Merel (cabaretière, leeftijd zegt ze liever niet) gaat sinds zeven jaar als vrouw door het leven. Ze woont samen met de moeder van haar twee kinderen en heeft een latrelatie met een man.
‘Het is niet zo dat ik het ‘altijd al geweten heb. De werkelijkheid is niet zwart wit. Als tiener dacht ik vooral: waarom ben ik niet normaal? Er was altijd een onbeduidend gevoel op de achtergrond. Ondertussen deed ik mijn uiterste best om een goede heteroman te zijn. Ik zocht de knapste vriendin uit die ik kon vinden, en probeerde niet te luisteren naar mijn gevoel. Het kantelpunt kwam na de geboorte van de jongste. Mijn kinderwens was vervuld. Wat moest ik nog met die piemel?
Dat ik liever als vrouw door het leven ging, kwam voor mijn vriendin niet geheel onverwacht. Ik trad al jaren op als vrouw en deed ook privé aan travestie. Toch was het een ingewikkeld proces. We hebben veel gepraat en gehuild, maar we zijn er goed doorheen gekomen. De hele transitieperiode heeft vijf jaar geduurd. Ik heb me vanaf het begin als vrouw gekleed. Mijn zoon weet niet beter. Mijn dochter heeft me ook meegemaakt als man. Toen ik na de eerste laserbehandeling thuis kwam in vrouwenkleding, vroeg ze of ik moest optreden. Ik zei dat ik vanaf nu altijd een vrouw wilde zijn. Ze viel even stil, en zei toen: ‘Als jij een meisje wil zijn, wil ik je vriendin zijn.’
Dat het zo goed gegaan is met de kinderen, heb ik grotendeels aan mijn vriendin te danken. Zij is een geweldige vrouw en we hebben een bijzondere relatie. De kinderen mogen zelf weten hoe ze mij noemen. Ik heb ervoor gekozen om als vrouw door het leven te gaan. Maar ik ben en blijf ook altijd hun vader.’
Emma (44, ICT-er) leeft sinds twee jaar als vrouw. Ze is gescheiden en heeft een tweeling van negen jaar. Ze voelt zich ook betrokken bij de drie kinderen van haar ex-vrouw van vóór hun huwelijk. De kinderen zijn om het weekend bij Emma.
‘Jarenlang zat ik niet goed in mijn vel. Mijn ex wist vanaf het begin dat ik me graag als vrouw kleedde, maar was in ontkenning over mijn transgendergevoelens. Zelf dacht ik het ook nog weg te kunnen drukken. Ik zocht kleding uit die zo min mogelijk mannelijk was, met veel kleuren. Twee jaar geleden strandde ons huwelijk na veertien jaar en vanaf toen ben ik steeds meer als vrouw gaan leven. In het begin nog heel androgyn. Ik droeg make-up, maar had geen behoefte aan borsten. Op den duur kwam het besef dat ik toch echt vrouw was en begon de vrouwelijke vormen te missen in mijn uiterlijk.
Dat papa nagellak droeg, viel de kinderen natuurlijk wel op. Mijn zoon vond het in het begin een beetje raar. Nu ik sinds vorig jaar zomer volledig als vrouw leef, is het voor hem duidelijk. Mijn dochter vindt het leuk, want nu kunnen we samen nagels lakken en shoppen. Mijn ex is totaal niet van de make-up, dus dat zoekt ze bij mij.
Achteraf vraag ik me wel af waarom ik mezelf zo lang heb voorgehouden dat ik niet als vrouw kon leven. Ik was bang voor de volgende stap. Uiteindelijk reageerde niemand in mijn omgeving geschokt, het plaatje klopt nu. Het is zo’n bevrijding om mezelf te zijn. Als ouder ben ik sterker geworden. Voorheen was het mijn ex die eerder ingreep als er iets was met de kinderen, maar tegenwoordig ben ik minder afwachtend en teruggetrokken. Benjamin luistert beter naar mij, omdat ik duidelijker ben. Ik ben op mijn plek gevallen.’
Pat (44, opzichter Cultuurtechniek) is getrouwd en heeft drie kinderen: twee uit een vorig huwelijk en één met haar huidige vrouw. Op haar werk is Pat man, thuis is ze vrouw. Voor haar kinderen zal ze altijd papa blijven.
‘Ik was 38 toen ik besefte dat ik lingerie niet alleen mooi vond aan een vrouwenlichaam, maar dat ik het zelf ook wilde aantrekken. Vóór die tijd had ik die gevoelens niet zo herkend. Ruim een halfjaar later vertelde ik het mijn partner, want het gevoel dat ik vrouw ben werd steeds sterker. Haar eerste twee vragen waren: ‘Blijf je bij me?’ (natuurlijk!) En: ‘Gaat-ie eraf?’ (geen idee) Ik liet haar het tasje met dameskleding zien dat ik verborgen hield. Op de stille momenten droeg ik dat thuis. Voor ik het wist, pakte mijn vrouw van alles uit haar kledingkast en stond ik dat te passen.
Een tijdje later heb ik het aan de kinderen verteld, het was in de vakantie zodat we goed in de gaten konden houden hoe de boodschap bij hen landde. Ik heb ze uitgelegd dat ik nog niet wist tot hoever mijn gevoel reikt, misschien leef ik over een paar jaar wel volledig als vrouw. Op momenten gaf mijn zoon zijn grenzen aan: ‘Even geen vrouwengedoe meer.’ Mijn dochter was nieuwsgierig naar de borstprotheses en pruik.
Tegenwoordig haal ik ze op van school in kuitbroek en met gelakte nagels. Dat is eng hoor, op schoolpleinen zijn ouders überpapa’s en -mama’s. Ga daar maar tussen staan met je mannenlijf in vrouwenkleding! Ik was bang voor negatieve reacties, dat ik een rare kwibus ben, en de impact daarvan op mijn zoon. Maar mijn kinderen leggen het graag uit aan wie het nog niet begrijpt: ‘Mijn papa wordt een meisje!’’
Kader
Een gevoel van onbehagen met het geboortegeslacht heeft officieel genderdysforie.
Exacte cijfers over het aantal mensen met genderdysforie (transgenders) in Nederland zijn er niet. Er zijn wel indicatie onderzoeken die minimale aantallen weergeven. Zo blijkt uit onderzoek dat ongeveer 1% van de bevolking incongruente genderidentiteit heeft (lichaam past niet bij geslacht) en 4% een ambivalente genderidentiteit (gender is niet zwart wit). Travestie komt voor bij ongeveer 2,8% van de mannen en 0,1% van de vrouwen. Het Transgendernetwerk stelt dat ongeveer 2,3% van de Nederlandse bevolking onder het spectrum van de transgender paraplu valt.
(bron: Rutgers WPF en Conway en Olyslager’s )
Transgenders zijn een kwetsbare groep. Twee derde is eenzaam, 14% is psychisch ernstig ongezond en één op de vijf heeft ooit een zelfmoordpoging gedaan.
(bron: SCP 2012)
Websites:
transgendernetwerk.nl
Tekst: in samenwerking met Door van der Wiele
Foto van Sharon McCutcheon via Unsplash
