‘Indrukwekkende beesten zijn het.’ Burgemeester Asje van Dijk van Barneveld, voorzitter van de initiatiefgroep die de komst van de ‘Europese bizons’ voorbereidde, is enthousiast. ‘Een ton weegt zo’n jongen ongeveer, twee meter hoog, dat is pas echt wild. De wisent voert je terug naar hoe het geweest moet zijn op de Veluwe. Deze stoere, uitdagende, grootse dieren hebben hier vroeger rondgelopen.’
Voorjaar
Natuurbeheerder Staatsbosbeheer stelt voor de wisenten een terrein van 400 hectare beschikbaar, voor een proefperiode van zes jaar. Waar de dieren vandaan komen is nog niet bekend. In Nederland grazen al twee kleine kuddes wisenten: in het Kraansvlak, een duingebied tussen Zandvoort en Bloemendaal in Nationaal Park Zuid-Kennemerland, en in Natuurpark Lelystad.
Komend najaar zouden de wisenten al op de Veluwe kunnen worden uitgezet, vertelt Van Dijk, die de initiatiefgroep leidde op verzoek van Staatsbosbeheer. ‘Er is echter voor gekozen om ze in het vroege voorjaar te introduceren. Ze moeten eerst wennen aan het gebied en dan hoeven ze geen zware winterperiode door te maken.’
De zorg voor de wisenten komt in handen van ARK Natuurontwikkeling, dat ook verantwoordelijk is voor de bizons in het Kraansvlak. Van Dijk: ‘In de loop van de tijd komen er kalfjes bij, maar het is niet de bedoeling dat het een heel grote kudde wordt. Waarschijnlijk komen we uit op rond de vijftien.’
Extra attractie
Vrijwilligers gaan begeleide excursies naar de wisenten verzorgen. Van Dijk: ‘Recreatieondernemers vinden de bizons prachtig. Voor hen zijn ze een extra attractie: Kom naar de Veluwe, die is nu een beetje wilder geworden. Veel bezoekers van de Veluwe willen wild zien. Een imposant dier als de wisent kan aan deze beleving een extra dimensie geven. Vanuit een open safaribus zal men binnenkort niet alleen wilde zwijnen en edelherten kunnen aanschouwen, maar ook wisenten.’
Boeren reageren minder gestdriftig, heeft Van Dijk ervaren. ‘Een lokale bestuurder van landbouworganisatie LTO sprak mij erover aan. Hij kreeg vragen van zijn leden: Als die bizons zich vermeerderen lopen ze over tien jaar onze maïsvelden in, net als het wilde zwijn en het edelhert. Ik kon de LTO gerust stellen. Het gaat om een beperkte kudde in een afgerasterd gebied en er is veterinair toezicht om ziekten te voorkomen.’
Louis Fraanje van de Jac. Gazenbeekstichting, een organisatie die zich inzet voor het behoud van de Veluwse natuur en cultuur, verwelkomt de wisent. ‘Als het beheer maar zorgvuldig is. Ik heb de indruk van wel. De wisent spreekt mij meer aan dan bijvoorbeeld Spaanse koeien, die hier nooit geleefd hebben, en ander exotisch geweld. Laat de wisent maar gerust komen. Die kan straks, naast het edelhert, symbool en ambassadeur voor de natuurbescherming op de Veluwe worden.’
—
‘Wisent past goed op Veluwe’
De wisent past goed op de Veluwe, meent Staatsbosbeheer. ‘De Europese bizon, zoals de wisent ook wordt genoemd, is een grote grazer die zich thuis voelt in grote natuurgebieden. Doordat de wisent zandbaden neemt, creëert hij open plekken waar vele insecten en reptielen zoals de zandhagedis dankbaar gebruik van maken. De wisent is schuw. Tot op ongeveer vijftig meter kan het dier benaderd worden. Kom je dichterbij, dan loopt de wisent weg. Ook in andere gebieden in Europa is gebleken dat de wisent een rustig en verdraagzaam dier is.’
De wisent eet bessen, boomvruchten, maar ook struikheide, varens, gras, jonge boompjes en in de winter boombast. Asje van Dijk: ‘Die grote jongens vreten behoorlijk wat van de opslag weg, daar kan een schaap niet tegenop.’ De wisentstier wordt tot 2.50 meter lang en 1.90 meter hoog. De koe blijft kleiner. Wisenten leven in kuddes met een stier als leider.
