Een bloem redde Samir Geagea van de dood. Juist toen hij zich bukte om die te plukken suisden twee kogels langs zijn hoofd. Het was een wonder! Alsof er een engeltje op zijn schouder zat. Sterker nog, alsof God zelf een vinger uit stak. Toen Geagea het nieuws wereldkundig maakte, kon hij een triomfantelijke glimlach dan ook nauwelijks onderdrukkken.
De politie vond later inderdaad twee kogels in een muur van Geagea’s hoog in de bergen gelegen hoofdkwartier. Zij zouden zijn afgevuurd door twee sluipschutters. De daders zijn nooit gepakt. Dat gebeurt zelden in Libanon, dat waarschijnlijk het land is met het hoogste aantal onopgehelderde politieke moorden en aanslagen ter wereld. Al moet gezegd dat de lijst met mensen die Geagea liever dood dan levend zien een lange is.
Al moet gezegd dat de lijst met mensen die Geagea liever dood dan levend zien lang is
De Verenigde Staten en Verenigde Naties veroordeelden de aanslag en suggereerden een verband met Geagea’s anti-Syrische houding. In Libanon echter, vragen velen zich af of de aanslag daadwerkelijk plaats vond. Een professioneel team van twee sluipschutters, als dat er al was, mist niet zo snel. Bovendien past het mirakel van de 'de ridder en de roos' wel erg mooi binnen Geagea’s bijna mythische metamorfose van moordenaar tot martelaar.
Het voorval had voor Geagea zelf in ieder geval voldoende symbolieke betekenis om zich juist op 4 april jongstleden, precies twee jaar nadat hij zich bukte, kandidaat te stellen voor het Libanese presidentschap.
Westerse Steun
Dat is nogal ironisch. Immers, de per definitie (maronitisch) christelijke president moet een symbool van eenheid zijn, terwijl Geagea in Libanon als geen ander de verhoudingen op scherp zet. Hij wordt op handen gedragen door zijn aanhangers, maar gehaat door zo’n beetje alle andere Libanezen, inclusief veel christenen.
Daar komt bij dat de leider van de Libanese Strijdkrachten (LS), een voormalige militie die nu als politieke partij dienst doet, zich altijd sterk maakte voor kantonisering (een gedecentraliseerd bestuur) van Libanon en de creatie van een puur christelijk hartland.
Toch heeft Geagea de steun van de Libanese “March 14” coalitie en hun buitenlandse bondgenoten. Nadat Geagea goedkeurend de ring kuste van de Koning van Saoedi Arabië, werd hij later met alle egards ontvangen in Washington en Parijs. Zou Geagea’s gedaanteverwisseling daar wel serieus worden genomen? Of zouden andere, wereldsere motieven een rol spelen?
Le Docteur
De 61-jarige Geagea dankt zijn bijnaam 'Le Docteur' aan een studie medicijnen die hij nooit af maakte. Toen in 1975 de burgeroorlog uit brak, besloot hij te gaan vechten voor de goede zaak en dat deed hij met verve. Hij bleek een moedig strijder en een briljant strateeg, die voor niets terug deinsde om zijn doelen te bereiken.
Politieke rivalen, zowel binnen als buiten het christelijk domein, werden medogenloos uit de weg geruimd. Zo gaf hij opdracht tot het liquideren van zijn partijrivaal Ghaith Khoury. Diens vrouw overleefde de aanslag, maar werd later in het ziekenhuis alsnog gedood. Uit voorzorg. Wellicht had zij de daders herkend. In 1987 zat Geagea achter de bom in de helicopter van de Libanese premier Rashid Karami. En zo kan ik nog wel even door gaan.
Hoe dan ook, halverwege de jaren ‘80 was 'Le Docteur' de sterkste christelijke leider in Libanon en waren de LS de machtigste militie in het land, een staat binnen de staat, met een eigen haven, leger en belastingstelsel, alsook een hoog maffiagehalte.
11 Jaar Eenzame Opsluiting
Toen de burgeroorlog in 1990 ten einde kwam werden alle milities ontbonden. Met goedkeuring van Washington, bleef het Syrische leger echter in Libanon. Geagea haatte de zogenaamde “Pax Syriana” en hij groeide uit tot haar meest vocale opponent. Totdat op 27 februari 1994 een bom ontplofte in de 'Our Lady of Deliverance' kerk net ten noorden van Beiroet. Negen gelovigen werden gedood. Tientallen anderen raakten gewond.
'Het was kwart over negen ‘s ochtends,' vertelt Antoine Sfeir, de priester die op die dag preekte. 'Ik stond het Evangelie van Paulus te lezen toen twee bommen explodeerden naast het Mariabeeld.'
Sfeir had mazzel. Hij lag 70 dagen in het ziekenhuis, maar overleefde de aanslag. Later vond de politie nog drie niet ontplofte bommen in het orgel. 'Ik vroeg me al af waarom het orgel zo anders klonk,' zegt Sfeir. 'Eerder op de dag speelde daar een meisje. Wellicht heeft zij per ongeluk de bedrading ontregeld.'
Tot veler verbazing werd vervolgens Geagea gearresteerd. Gezien zijn 'kleurrijke' verleden mag niks worden uitgesloten, maar zou Le Docteur werkelijk zijn eigen achterban tot doelwit nemen om hen tegen de Syriërs in het harnas te jagen? Waarschijnlijker is het dat de aanslag diende om hem het zwijgen op te leggen.
De Libanese Amnestiewet stelt namelijk dat niemand voor misdaden begaan tijdens de burgeroorlog vervolgd kan worden, tenzij er nieuwe misdaden aan het licht komen. En dus werd Geagea vervolgd en veroordeeld voor de moorden op Rashid Karami, Dany Chamoun, Elias Zayek en de mislukte aanslag op de latere minister Michel Murr.
Saillant detail: wegens gebrek aan bewijs werd hij vrijgesproken van de aanslag op de kerk
Le Docteur kreeg vier maal de doodstraf, hetgeen werd omgezet in vier maal levenslang. Hij zou uiteindelijk 11 jaar in eenzame opsluiting doorbrengen in een cel onder het Ministerie van Defensie. Saillant detail: wegens gebrek aan bewijs werd hij vrijgesproken van de aanslag op de kerk.
Geagea was niet het enige slachtoffer. Tal van LF-aanhangers werden gearresteerd of vluchtten naar het buitenland. Aangezien Michel “Le General” Aoun, de enige andere christelijke leider van formaat, naar Frankrijk was gevlucht, bleef Libanons christelijke gemeenschap stuurloos achter.
Goedheiligman
Na de terugtrekking van het Syrische leger in 2005 kwam Geagea op vrije voeten. Daarmee keerde het oude partijsymbool, een aan de onderzijde afgekapt kruis dat oogt als een zwaard, terug in het Libanese landschap. Onder zijn aanhangers wordt Le Docteur nog altijd gezien als een martelaar, een man die ten onrechte en als enige werd veroordeeld, terwijl tal van andere Libanezen wandaden op hun geweten hebben. Dat is op zich juist.
'Wat Martin Luther King is voor zwarte Amerikanen en Ghandi voor India, is Geagea voor ons,' zo vertelde een voormalig militielid me ooit. Dat gaat wel erg ver. Het minieme verschil is natuurlijk dat deze iconen van de wereldgeschiedenis geen emmers bloed aan hun handen hebben.
Hoewel geen Libanees gelooft dat Geagea achter de aanslag op de kerk stak, heeft geen mens medelijden met hem. Hij had genoeg op zijn kerfstok. Voor de gemiddelde Libanees is Geagea te veel een moordenaar om als martelaar door het leven te kunnen gaan. Bovendien zijn vooral de Libanese moslims nog niet vergeten dat Le Docteur jarenlang een trouwe bondgenoot van Israël was.
Zich wel bewust van zijn imagoprobeem, verkoopt Geagea zich sinds zijn vrijlating als een man die tot inkeer is gekomen. Hij zou in de gevangenis het licht hebben gezien en berouw hebben voor zijn zonden. Elf jaar alleen in een cel maakte Le Docteur tot een man van God en zijn beloning op 4 april 2012 was een bloem op zijn pad …
Het is een prachtig sprookje, maar, behalve zijn aanhangers, wie gelooft er in? Allereerst, waarom zou een man van God in Godsnaam terug willen keren in de slangenkuil van de Libanese politiek? Daarbij komt dat Geagea in woord noch gebaar overkomt als een goedheiligman.
Met zijn haakneus en glimmende schedel oogt hij als een roofvogel. En hij spreekt ook bepaald niet in termen van liefde en vergiffenis, zoals je misschien zou verwachten van een verlichte ziel. Integendeel. Keer op keer roept Geagea in niet mis te verstane bewoordingen dat hij een eind zal maken aan het Hezbollah-project in Libanon, dat Hezbollah haar wapens moet inleveren en zich moet terugtrekken uit Syrië.
Groen licht van Amerika, Frankrijk en Saoedi-Arabië
Zie hier de reden voor het groene licht voor Geagea van de Saoedi’s, Amerikanen en Fransen. Op het schaakbord van het Midden-Oosten biedt Geagea op den duur het beste (militaire) tegenwicht aan Hezbollah. Een zwak Hezbollah is goed voor Israël, goed voor de Syrische rebellen, slecht voor Assad en Iran. Geagea’s verleden, zijn zogenaamde metamorfose, en wat een man als hij betekent voor de uiterst precaire machtverhoudingen binnen Libanon, zal hen worst wezen. Dat is politiek.
Geagea biedt op den duur het beste (militaire) tegenwicht aan Hezbollah
Le Docteur is overigens niet de enige kandidaat voor Libanons hoogste ambt. Zijn voornaamste tegenstrever is 'Le General' Michel Aoun. Het is nogal triest te moeten constateren dat het Libanese volk, 24 jaar na het einde van de burgeroorlog, kan kiezen tussen twee kandidaten die elkaar tijdens de oorlog jarenlang naar het leven stonden. Tel uit je winst. Geagea deed dat overigens zij aan zij met het Syrische leger dat hij altijd zo haatte. Ook dat is politiek.
Het enige goede nieuws op dit moment is dat noch Geagea, noch Aoun de vereiste parlementaire meerderheid heeft. Libanon zit sinds 25 mei zonder president en dat zal dus nog wel even zo blijven.
Gelukkig maar.
