Amper 24 uur na de jaarlijkse campagne van de Koerdische media die kan worden samengevat als “Happy 8 March from Kurdistan, the Middle Eastern capital of Feminism”, gaf de door Masrour Barzani bezitte Koerdische televisiezender de moordenaar van Mari de kans een live interview te laten geven, waarin hij de moord toegeeft, de misdaad in detail bespreekt, en op zeer sexistische wijze rechtvaardiging geeft voor zijn misdaad.
De moordenaar is ook na een bekentenis in deze live uitzending nog steeds niet gearresteerd.
Moord
Temidden van een golf van moorden op vrouwen in de Koerdische regio, werd Eman Sami Maghdid, bijgenaamd “Mari”, 20 jaar, vermoord door onbekende aanvallers en achtergelaten op straat, verklaarde de politie van Erbil begin maandag. De moord op de 20-jarige TikTok’er Mari heeft in heel Iraaks Koerdistan wederom tot grote verontwaardiging geleid.
Mari kwam uit een conservatieve samenleving, en haar foto’s en video’s op sociale media rebelleerden tegen de heersende moraal van de gemeenschap.
Ze publiceerde foto’s en video’s van zichzelf met sigaretten in haar handen, video’s waarin ze zich uitspreekt tegen onderdrukking van vrouwen en het uithuwelijken van jonge meiden, en beelden waarop ze ‘weinig verhullende’ crop-tops draagt die in elke modezaak in ons land gekocht hadden kunnen worden – acties die door de meerderheid van de Koerdische gemeenschap als taboe worden gezien, en waar ernstig op wordt neergekeken.
De politie maakte geen details bekend over de wijze waarop Mari vermoord werd, maar vertelden aan de Koerdische prominent nieuwszender Rudaw later op maandag dat Mari was uitgehuwelijkt toen zij slechts 12 jaar oud was, en dat haar oom is gearresteerd in verband met haar dood. Deze heeft vervolgens verklaard dat Mari’s 17-jarige broer achter de dood van de jonge activiste zat.
Broer Enjam Sami Maghdid zou deze moord later tijdens een live-uitzending bekennen.
Volgens Koerdische tabloidsites was Mari’s vader een imam, en droeg zij uit protest tegen de ‘vrouw-onderdrukkende Islam’ een halsketting met een kruis.
Protest
Mari’s tragedische dood viel samen met de Internationale Vrouwendag, die wereldwijd op 8 maart wordt gevierd.
Tenmidden van toespraken en boodschappen van de Koerdische leiders, gingen vele gedesillusioneerde vrouwen in Erbil de straat op. Zij droegen borden met daarop afbeeldingen en namen van slachtoffers van femicide. Ook in Sulaimaniah werd een sit-in gehouden.
In Iraaks Koerdistan komt gendergerelateerd geweld, waaronder seksueel geweld, huiselijk geweld, eremoorden, kinderhuwelijken en genitale verminking van vrouwen, veel voor, ondanks beloften van de regionale regering van Koerdistan om het probleem aan te pakken.
Koerdische vrouwen plegen vaak zelfmoord om te ontsnappen aan huiselijk geweld of gedwongen huwelijken.
De sit-in in Sulaimaniah. Bron: screenshot van televisie-uitzending.
Femicide-golf
De moord op Mari volgt op de dood van een tiental vrouwen in Iraaks Koerdistan in de afgelopen zes weken.
Op 20 februari stak een man in de stad Sulaimaniah zijn 21-jarige vrouw in brand nadat hij haar had betast en kerosine-olie over haar had gegoten als gevolg van een huiselijk geschil.
Op 17 februari werd Maryam Yacoob, 40, doodgeschoten door haar man in Sulaimaniah, blijkbaar nadat ze om een echtscheiding had gevraagd.
Op 9 februari werd een 26-jarige Koerdische vrouw door 10 kogels doodgeschoten in de stad Koye door een onbekende aanvaller.
Op 31 januari werd een jonge Koerdische transseksuele vrouw, Doski Azad, door haar broer vermoord in het gouvernement Duhok.
Echtscheiding, gelijke rechten, en homoseksualiteit blijven grote taboes in Iraaks-Koerdistan. Echtscheiding wordt eveneens slechts zelden aanvaard als oplossing voor gebleken huiselijk geweld, ook als de omgeving op de hoogte is van de situatie. Vrouwen in lastige situaties kunnen maar weinig rekenen op steun van mannelijke familieleden, omdat zij voelen dat de problemen van hun vrouwelijke familieleden hun eigen eer aantast.
Koerdische vrouwen plegen dan ook vaak zelfmoord om te ontsnappen aan huiselijk geweld of een gedwongen huwelijk. Vrouwen die wel durven te strijden voor een beter leven, krijgen te maken met eergerelateerd geweld.
Femicide blijft ongestraft. Daders van vrouwenmoorden worden vaak niet eens gearresteerd in Iraaks Koerdistan, of zitten slechts korte tijd in de gevangenis.
Hoewel de lokale regering meermaals heeft beloofd het initiatief te nemen om te proberen de problemen van vrouwenmoord, gendergelijkheid en geweld tegen vrouwen aan te pakken, blijven veel daders ongestraft.
Vrouwen in Koerdistan hebben moeite om Koerdische leiders zoals premier Masrour Barzani serieus te nemen wanneer zij in hun openbare aankondigingen actie beloven, aangezien de naam en identiteit van hun eigen vrouwen geheim blijven en hun gezichten nooit worden getoond.
Een bekentenis op Live TV
In de avond van Internationale Vrouwendag, werden de kijkers wederom met de neus op de feiten gedrukt.
Enjam Sami Maghdid, de 17-jarige broer van de op Zondag vermoordde TikTok-activiste ‘Mari’, verscheen in een live-uitzending van de Koerdische televisiezender Kurdistan24. Zelfs toen Mari’s moordenaar de moord op zijn zus in real time bekende, werd de verbinding niet verbroken, noch de uitzending gecensureerd.
De bekentenis is schokkend, en ik ben eerlijk, een van de meest bizarre verklaringen die ik ooit heb gehoord.
“Het gaat niet om moorden op vrouwen of gendergelijkheid. De dingen die Mari op internet zette zijn gewoon enorm beschamend. Ik schaamde me voor die dingen.”
“Ze was helemaal niet 12 toen we haar uitgehuwelijkt hebben, maar 16. Mensen liegen over ons.” Enjam Sami Maghdid probeert dit ‘recht te zetten’ door een reeks data te benoemen, alsof het normaal is dat een 16-jarige tegen haar wil in wordt uitgehuwelijkt.
“Het was heel goede familie, met een prima huis,” vervolgt de moordenaar, al lovende de ex-man van zijn zus. “Ze wilde niet eens ontbijt maken voor haar man. De arme ziel zou wakker worden en moest dan een ontbijt voor zichzelf maken.”
De presentatrice van het programma vraagt vervolgens naar de moord, die door de inbellende moordenaar uitbundig beschreven wordt.
Ik bespaar jullie de details.
Een schermafbeelding van de live uitzending (Kurdistan24) waarin moordenaar Enjam Sami Maghdid de moord op zijn zus ‘Mari’ bekende en uitgebreid beschreef.
Onaanvaardbaar
Slechts enkele uren na de verklaring van Masrour Barzani van 8 maart, waarin hij zei: “staat u mij toe mijn oprechte erkentelijkheid te betuigen voor de dappere en eminente rol van de vrouwen van Koerdistan tijdens onze strijd”, beschrijft een dader van vrouwenmoord ‘heel gewoon’ in een live-uitzending de moord op zijn zus, op televisiezend Kurdistan24 waarvan Masrour Barzani de eigenaar is.
Men kan begrijpen dat veel activisten, en vrouwen in het algemeen in de Koerdische samenleving, hierdoor geschokt zijn.
Immers, als je moordenaars een platform geeft, normaliseert dat haatzaaiende retoriek tegen vrouwen, en stelt het andere leden van de samenleving in staat te accepteren dat sommige acties of gedragingen van vrouwen – inderdaad – moord rechtvaardigen.
Lees meer over femicide in de verschillende delen van Koerdistan:
https://reportersonline.nl/femicide-in-koerdistan-de-26-jarige-gulale-werd-door-haar-verloofde-in-brand-gestoken/
