The Square Gouden Palm winnende film van Ruben Ostlund

De Zweedse filmmaker Ruben Östlund bekend van films als Turist en Play,  wint met The Square zijn satire op de kunst en marketing wereld de Gouden Palm. Uitgereikt in het Cannes Film Festival en in Berlijn kort geleden bekroond met de Europese Prijs voor Beste Film. The Square gaat ook over een moderne Everyman enigszins vervreemd in de digitale wereld.

Blote torso

In een veelbesproken scene in The Square zien we een chique aangekleed gezelschap in een rijk gedecoreerde zaal tijdens een diner. Het zijn belangrijke mensen uit de kunst wereld en sponsor gasten. Plotseling komt er een sterk gespierde man met blote torso die grommende kreten uit slaat. Hij jaagt mensen de stuipen op het lijf. Op een gegeven moment duwt hij een man de zaal uit, kort daarna sleept hij een blonde vrouw bij de haren mee en dreigt haar te verkrachten. Na een tijdje komt haar man  aarzelend in actie, geholpen door  toeschietende andere mannen uit het gezelschap. Het blijkt een kunstzinnige act te zijn, die wat uit de hand gelopen is.

Smartphone

Bovenstaande scene is een provocerende actie die veel discussie uitlokt en ook  publiciteit voor The Square genereert. De hoofdrol is voor Christiaan(Claes Bang),  een  hoofdcurator  uit een groot museum in Stockholm. Op een dag wordt hij in de val gelokt door een vrouw en een man op een groot druk plein. Als hij van de schrik bekomen is, merkt hij dat hij is beroofd  van zijn smartphone en zijn portemonnee. Via een collega op het museum weet hij via een computer zijn gestolen telefoon te traceren.  In een flat in een buitenwijk moet de smartphone te vinden zijn. Hij maakt een brief in veelvoud en stopt het bij de bewoners van de flat in de brievenbus met een dreigende oproep.

Square

Ondertussen zijn er in het museum twee conceptuele kunstenaars bezig een idee te pitchen over een getekend  vierkant ( square), waarbinnen mensen zich beschermd en veilig kunnen voelen.

In het Museum van Christiaan staan hoopjes steen die voor kunst moeten doorgaan. Commissies doen er heel gewichtig over. Dat geeft al aan wat een artistieke nonsens er tentoongesteld wordt. Het kunstwerk The Square loopt danig uit de hand met verregaande gevolgen.

Allochtoon

De film duurt bijna twee en een half uur en houdt je continu in zijn greep. Ook wordt er goed geacteerd op alle fronten, met een bijzonder sterke vertolking van een allochtoon jongentje van een jaar of tien, die  door de brief van Christiaan  vals beschuldigd wordt van diefstal. Hij is woedend en gaat verhaal halen.

Te bedacht

The Square is een knap bedacht,  slim geconstrueerd en geloofwaardige parodie op de kunstwereld geworden.  Maar dat is tegelijk ook de zwakte van de film, het is té rationeel, te veel bedacht achter de scenariotafel. De film gaat over grote thema’s als ware en valse kunst, vervreemding en het schuldgevoel over de kloof tussen de rijke westerling en de kansarme allochtonen en daklozen. Maar de urgentie en levensechte situaties uit de samenleving ontbreken en de film komt af en toe wat gekunsteld over. De vraag is hoe lang de film blijft doorwerken in je gedachten. Als die vragen blijft oproepen is het een geslaagde film, anders zakt die snel weer weg in de vergetelheid.

trailer: https://youtu.be/u6SVzExGcBw

 

Mijn gekozen waardering € -

Jaap Mees is filmmaker en freelance journalist. Voltooide de School voor de Journalistiek in Tilburg en de Filmacademie in Londen (regie/scenario). Maakte diverse korte en lange films, met name documentaires. Sommigen zijn vertoond in internationale filmfestivals in o.a Dublin, Londen, New York, Washington, Vancouver, Sitges, Utrecht en Manchester. Schreef voor diverse filmsites zoals Talking Pictures, NFTVM site en het filmblad Skrien. Nu Reporters Online, Cultuurpers.nl en Blendle/Cafeyn. Hij maakt ook opdrachtfilms voor musea en culturele instellingen. Zie website www.free-spirits-film.eu