer. Margie probeert haar zoon wijs te maken dat zijn vader op een geheime missie is, maar Alfie voelt wel aan dat dat niet waar is. Terwijl zijn moeder steeds meer moet werken om de boel boven water te houden, als verpleegster, wasvrouw en naaister, gaat Alfie op schooldagen stiekem op het station werken als schoenenpoetser om ook wat centjes binnen te brengen.
Op een dag heeft hij net de schoenen van van een arts laten glanzen als de wind een dossier van de man wegblaast. Alfie helpt de papieren bij elkaar te sprokkelen en ziet het nummer en de naam van zijn vader vermeld staan. Nu weet hij dat zijn vader niet dood is, maar in een ziekenhuis ligt. De jongen stelt zich ten doel om zijn vader weer naar huis te brengen. Stomtoevallig poetst hij enige tijd later op een dag de schoenen van de minister-president, wanneer de man in gesprek raakt met zijn moeder, die onverwachts opduikt op het station. Alfie wendt zijn gezicht af en trekt zijn pet dieper over zijn oren, en gek genoeg is dat voldoende om te voorkomen dat zijn moeder hem herkent. Door hun gesprek af te luisteren komt Alfie erachter dat zijn vader shellshock heeft, en dat zijn moeder al die tijd al bij hem op bezoek ging, maar dat verborgen hield voor haar zoon.
Zou De jongen die zijn vader zocht bedoeld zijn voor kinderen? Je zou het haast vermoeden. Want wie het met de ogen van een volwassene leest, ziet vooral hoe dun het verhaal is en te veel ongerijmdheden en toevalligheden bevat, hoe oppervlakkig de uitwerking van de thematiek, hoe ongeloofwaardig het einde. De jongen die zijn vader zocht is een feel good-verhaal dat nergens echt spannend of ontroerend wil worden. Een boek dat lekker wegleest en de wens dat het allemaal goed komt bevredigt, maar daarmee volkomen voorbijgaat aan het verbijsterende drama dat de Eerste Wereldoorlog is geweest.
