‘Hij raakt me als een vuistslag, een foto die alles zegt. Zijn naam is Aylan. Verdronken onderweg. Ik voel me machteloos en boos. Zal dit iets veranderen?’
Dit dagboekfragment vat goed samen wat VRT-journalist Rudi Vranckx heeft gepoogd in het beeldverhaal ‘Verloren’: de schokkende verhalen optekenen van de vluchtelingen die de stranden Zuid-Europa proberen te bereiken. Het vluchtelingendrama raakt Vranckx persoonlijk, dus heeft de verslaggever voor een andere vorm gekozen: de stripvorm. Illustrator Caryl Strzelecki verzorgde het tekenwerk.
Directe aanleiding om een rondtocht door Noord-Afrika te gaan maken, zijn de 360 lijkzakken die begin oktober 2013 op het strand van Lampedusa liggen. In ‘Verloren’ gaat Vranckx ‘op zoek naar de wereld waar die “gelukzoekers” vandaan komen’. Gelukzoekers, het is een woord waar hij zich overduidelijk aan ergert. De Vlaamse journalist bezoekt Somalië, het afgescheiden maar niet erkende Somaliland, Tsjaad, Niger, Libië en Turkije.
Beeldverslag van begrafenis in Sahara
De getekende interviews met vluchtelingen worden afgewisseld met dagboeknotities. We zien de verbijstering in de ogen van de verslaggever, maar ook hoe hij een jeeptocht naar de Sahara organiseert voor de 14-jarige wees Chappa uit Niger. Aangrijpend is het beeldverslag hoe zij haar moeder en zusters begraaft in de woestijn waar een konvooi van zo’n negentig vluchtelingen strandde en van dorst stierf.
Het is belangrijk dat deze verhalen worden verteld. Daarom voelt het wat onprettig om ook een kritische noot te kraken. Het verhaal van Vranckx had namelijk aan kracht gewonnen als hij in sommige interviews iets meer eindredactie had toegepast. Die gesprekken kabbelen pagina’s lang voort, zonder altijd nieuwe inzichten te verschaffen. Verhalend had hier meer in gezeten, bijvoorbeeld door vaker een situatieschets te geven. Dat had deze passages ook visueel interessanter kunnen maken, meer in lijn met de indringende autorit door de Sahara.
Jeroen Mirck is freelance journalist voor onder meer MarketingTribune, Emerce en Stripschrift.
Verloren
Rudi Vranckx & Caryl Strzelecki
Lannoo 2016
ISBN 978-94- 014-3780-6
120 pagina’s, softcover, kleur
Prijs: 19,99 euro
Oordeel: ****
