Ik wil het deze keer graag opnemen voor onze minister Schippers van VWS. Vanuit de Gezondheidszorg is er regelmatig kritiek te horen op haar enigszins technocratische aanpak. Zo is althans de indruk. Een tegengeluid.
Emotie kan best een goede drijfveer zijn
Column
In het vakblad Medisch Contact van 4 december 2014 (nr. 49) lees ik een column van de gewaardeerde kinderarts Paul Brand onder de titel 'VAATDOEKJE' . Daarin veegt hij de vloer aan met opmerkingen over 'het vaatdoekje'. Even een opfrisser. Minister Schippers benadrukt dat we elke dag een nieuw vaatdoekje zouden moeten gebruiken om zo voedselinfecties te voorkomen. Paul Brand – met 25 jaar kindergeneeskunde ervaring- in zijn column: 'Salmonella? Misschien een keer of 10. Sterfgevallen? Nooit.' Hij vervolgt zijn column met een filippica tegen het roken. Een veel omvangrijker probleem immers. Hij eindigt met de constatering 'dat dit een mooie illustratie vormt hoe irrationeel onze 'vrije' keuzes doorgaans zijn'. Ik maak bezwaar tegen deze benadering. Waarom?
Rationeel
In de allereerste plaats dient vastgesteld te worden dat een kinderarts -een vakspecialist- slechts met een deel van de zorg te maken krijgt. Kinderen tot en met de puberteit vormen zijn of haar doelgroep. Niet alleen kinderen, maar vooral bejaarden blijken juist kwetsbaar voor een voedselvergiftiging. Bij laatstgenoemden is het beloop vaak ernstig en soms fataal. Dat heeft te maken met algemeen verminderde weerstand en bijkomende aandoeningen. Soms is ook chronisch gebruik van maagzuurremmers de oorzaak van verminderde weerstand tegen voedselinfecties. Juist de voedselbereiding en -opslag spelen geregeld een rol bij alleenstaande ouderen, die minder goed voor zich zelf kunnen zorgen. Hier komt het vaatdoekje om de hoek kijken. Misschien is dit het goede moment voor collega Brand om de tweede druk van het boek Uitgebeend eens op te slaan. Op pagina 58 staat een indrukwekkende foto, gemaakt op de Intensive Care van een ziekenhuis. Een oudere man met een Salmonella-infectie, omringd door monitoren en infuuspompen. Het interview dat ik een jaar nadien kon hebben met deze man en dat in het boek is opgenomen, spreekt voor zich. Een regelrecht drama met bijna fataal beloop en nog restverschijnselen…
Emotie
Een heel ander aspect vormt de aantoonbare betrokkenheid van juist minister Schippers bij dit dossier. In het bewuste boek Uitgebeend wordt duidelijk dat de Voedsel- en Warenautoriteit (thans NVWA) speelbal is geweest in een politieke ruilhandel. Kort door de bocht gesteld: voedselveiligheid is op een zeker moment niet meer het domein van volksgezondheid, maar van economische zaken geworden. De effecten daarvan zijn beslist nadelig geweest voor de publieke gezondheidszorg zoals inmiddels ook door de politiek is erkend. Ik noem hier de Q koorts en de salmonella uitbraak van 2012 (Foppen). De Raad voor de Veiligheid heeft daarover harde woorden gesproken in een spraakmakend rapport.
OneHealth
Nederland had wat goed te maken. Teveel uitbraken teisterden het land. Antibioticaresistentie steekt steeds meer de kop op. Denk aan MRSA, Klebsiella en E.Coli. Terwijl we in Nederland kampioen- antibiotica gebruikers werden in de veterinaire sector, probeerden anderzijds artsen zuiniger om te gaan met (soms diezelfde!) antibiotica. In een grafiek van antibiotica data leverde dat het fenomeen van kruisende lijnen op. Dat kon niet zo doorgaan, want het is duidelijk dat de bacterieen zich makkelijk bewegen van dier naar mens. Het inzicht dat de veterinaire en humane (menselijke) gezondheidszorg sterk verweven zijn is een recente verworvenheid. Inmiddels is er op dit terrein veel ten goede gekeerd in Nederland. Ons land wil de sprong naar voren maken en is gangmaker van een congres (op ministerieel niveau) in juni 2014 in Den Haag, waar ook de foto's zijn vervaardigd door mij.
Daphne Dekkers
In Den Haag op dit congres sprak als speciale gast ook Daphne Deckers. Ik ben er van overtuigd dat het aangrijpende relaas van Celebrity Daphne Deckers minister Schippers in het hart heeft geraakt. Daphne was zeer overtuigend in haar rol als patiënt. Haar relaas vormde een getuigenis die niemand onberoerd kon laten. Hoe een jonge vrouw in feite slachtoffer is geworden van de gevolgen van antibiotica resistentie. Zeker: emotie, maar zeer invoelbaar en ingehouden gepresenteerd. Die emotie heeft ook de minister ervaren, al heb ik geen zakdoek gezien. Akkoord, een rechtstreeks verband met een pleidooi voor 'het vaatdoekje' is er hier niet. Maar wel is er de aandacht voor de roulatie van (al dan niet resistente) bacterieen in het milieu, eventueel via de aanrecht. Ja, daar is weer het doekje!
Vaatdoekje
Dit vaatdoekje is naar mijn overtuiging dan ook geen 'doekje voor het bloeden', maar een welgemeend advies van vrouw en minister Schippers. Misschien verklaart deze bijdrage iets van de dynamiek die m.i. schuilt achter het vaatdoekje. Mee eens collega Brand?
