Pedro Peters, directeur van de RET moet even nadenken voor hij zich herinnert met hoeveel problemen de 'RampstadRail' van start ging. Het project kampte onder andere met ontsporingen. "Daarna is het heel snel gegaan", zegt Peters. "We kunnen constateren dat de metro vol zit. Soms te vol zelfs, want in de ochtendspits moet hij soms mensen laten staan." Ook Hans Haring, wethouder verkeer in Zoetermeer is enthousiast. Voor RandstadRail was Zoetermeer met een stoptrein verbonden met Den Haag. Die reden maximaal eens per kwartier en trokken zo'n 50.000 reizigers per dag. Nu zijn dat er 90.000. "Zoetermeer is geen groeistad meer, dus die mensen zijn deels zeker uit de auto afkomstig."
Die mensen zijn deels zeker uit de auto afkomstig
RandstadRail is aangelegd om de kwaliteit van het openbaar vervoer te verbeteren, meer reizigers te trekken en daardoor de congestie op de weg te verminderen. De doelstellingen op het gebied van reizigersgroei zijn zeker gehaald. Het aantal ov-reizigers in de zuidelijke Randstad is flink gestegen.
RandstadRail is een belangrijke vestigingsfactor voor de inwoners
Vaak en veel
Met de aanleg van de RandstadRail is de frequentie van het ov flink omhoog gegaan. Reizigers hoeven eigenlijk niet meer op de dienstregeling te letten, binnen een paar minuten komt er een voertuig voorrijden. Daarnaast is er veel meer doorgaand vervoer. "Reizigers vanuit Zoetermeer kunnen nu in een keer doorrijden naar het centrum van Den Haag, terwijl ze vroeger op het station van de trein naar de tram moesten overstappen", vertelt Arend-Jan van der Lely, beleidsmedewerker bij de Stadsregio Haaglanden. Ook bij de ontwikkeling van nieuwbouw krijgt de tram snel een plek in de wijk. Van der Lely: "Lijn 15 en 17 zijn slim door de Vinexwijken Ypenburg en Wateringseveld gelegd. De haltes lagen er al voordat de wijk af was en de tram wordt opgewaardeerd tot RandstadRailniveau. Op dat moment heb je nog ruimte." Ook de Zoetermeerse wijk Oosterheem had een Randstadrailverbinding kort nadat de eerste huizen af waren. Hans Haring: "RandstadRail is een belangrijke vestigingsfactor voor de inwoners."
Huizenprijzen
Een zoektocht op Funda laat zien dat 'ligging nabij RandstadRail' inmiddels een serieus verkoopargument is geworden. Tymon de Weger: "Bij woningen die aan het spoor liggen wordt er echt mee geadverteerd. De RandstadRail is de enige spoorverbinding in onze gemeente. De huizenverkoop gaat ondanks de crisis goed. De dorpse ligging tussen Rotterdam en Den Haag, met een goede verbinding, is populair." Ook in stedelijke gebieden heeft RandstadRail een positief effect op de omgeving. Het Beatrixkwartier, waar RandstadRail door de 'Netkous' rijdt, is misschien wel het bekendste voorbeeld. Arend-Jan van der Lely: "dit kun je niet in cijfers uitdrukken, maar zeker wel in belevingswaarde. We zijn vrij conservatief en kunnen zo tien dingen noemen die fout gaan in het ov, maar het is veel moeilijker om iets te noemen dat goed gaat. Maar dit is er een!”
Hier stappen ook de mensen met pak en attachékoffer in. Dit is sexy ov
Attachékoffers
RandstadRail is in een paar jaar tijd uitgegroeid tot een begrip in de regio. "Je gaat niet meer met de tram, maar met RandstadRail", constateert Van der Lely. Het is een sterk merk geworden en we kunnen het nog veel beter benutten." Pedro Peters: "Dit is ov op internationaal niveau, het hoort bij een lifestyle. RandstadRail staat op hetzelfde niveau als de metro in bijvoorbeeld Parijs of Londen. Hier stappen ook de mensen met pak en attachékoffer in. Dit is sexy ov."
Filedruk
Daarmee heeft RandstadRail haar doelstellingen op het gebied van kwalitatief hoogwaardig ov en reizigersgroei gehaald. Of achterliggende doelen zoals verminderde congestie behaald zijn, is onduidelijk. Er is vooraf geen 0-meting uitgevoerd, en er wordt ook nu niet gemeten. Bovendien zorgde de economische crisis ook voor vermindering van de verkeersdruk. Ook werd de infrastructuur, zoals de A12, uitgebreid. Hans Haring vermoed wel dat er een positieve invloed is. "Bijna de helft van de reizigers in deze regio heeft alternatief vervoer. Ze zouden dus meestal ook in de auto kunnen stappen, in plaats van in RandstadRail." Pedro Peters maakt de vergelijking met de Utrechtse Vinex-wijk Leidsche Rijn: "Daar is geen lightrailverbinding en de filedruk is er hoger dan in de Vinex-wijken hier. Maar hoe groot het effect precies is, weet ik niet." Ook de invloed van RandstadRail op de problemen met de luchtkwaliteit waar de zuidelijke Randstad mee kampt, worden niet gemeten.
Dat RandstadRail af is, betekent niet dat de zuidelijke Randstad stil zit. In de regio Haaglanden gaat RandstadRail mogelijk integreren in R-net en ten oosten van Zoetermeer moet met station BleiZo (Bleiswijk-Zoetermeer) een connectie met de spoorlijn naar Utrecht worden gecreëerd. Hans Haring verwacht dat het nieuwe NS-station vanaf het begin vier- tot vijfduizend reizigers per dag gaat trekken. Daarmee bewijst de RandstadRail dat ze in korte tijd een onmisbare positie in het regionale ov heeft verworven.
