Er is veel ophef over de verkiezingen in maart op 17 maart 2021. Moeten we dit wel doen nu het land in lockdown is en in de ban van een pandemie? Ja, zegt demissionair minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken, want er wordt alles aan om de verkiezingen goed en veilig te organiseren. Maar is dat wel zo?
Op de website van de kiesraad, het orgaan dat verantwoordelijk is voor het organiseren van de verkiezingen, kunnen we lezen dat het verkiezingsproces wat anders zal verlopen dan anders om het risico op verspreiding van Covid-19 klein te houden. Allerlei maatregelen moeten ervoor zorgen dat kiezers veilig kunnen stemmen en het voor medewerkers veilig is om hun werk in de stemlokalen te doen.
Er is een lange lijst van maatregelen. Stemlokalen worden zo ingericht dat kiezers en medewerkers 1,5 meter afstand kunnen houden en er voldoende ventilatie is. In elk stemlokaal houdt iemand in de gaten of de regels worden nageleefd. Kiezers moeten in het stemlokaal een mondneuskapje dragen en bij binnenkomst de handen desinfecteren. In het stemlokaal worden potloden, stemhokjes, tafels, etc. geregeld gereinigd. Er zijn ‘kuchschermen’ en kiezers ontvangen voorafgaand aan de stemming een gezondheidscheck.
Ook komen er extra stembureaus, speciaal bedoeld voor kiezers uit de risicogroepen die extra kwetsbaar zijn voor het coronavirus. Zij kunnen hier al op maandag 15 maart en dinsdag 16 maart terecht om te stemmen. Voor mensen die niet naar het stembureau kunnen of durven komen, is er de optie om iemand een volmacht en het aantal volmachten die iemand mag uitbrengen is verhoogt naar drie. Tot slot is er voor kiezers die ouder zijn dan 70 jaar, de optie om ook per brief te stemmen.
Dit is allemaal goed en aardig. Maar een aantal voor de hand liggende maatregelen lijkt te ontbreken. Stipt op nummer één rijst de vraag waarom we het stemmen niet kunnen verdelen over nog meer dagen, bijvoorbeeld van maandag tot vrijdag? Een andere manier om drukte bij stemlokalen te voorkomen is om bepaalde dagen in te stellen voor mannen en andere voor vrouwen. Zo zorg je op een eenvoudige manier voor halvering van bezoekers.
Nog een voor de hand liggende oplossing is stemmen in de buitenlucht. Zo goed als alle wetenschappers, inclusief directeur RIVM Jaap van Dissel, zijn het erover eens dat het coronavirus in de buitenlucht minder besmettelijk is dan in de binnenruimte. Hoe moeilijk is het om in de buitenruimtes van stembureaus, een aantal buitenhokjes in te richten?
Tot slot is er het probleem van ongelijke behandeling van kwetsbare groepen. Ouderen van ’70 krijgen de optie om per brief te stemmen, maar iemand die jonger is met een zwakke gezondheid krijgt die optie niet. Het NOS interviewde hiervoor een dame die al twaalf maanden niet buiten was geweest. Nu is twaalf maanden binnen zitten natuurlijk het slechtst wat je kunt doen voor je immuunsysteem, maar dat terzijde.
Feit is dat mensen handelen uit angst en mensen die bang zijn om naar het stembureau te komen in verband met hun gezondheid, kun je tegemoet komen. Bijvoorbeeld door in deze gevallen het stembureau naar de mensen toe te brengen. Een mobiel-stembureau in de vorm van een busje of een colonne van scooters, waarbij aan de deur gestemd kan worden. Helemaal corono-proof.
Het is even omdenken en – inderdaad – het is een flinke organisatie. Iets waar onze overheidsinstellingen nogal moeite mee hebben, zoals gebleken is tijdens deze pandemie. Het organiseren en uitrollen van grootschalige ‘evenementen’ is niet hun sterkte punt. Kijk alleen al naar de hoeveelheid technische storingen bij de GGD en de haperende uitvoering van het testbeleid… Dus dat de overheid dit zelf niet kan, zoals Minister Ollongren onlangs aangaf, dat moge duidelijk zijn.
Maar ook hier zijn oplossingen voor! Want laat nou net de evenementenbranche werkeloos thuis zitten… Een branche die alle ervaring en expertise heeft om snel en goed grootschalige evenementen te organiseren. Buiten stemlocaties, mobiele stemlocaties… Ga rond de tafel met grote spelers uit de evenementenbranche en start met denken in mogelijkheden.
Ja, dit alles vraagt om meer investering en mankracht. Er is voldoende potentieel in de samenleving. Je zou de scouting kunnen inzetten voor extra hulp, of andere vrijwilligersorganisaties die al maanden niks mogen. En nu we toch al diep in de staatsbuidel tasten, kan er best nog wat bij voor de verkiezingen. Dus waarom niet wat extra medewerkers inhuren? De horeca sector zit al maanden werkeloos thuis. Zet ze in voor dit landelijke evenement. Dat scheelt ook weer TOZO kosten…
Stemmen is een recht en een plicht en de basis van onze democratie. Juist in een periode als deze, waarin alles verandert en de toekomst opnieuw uitgevonden wordt, zijn verkiezingen extra belangrijk. Wat wil het volk? Na een jaar van ingrijpen op vrijheden, moet het volk haar stem kunnen laten horen. Dus lieve regering, zet alles op alles om het stemmen mogelijk te maken en denk daarbij eens een beetje buiten die box. De mogelijkheden zijn er, laat ze niet werkeloos thuiszitten…
Afbeelding van Ulrike Leone via Pixabay
