Voor wie nieuwsgierig is naar mijn stem. Het is een persoon met een beperking geworden. Zij staat vooralsnog op een onverkiesbare plaats, afgaande op de peilingen. Maar wie weet, komt ze wel met voorkeurstemmen het parlement in. Ze voert in ieder geval druk campagne op de sociale media. Zo heb ik gestemd naar eer en geweten. Er moeten meer mensen met beperking zichtbaar worden in de politiek.
Ik zal mezelf niet te veel herhalen op deze plek Het zij nog wel een keer gezegd dat ik niet per se op een partij heb gestemd dit keer. Alhoewel de betreffende partij binnen mijn opvattingen over belangrijke politieke waarden en normen valt, zou ik niet direct op de partij an sich hebben gestemd. Daar worstelen meer kiezers mee, als ik zo de media volg.
Omtzigt de nieuwe Messias?
Slechts zo’n 40% van de stemgerechtigden zou al voor de volle 100% zeker zijn van zijn/haar stem. Het valt niet moeilijk te raden dat dit in elk geval de honkvaste religieaanhangers van SGP en ChristenUnie zijn. Vooral SGP’ers stemmen hondstrouw, wie de lijst ook aanvoert. De vaste achterban van Geert Wilders valt evenzeer onder die 40%.
Wat gaan die 60% zwevende kiezers besluiten in het stemhokje op 22 november? De peilingen voorspellen een nek-aan-nek-race tussen NSC en VVD. Pieter Omtzigt vanuit het niets op rond de 28 zetels. Een aantal waarvan Caroline van der Plas deze lente mocht dromen na de succesvolle Provinciale Statenverkiezingen. Heel even hadden we in de Nederlandse politiek een vrouwelijke messias. Nu is het aan Pieter om deze rol te vervullen.
Het blijft een opmerkelijk fenomeen dat de Nederlandse kiezer en masse (kortstondig) achter een nieuwe partij aanrent zodra deze zich voordoet. De eerste keer was met de LPF van Pim Fortuyn begin deze eeuw. BBB heb ik al aangehaald en nu dus NSC. Alhoewel Geert Wilders ook af en toe hoge ogen gooide bij vorige verkiezingen, werd zijn PVV uiteindelijk nooit de grootste partij van Nederland. Zijn standpunten schrokken veel potentiële kiezers klaarblijkelijk op het laatste moment af om van hem een messias te maken.
Kan Omtzigt zijn favorietenrol waarmaken? In de media en door politicologen wordt daar driftig over geanalyseerd. Daar doe ik niet aan mee. Kijkend vanuit mijn eigen optiek vind ik zijn houding niet echt getuigen van de juiste insteek voor een grondige hervorming van Nederland. Omtzigt opereert voorzichtig, wil zich nergens op vastleggen en duidt vooral aan wat er niet deugt. Me dunkt dat iedereen de problemen weet op te sommen. Als je verandering wilt bewerkstelligen, is het voor de kiezer toch ook wel fijn om te weten wie dat voor jou moet gaan doen en hoe.
Wie wint uiteindelijk?
Wordt het NSC of VVD? Of heeft Frans Timmermans nog een eindsprint in de benen en gaat GroenLinks-PvdA er alsnog met de winst van door? Je merkt het al: ook ik neig in sportief taalgebruik te vervallen wat de peilingen betreft. Peilingen zijn vaak genoeg onbetrouwbaar gebleken, voorspellingen zijn daarom gevaarlijk. Een aantal wil ik toch voor mijn rekening nemen.
Dilan Yeşilgöz-Zegerius van de VVD heb ik nog niet genoemd. Tot nu toe verloopt haar campagne zonder grote ophef. De VVD-kiezer lijkt Mark Rutte al helemaal vergeten en haar in de armen te hebben gesloten. Bij vorige verkiezingen stemde een aanzienlijk aantal Nederlanders die het op dat moment ook niet meer wisten VVD. Omdat men Mark Rutte nu eenmaal kende als premier en ondanks alle kritiek op hem toch maar aan hem het vertrouwen schonk. Wie zou het anders moeten doen? Dilan Yeşilgöz borduurt op Rutte zijn tactiek voort. Vooralsnog met succes.
Wie vertrouwt de Nederlandse kiezer dit keer de sleutel van het Torentje (in renovatie) toe? Ik gok op een tweestrijd tussen Dilan Yeşilgöz-Zegerius en Pieter Omtzigt. Het zal voor die laatste afhangen hoeveel durf de andere partijen in de laatste week hebben om zijn imago onderuit te halen met feiten en constateringen. Wat wil Pieter nu precies met Nederland en hoe? Zolang hij daar vaag over kan blijven doen, maakt zijn partij de kans de grootste te worden. Moet hij zich meer bloot gaan geven, zou de VVD daar van kunnen profiteren. De meest recente peilingen, woensdag 15 november, geven al heel voorzichtig aan dat Omtzigt het momentum aan het verliezen is. Het is goed mogelijk dat deze trend zich in de laatste dagen voor de verkiezingen doorzet (alhoewel het peilingen blijven).
Moeizame formatie
Welke partij ook de grootste wordt, het lijkt onvermijdelijk dat de formatie niet binnen een zucht en een vloek zal zijn afgerond. Wilders wil heel graag mee regeren, maar behalve de VVD staat geen enkele andere partij daarvoor open. Hoe redelijk en genuanceerd Wilders zich, voor zijn doen, tijdens deze campagne ook ineens profileert. Als de rest voet bij stuk houdt, is een regering met PVV (waarschijnlijk weer goed voor rond de 20 zetels) uitgesloten. Dan wordt een regering bestaande uit vier partijen bijkans onmogelijk. Caroline van der Plas haalt met haar BBB immers wellicht nog geen tien zetels. VVD en NSC staan evenmin te trappelen om met GroenLinks-PvdA en een vierde partij zaken over links te doen.
Hoelang een nieuwe regering stand gaat houden, is afwachten. NSC heeft nul regeringservaring en zal zich willen laten gelden. Tussen VVD en NSC/de christelijke partijen zitten grote ideologische spanningen. Wie weet, moeten we in 2024 of 2025 wel opnieuw naar de stembus.
Eerst maar de uitkomst van 22 november afwachten. Misschien zit heel journalistiek en peilend Nederland er wel gigantisch naast. De kiezer kan het een zeggen en het ander doen. Ik kom donderdag 23 november uiteraard terug op die verkiezingsuitslag.
Copyright foto: Johan Peters
