‘Maak die cirkel groter, maak ‘m groter! Grooooter!’. Aan het woord de Nederlandse hitlijstbestormer Ronnie Flex. Ken je hem niet van zijn gigantische hits, dan wel van een van de duizenden kinderkamers waar zijn beeltenis aan de muur kleeft. Met een samenwerking met de Zeeuwse band BLØF doet hij een serieuze gooi naar het Vrienden van Amstel-podium, maar op hiphopfestival Woo Hah! mag hij zijn meest vuige, radio-onvriendelijke kant laten zien.
Het is middernacht en met vurige ogen dwingt hij de kids de kring voor zijn podium nóg een stukje op te rekken. Als de beat inklapt storten ze zich op elkaar, verworden tot een kluwen van ledematen. Teksten worden tot achter in de zaal uit schorre kelen meegeschreeuwd. Vijf minuten later trekt hij het publiek opnieuw uit elkaar. Dan nog eens. Er gaat een pulserende werking vanuit.
Schaalvergroting
Hiphopfestival Woo Hah! staat bekend om zijn gretige, jonge publiek en de energie rond middernacht is overdonderend. Het festival knapte na vier edities uit zijn voegen, dus verplaatste het voor de driedaagse lustrum-editie van de Spoorzone in Tilburg naar het recreatiegebied Beekse Bergen in Hilvarenbeek. Ruim dertigduizend bezoekers passen op het nieuwe terrein.
Hiphop is uitgegroeid tot ’s werelds grootste subcultuur – als je daar überhaupt nog van kan spreken – en dat een festival als Woo Hah! na zo’n schaalvergroting alsnog uitverkoopt, is daar de ultieme bevestiging van. “De omvang die we nu bereiken, hadden we eigenlijk pas in 2020 voor ogen”, zegt festivaldirecteur Ruud Lemmen. “De vraag van het publiek is groter dan verwacht.”
Volksverhuizing
Nu zet Woo Hah!, dat voortkomt uit een samenwerking tussen poppodium 013 en concertorganisator MOJO, ook in op de grote, Amerikaanse hiphopkannonen. En die brengen anno 2018 nu eenmaal een bescheiden volksverhuizing naar Hilvarenbeek op gang. “We ontvangen zo’n tienduizend internationale bezoekers”, zegt Lemmen. “Uit meer dan dertig landen. Het Nederlandse publiek komt vooral uit de Randstad en regio Tilburg. Ze zijn jong, divers, mondig en heel fanatiek. Spelen er twintig acts, dan willen ze die allemaal zien.”
Met fotograaf Paul van Dorsten struin ik ’s middags over de festivalcamping. De sfeer is katerig, we zien suffende mensen als we door de tentopeningen gluren. Meisjes maken zich op, beats waaien vanuit bluetoothboxjes over het terrein. De aanhoudende droogte heeft een laag stof over de tentzeiltjes gelegd. Bij het campingmeer geeft een jongen in een vissersstoel het stompje van zijn joint aan een vriend.
‘Hij verdient rust’
We kletsen met Nina (20) en Kingsley (21), beide uit Amsterdam. Het is hun eerste festival. “We slapen in aparte tentjes, want deze guy snurkt te hard”, lacht Nina plagerig. Kingsley: “Het is de eerste keer dat ik in een tent pit, mijn nek is wel wat stijf”. Hij vertelt hoe hij vrijdagavond met moeite vier plastic tassen, met daarin ook genoeg voorgekookte eieren voor vier dagen, over het terrein zeulde. “Ik denk dat ik hem voor het volgende festival een sporttas geef”, zegt Nina. De twee komen vooral voor de Amerikaanse rapper J. Cole, die zondagavond het hoofdpodium afsluit. Nina schrijft een scriptie over hiphop als middel om maatschappelijke problemen bespreekbaar te maken. De teksten van Cole, een van de meer geëngageerde artiesten op de line-up, zijn een dankbaar onderwerp.
Het publiek is inderdaad jong en divers. De gemiddelde leeftijd zal ergens rond de twintig liggen, met uitschieters naar boven en beneden. Qua kleding schiet het alle kanten op, van slonzig-alternatief tot sportief en excentriek. We zien kortgeschoren, felgekleurde kapsels, ski-brillen, naveltruitjes boven legerbroeken, smoezelige sportsokken, nektasjes van bekende sportmerken.
We maken een verkenningsrondje over het festivalterrein en komen langs een soort altaar dat is ingericht voor de onlangs doodgeschoten, behoorlijk controversiële rapper XXXTentacion. Levensgroot prijkt zijn gezicht achter een kastje met een gedenkboek. Er liggen stiften omheen. Een Duits meisje van een jaar of twintig schrijft in het boek. “Ik hield van zijn muziek”, zegt ze. “Hij verdient rust, ondanks zijn daden.”
Tam en slaperig
De geest van de rapper hang sowieso over het festival. Als eerbetoon wordt zijn track ‘Look At Me’ in behoorlijk wat dj’s sets en optredens gevlochten. Chaos gegarandeerd, keer op keer. Toch duurt het lang voordat de dag op gang komt. Dat komt vooral door de verzengende hitte. Mensen trekken zich terug onder bomen, tukken in hangmatten.
De rijen voor de waterpunten zijn dan ook een stuk langer dan de rijen bij de bar. De forse festivaltenten voelen vooral leeg en op de vlakte voor het hoofdpodium bereikt de Amerikaanse artiest Ty Dolla $ign met zijn autotune-soul alleen het cirkeltje diehard fans recht voor z’n neus. In een hoek van het terrein is een skateparkje ingericht waar mensen aandachtig naar een breakdance-demo kijken. De sfeer is relaxed, maar ook wat tam en slaperig. De grote verleider is het meer, dat bijna pesterig aan het hoofdpodium ligt. We mogen er tot onze knieën in.
Moshpits en mondkapjes
Met het dalen van de zon stijgt het energiepeil en dat zie je vooral bij het trio Migos, de eerste echte klapper van de dag. Het lijkt alsof mensen vanuit werkelijk elke hoek van het terrein naar het hoofdpodium stromen, en nu blijkt dat Woo Hah! de grote zandvlakte echt nodig heeft om iedereen kwijt te kunnen. Vanaf een heuveltje heb je een schitterend uitzicht. Ik kom vingers tekort om de kolkende moshpits te tellen, herken ze aan de dikke, stijgende stofwolken. Shirts gaan uit, worden voor monden gebonden. Sommigen dragen zelfs een mondkapje tegen het fijnzand. Een paar gasten klimmen in een eikenboom. Teksten worden meegeschreeuwd, woord voor woord. De tijd om mooi en fris te zijn is definitief voorbij.
Op het veld spreken we Jolien (20), Mieke (28) en Nique (29). “Dit is het vetste festival van Nederland”, zegt Nique. “Veel hiphopfeesten worden klein gehouden, dit is echt pionierswerk. En ik vind het sowieso vet dat dit in Tilburg kan. Woo Hah! durft het groter aan te pakken. Ik ga ook niet naar een Lowlands ofzo.”
“Ik ben eigenlijk gothic”, lacht Mieke. “Maar toen ik vorig jaar op Lowlands was, ging ik naar alle hiphop-acts. Een vriend heeft me daarom mee hier naartoe genomen. Mensen moeten echt moeite doen om af te reizen, dat merk je in de sfeer.” Het publiek is inderdaad supergoed op de hoogte, ook de woordenbrei van de meest recente tracks kennen ze van buiten.
Indrukwekkend
Het is donker en overal op het terrein ontstaan wilde feestjes. Een meisje in hotpants klimt op het kleine bospodium. Ze schudt voorovergebogen met haar billen. Een vriendin naait haar toeschouwers op. Voor het hoofdveld razen de pits, in de tenten gutst het zweet.
Ik loop nog even naar het altaar van XXXTentacion en blader door het gedenkboek, dat inmiddels tot op de kaft is volgeschreven. Thx voor het bespreekbaar maken van depressie, hebben twee meisjes erin geschreven. Er komt een jongen bij me staan, om zijn hoofd een stoffige bandana. “Indrukwekkend hè?” Ik schijn zijn vriend bij terwijl hij snel iets in het boek pent. De jongen met bandana twijfelt. “Ik wil er niet gewoon R.I.P in schrijven. Dat is ook zo…” Hij is even stil. “Nou ja, ik kom later wel terug.” Hij verdwijnt in het donker.
