Ons land is al tien jaar onbestuurbaar. Versplinterde verkiezingsuitslagen en gevallen kabinetten wisselen elkaar in rap tempo af. Het wantrouwen in de parlementaire democratie stijgt. Om de twee maanden ligt er een nieuw lente-, zomer-, herfst-, winterakkoord, en geen enkele overleeft. Als eerste aanzet wil de VVD de Eerste Kamer afschaffen, maar waarom niet de hele zooi meteen opdoeken? Typerend voor de falende democratie is het Koningslied. Ook dat werd teruggetrokken. Dat kan ook met de democratie. Een absoluut vorst, die streng doch rechtvaardig regeert, als Vader des Vaderlands. Dat is wat wij willen. Wij willen Willem.
“VAN WILLEM-ALEANDER KAN IK GEEN SPANNENDE SERIE MAKEN”
Tekst: Florian van Velthoven / 26 apr – 17:45
Hij schreef meerdere boeken over het Koningshuis en schreef de scenario’s voor de dramaseries Bernhard: Schavuit van Oranje en Beatrix: Oranje onder vuur. Thrillerschrijver Tomas Ross weet met zijn boeken en series de woede van de Oranjes op zijn hals te halen. Hoe komt hij toch aan al die smeuïge info over de Koninklijke familie en hoe zal het scenario eruit zien als er een dramaserie over Willem-Alexander komt? De Nieuwe Pers vroeg het aan Ross.
Veel van uw boeken gaan over de Koninklijke familie. Kunnen we zeggen dat u gefascineerd bent door de Koninklijke familie?
“In mijn werk als thrillerschrijver ben ik op zoek naar politieke intriges, en in Nederland kom je dan al snel uit op de Koninklijke familie; van politici als Balkenende en Kok kan je niks spannends maken. Eigenlijk is Nederland wat dat betreft een heel saai land. In België is er altijd wel wat aan de hand. Zoveel schandalen, voor mij zou dat een heerlijk land zijn om daar te wonen. De Oranjes kennen gelukkig wel leden die voor de nodige reuring zorgen of hebben gezorgd. Bernhard was gewoon een oplichter. Mabel is eigenlijk de vrouwelijke Bernhard, ze is een avonturier, een goldigger. Daar kun je mooie boeken over schrijven.”
Hoe weet u dat allemaal? U komt altijd met smeuïge informatie over de Koninklijke familie.
“Ik ben op school drie keer blijven zitten Op een gegeven moment heeft mijn vader mij gestuurd naar een privéschool in Den Haag, waar ook allemaal zonen en dochters van de hofhouding van de Koninklijke familie in zaten. Daar houd je contact mee en zo krijg je goede inside information. Verder was ik vroeger journalist en ik ben nog steeds bevriend met veel journalisten. Die vertellen je ook een hoop.”
Weet u ook wat de Oranjes van uw werk vinden?
“Ja, Bernhard is weleens des duivels geweest. Die heeft een keer een halve pagina aan mij gewijd in De Volkskrant. En een crewlid die meewerkte aan de series over Bernhard en Beatrix, die was getrouwd met iemand van de hofhouding van de Oranjes. Zo hoorde ik dat Willem-Alexander woedend is geworden over de scene waarin ik laat zien dat de ontmoeting tussen Maxima en Willem-Alexander niet spontaan was. Dat was geënsceneerd. Hij heeft toen gelijk de televisie uitgezet, terwijl Maxima het wel interessant vond. Die zat geboeid te kijken.”
Zou u Willem-Alexander weleens willen ontmoeten?
“Jazeker, wat mij zo verwondert aan Willem-Alexander is het feit dat hij in een interview in 1997 zei dat hij het Koningshuis wilde leiden volgens de lijn van Juliana, die zich niet zo bemoeide met inhoudelijke gesprekken en zij voerde haar rol uit op een ceremoniële manier. Daar gruwde Beatrix van. Die heeft er juist voor gezorgd dat haar rol meer cachet heeft gekregen en die had juist niets met de regeerstijl van haar moeder. Trix heeft haar zoon dan ook flink toegesproken, want in 2002 zei Willem-Alexander dat hij niet alleen maar linten wilde doorknippen, maar dat hij ook een inhoudelijke rol ambieerde. Nu zit hij weer op de lijn ten tijde van 1997, want in het laatste interview vertelde hij dat linten knippen ook inhoudelijk werk was, waarmee hij eigenlijk zegt dat hij een ceremonieel Koningschap prima vindt. Verder zei hij dat iedereen hem mag aanspreken zoals iedereen wil. Wat is het koningshuis dan nog waard? Dat is de vraag die ik hem eigenlijk zou willen stellen.”
Richt hij het koningshuis hiermee ten gronde?
“Ja. Het koningshuis heeft iets mythisch om zich heen, het is een sprookjesachtige wereld. Als je dat zo naar beneden gaat halen door te zeggen: ‘zeg maar Max en Alex' en ‘wij knippen maar een paar lintjes door', dan ontluister je het zelf eigenlijk al. Persoonlijk ben ik er heel erg blij mee, maar ik snap eigenlijk niet wat hij hiermee beoogd.”
Is hij dan wel geschikt als koning?
“Hij kan er geen potje van maken, want het enige wat hij hoeft te doen is het knippen van lintje. Hij legt zich neer bij geen politieke invloed.”
Wat voor een persoon is Willem-Alexander?
“Het is een hele aardige, maar oppervlakkige jongen. Er is voor de rest weinig over hem te melden. Hij heeft een saaie jeugd meegemaakt, een paar vriendinnetjes en dat is het. Het is een koppige jongen, dat zag je ook in de serie over Beatrix, want hij is altijd gewend om zijn zin te krijgen. Tja, voor de rest zit er weinig in die man, zo is mijn beeld.”
U heeft al scenario's geschreven voor dramaseries over Beatrix en Bernhard. Hoe zou het scenario eruit zien als er een serie over Willem-Alexander komt?
“Die vraag is mij al vaker gesteld. Het zou mij echt niet lukken om daar een spannend scenario van te maken. Zoals ik al zei: die jongen heeft niet echt een verhaal. Mabel intrigeert mij veel meer. Zij is ontzettend ambitieus, heeft goede contacten met de top van het bedrijfsleven en heeft de nummers van Tony Blair en Nelson Mandela in haar telefoon staan. Zij houdt ook echt van macht. Daar kun je mooie scenario’s over schrijven. Maar Willem-Alexander… Ik kan er niets van maken.”
Misschien kunt u iets met Maxima. Zou zij ook met Willem-Alexander trouwen als hij stratenmaker was geworden?
“Via mijn goede contacten hoor ik dat het huwelijk van Maxima en Willem-Alexander echte liefde is. Zij hebben het erg gezellig met elkaar en zijn erg gelukkig, maar iedereen weet ook dat Maxima een ontzettend ambitieus meisje is. Zij had een appartement in Manhattan. Zij leefde het jetset leven in New York en als zij in Argentinië was, dan leefde zij daar het jetset leven. Zij heeft dat leven echt niet voor haar lol opgegeven. Zij wist dondersgoed wie Willem-Alexander was en wat zij zou worden als ze met hem zou trouwen.”
Ons liveblog van deze week ging over een absoluut koningschap. Dat zou voor u als Republikein een doorn in het oog zijn.
“Haha, en toch had Beatrix dat voor ogen, zeker gezien de omstandigheden in 1980. Zij wilde weer terug naar de tijd van Wilhelmina. Ze is wel wat moderner geworden in de jaren. Ze heeft veel gereisd, ging veel om met kunstenaars, maar aan haar macht, zoals haar plek in de Raad van State, daar mocht niet aan getornd worden.”
Denkt u dat we onder leiding van Willem-Alexander overgaan naar een ceremonieel koningsschap?
“Ja, het uitstluiten van Beatrix bij de vorige formatie was eigenlijk al de opmaat naar het ceremonieel Koningschap. De meeste partijen in de Tweede Kamer vinden dat eigenlijk ook, maar die durfden dat niet aan Beatrix te vertellen. Als de politiek het aandurft, velen zijn toch bang voor kiezersverlies, dan hebben wij binnenkort een ceremonieel koningschap.”
BIDDEN VOOR DE KONING
Tekst: Sam Trompert / 26 apr – 14.45
Niets in het gebouw van het Rafael Evangelisch Centrum in Amersfoort doet nog denken aan twee jaar geleden. Toen werden er auto’s verkocht in de grote zaal aan het industrieterrein Calveen. Maar inmiddels kunnen op er zondag zo’n negenhonderd mensen samenkomen om een kerkdienst bij te wonen in het pand van de voormalige autohandelaar. “Maar dat zit bijna nooit vol hoor”, zegt Arjan Krijtenburg, “er moet altijd ruimte zijn voor nieuwe mensen.”
In een kleinere zaal, geschikt voor een man of vijftig, gebeurt deze dagen iets anders. Op 18 april is 24-7 Gebed, een landelijke organisatie ter promotie van bidden, begonnen met een gebedsmarathon voor de troonswisseling. Tien dagen lang wordt drie keer per dag gebeden. Voor de nieuwe koning, voor de regering en voor Nederland.
Drie gebedsblokken per dag
Met de troonswisseling vindt namelijk een grote verandering plaats in Nederland. Beatrix gaat en Willem-Alexander komt. Die verandering is aanleiding voor de grote gebedsactie. ’s Ochtends, ’s middags en ’s avonds zijn er gebedsblokken van tweeënhalf uur, waar gemiddeld zo’n tien tot 25 mensen op afkomen. Meestal mensen uit de buurt van Amersfoort, maar soms ook uit verdere oorden als Hoogeveen en Drachten. Zaterdag, de verjaardag van toekomstig koning Willem-Alexander, is er een grote ‘nationale gebedsdag’, waarbij de organisatie ongeveer honderd mensen verwacht.
“Tijdens een gebedsblok zingen we voor God en maken we tijd vrij om aan onze relatie met God te werken. Het is net als met de relatie met mijn vrouw”, legt Arjan uit. “Ook met haar moet ik tijd vrijmaken om bij elkaar te zijn. Dat is goed voor een relatie.”
Constante factor
“Het is niet de insteek dat koning Willem-Alexander straks de hele dag mooie dingen over God gaat zitten vertellen”, vervolgt Arjan. Volgens hem en Ageeth Valkema, een medebidder, is het de bedoeling dat Willem-Alexander zich laat beïnvloeden door God, en dat God op Zijn beurt Zijn wijsheid met Willem-Alexander deelt. De koning heeft misschien niet zoveel macht in ons democratisch bestel, maar hij is wel de constante factor in de regering, daar waar kabinetten en parlementen elkaar na iedere verkiezing weer afwisselen.
Waar die invloed vervolgens toe zou moeten leiden, weten Arjan en Ageeth zelf ook niet. Of liever: ze willen niet claimen daar het antwoord op te hebben. De mens heeft de waarheid niet in pacht, geven ze eerlijk toe. “We willen ons nederig opstellen”, zegt Arjan, als hij een ander woord voor het Bijbelse ootmoedigheid heeft gevonden. De gebedsmarathon is voornamelijk een zoektocht naar wat God zou willen met Nederland. Op dag 8 van de actie wordt er al wat meer duidelijk van Gods agenda: terug naar de Bijbelse moraal.
Een wetje en klaar
En dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Arjan: “Nederland staat bijvoorbeeld hoog in de lijst van landen waar mensenhandel veel voorkomt. Je kan dan zeggen: ‘we maken een wetje tegen mensenhandel en klaar’, maar het probleem zit veel dieper. In onze samenleving is de moraal kennelijk zo verzwakt dat mensenhandel kan plaatsvinden.”
Aan die hernieuwde moraal zou Koning Willem-Alexander, als constante factor, een bijdrage kunnen leveren, is de overtuiging. Deze gebedsmarathon loopt door tot zondag, maar ook op de kroningsdag wordt er gebeden. Dan in gebedshuis The Tabernacle, in Amsterdam.
WIE WIL ER NOG RAADSLID WORDEN?
Tekst: Sam Trompert / 26 apr – 13.00
“Wat was nou het centrale probleem van dit debat?”, vraagt de cursusleider aan de acht deelnemers aan de cursus Politiek Actief. De cursisten kijken twijfelend om zich heen. Ze hebben zojuist tijdens een Lagerhuisdebat een minuut of vijf van gedachten gewisseld over het afschaffen van voorschotten (een deelnemer kwam met die stelling). “Het debat ging alle kanten op!”, beantwoordt de cursusleider uiteindelijk zijn eigen vraag. Dat is met zo’n vage stelling misschien ook niet heel verrassend, maar – ook hier geldt – al doende leert men.
De cursus bestaat uit zeven avonden, waarbij alle facetten van de lokale politiek aan bod komen: van financiën tot omgaan met de media. Dit soort cursussen zijn nodig, zegt Hanneke Balk, tot voor kort vicevoorzitter van Raadslid.nu, de Nederlandse vereniging voor raadsleden. In 2009 waarschuwde de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) al voor een dreigend tekort aan mensen die zich kandideren voor de gemeenteraad, maar ook nu nog is het lastig werven. “Mensen zijn steeds minder bereid zich ergens voor langere tijd aan te committeren”, aldus Balk, die zelf deze week wethouder in Waalre is geworden. De VNG, Raadslid.nu en ProDemos organiseren dit soort cursussen om mensen bij de gemeentepolitiek te betrekken. En wellicht stellen die mensen zich straks kandidaat bij de verkiezingen in 2014.
“Eigenlijk hou ik helemaal niet van politiek”
De redenen om mee te doen met de cursus lopen uiteen. Aard-Jan komt van Bonaire en studeert aan de Haagse Hogeschool. Nu Bonaire een bijzondere Nederlandse gemeente is geworden, wil hij weten hoe het er aan toegaat in de Nederlandse lokale politiek. Uiteindelijk wil hij die kennis inzetten op Bonaire. Rita kwam de cursus per toeval tegen op internet. “Eigenlijk hou ik helemaal niet van politiek, van dat lange vergaderen enzo, vind ik vervelend”, zegt Rita als ze haar motivatie moet uitleggen. “Maar ik kijk graag naar Politiek24 en ik ben lid van de ChristenUnie”, spreekt ze zichzelf tegen. Eén deelnemer heeft echt de ambitie om gemeenteraadslid te worden, voor de SGP.
Volgens Hanneke Balk is het raadslidmaatschap er de afgelopen jaren niet eenvoudiger op geworden. De gemeente krijgt steeds meer taken op haar bordje, de zogenaamde decentralisaties. Gemeenten zijn sinds kort ook verantwoordelijk voor onder andere jeugdzorg en de AWBZ. Meer werk dus voor gemeenten en gemeenteraden, terwijl het aantal raadsleden juist vermindert. Door gemeentelijke herindelingen ontstaan grotere gemeenten, met één gemeenteraad. Op termijn zou het aantal raadsleden daardoor met de helft afnemen.
Meer lokale politici dan voorheen
Bovenop de decentralisaties komt ook nog de zogenaamde ‘dualiseringscorrectie.’ Voorheen waren wethouders ook raadslid. Door de invoering van de dualisering zijn de wethouders uit de raad gehaald, en vervangen door gewone raadsleden. Als gevolg daarvan zijn er nu meer lokale politici dan vroeger. Onlangs werd in de Tweede Kamer een wet aangenomen die die toename weer ongedaan maakt. Jan Jaap Bouma, gemeenteraadslid in Goes, schreef een brief aan de Eerste Kamer, om de wet tegen te houden. Bouma vindt niet alleen de toegenomen zwaarte van het raadslidmaatschap een reden om het aantal raadsleden gelijk te houden, ook zou het ten koste gaan van de diversiteit van het politieke landschap op lokaal niveau. Veel gemeenteraden in Nederland hebben wel een partij met een of twee zetels. Die zouden mogelijk verdwijnen, als het aantal raadszetels wordt ingeperkt.
Voor cursist Rita is dat nu al een reden om zich niet verkiesbaar te stellen. “Ik ben lid van de ChristenUnie, maar dat is in mijn stadsdeel zo’n kleine partij dat ik er het nu niet echt van inzie om me ermee te bemoeien. Met zo’n klein clubje kun je toch niets beginnen”, legt ze uit. En als je als klein clubje ook nog eens een stuk meer moet werk moet doen, wordt het wel lastig. “Je bent toch zeker 15 tot 20 uur per week met de raad bezig”, vertelt Hanneke Balk, “het zou dus gerechtvaardigd zijn als het aantal raadsleden gelijk was gebleven.”
In maart 2014, over krap een jaar, zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. In de aanloop daar naartoe zijn er nog meer van dit soort cursussen, verspreidt door het land. Of Rita straks op de lijst staat is te betwijfelen, maar ze sluit niks uit. “Tot ziens he!”, zegt ze na afloop van de laatste cursusdag, “misschien zien jullie mij nog op televisie!”
Robert M. is veroordeeld tot 19 jaar cel en tbs. Dat heeft het gerechtshof Amsterdam bepaalt. De kritiek op Tweede Kamervoorzitter Anouschka van Miltenburg neemt toe. Tijdens een debat gisteravond, wist CDA-leider Buma de voorzitter tot tranen toe te raken met een sneer over partijdigheid. Joel Voordewind (ChristenUnie) sluit zich vandaag bij Buma’s opmerking aan. En goed nieuws voor John Ewbank: Het Koningslied staat op 1 in de MegaTop50. Leuk.
BURDEN OF DEMOCRACY
Tekst: Victoria Broens / 26 apr – 12:00
Een alleenheerser ter vervanging van de democratie, om snel beslissingen te kunnen nemen in roerige tijden. Zodat wij Nederlanders zelf even geen beslissingen meer hoeven te nemen in het stemhokje. De afgelopen jaren is gebleken dat we dat niet kunnen. De situatie in Den Haag laat maar één ding zien en dat is de nonchalante en ondoordachte wijze waarop wij ons stemrecht gebruiken. De chaos in Den Haag is aan ons zelf te wijten.
Hand in eigen boezem dus. Zal ik beginnen? Ik heb in de afgelopen acht jaar op drie verschillende partijen gestemd. Ik ben daar niet trots op. In de NRC van woensdag 24 april merkt Rudy Andeweg, hoogleraar Politieke Wetenschappen aan de Universiteit van Leiden, op dat de Nederlandse verkiezingsuitslagen het qua instabiliteit alleen afleggen tegen Italië. Ai. Maar ja, als iedereen zo stemt als ik, dan is dit niet verbazend. Ondertussen is het moeizaam consequent beleid schrijven en uitvoeren voor politici die zelf ook niet meer weten waar hun achterban uit bestaat. We moeten dus zelf de burgerlijke verantwoordelijkheid nemen voor 10 jaar moeizaam bestuur en niet meteen hoofdschuddend naar Den Haag kijken.
Dat brengt meer met zich mee dan de stemwijzer invullen. Onze samenleving is complexer geworden dab in een paar vragen uiteen te zetten is. Als wij, mondige individuen, leiders willen kiezen die al deze problemen in de toekomst weten op te lossen, dan moeten we die problemen toch enigszins ook zelf begrijpen. We moeten zelf vorm geven aan onze ideeën en meningen, zelf onze standpunten bepalen en zelf kleur bekennen.
Roland Paris, auteur van het boek At war’s end, building peace after civil conflict, benadrukt de verantwoordelijkheid die komt kijken bij het uitoefenen van het stemrecht: ‘It is up to the international community to prepare and educate and shape the society in one that can handle the burden of democracy.’ Ik herhaal: the burden of democracy. Wij mogen in vrijheid kiezen wie voor ons beslissingen maakt, hopend dat die persoon onze belangen in acht houdt bij het uitvoeren van dit mandaat. In die vrijheid om keuzes te maken ligt de veronderstelling dat wij begrijpen wat onze belangen zijn, dat we deze belangen kenbaar weten te maken als groep, en dat we gedurende langere periode achter deze belangen weten te staan. Deze voorwaarden zouden ons stemgedrag een bepaalde mate van rationaliteit, duurzaamheid, en voorspelbaarheid geven. Het soort stemgedrag waarmee je als politicus wel 4 jaar, doe eens gek, misschien wel 8 jaar, uit de voeten kunt, zonder elke twee maanden achterom te hoeven kijken om te zien of je überhaupt nog een achterban hebt. De keerzijde van het voorrecht om in vrijheid te mogen stemmen is dus om dit met verantwoordelijkheid te doen.
Het lijkt er op dat wij niet goed in staat zijn onze belangen helder te definiëren en over te brengen. We voelen ons te weinig gebonden aan de standpunten die we innemen, de groepen waar we in rond bewegen en de partijen waar we op stemmen. Flexibiliteit en tijdelijkheid kleuren onze levens en keuzes en dat zien we terug in de politiek: gekunstelde coalities, vermoeiende en bleke compromissen, en politici die elke twee jaar met een andere partij moeten samenwerken. Zie zo maar eens te werken.
Ondertussen zet de individualisering door. In 2060 bestaat 44% van de huishoudens uit één persoon. We werken nu al niet meer dan vier jaar bij een vaste werkgever. We gaan niet naar de kerk en we gaan ook niet elk jaar meer naar dezelfde camping. Wie wij zijn is niet meer verankerd in de omgeving waarin wij ons bewegen. We zijn Barbapapa-achtige figuren geworden, en in die veranderlijke identiteit ligt de relativiteit en flexibiliteit besloten op basis waarvan we keuzes maken in het stemhokje. Het maakt ons tot wispelturige en onbetrouwbare kiezers.
Dit is problematisch voor de democratie. Het maken van een consistente, lange termijnvisie is haast onmogelijk geworden. Als het ons als individuen al niet lukt om lange termijnstandpunten in te nemen, hoe verwonderlijk is het dan dat onze bestuurders moeite hebben met het voeren van een consequent beleid?
De burden of democracy is als gevolg van de individualisering dus een zware last geworden, één die wij vooralsnog niet goed weten te dragen. Het is onze burgerlijke verantwoordelijkheid om veel serieuzer met ons stemrecht omgaan, kritischer na te denken, te lezen, te nuanceren, over standpunten te discussiëren en waarden voor ons zelf te identificeren waar we niet alleen vandaag en morgen achter staan, maar ook over tien jaar. Als we met z’n allen die verantwoordelijkheid serieuzer gaan nemen, kunnen we onze politici de ruimte, de tijd en het vertrouwen geven die nodig zijn om een land te besturen.
DAT KAN NOG HEEL GEZELLIG WORDEN OP 30 APRIL
Tekst: Redactie
"Ik ben een republikein, net als zestig, zeventig procent van de Nederlanders", zegt burgemeester Eberhard van der Laan van Amsterdam in een interview met ambtenarenvakblad Binnenlands Bestuur. Van der Laan, lid van het Republikeins Genootschap, noemt de monarchie ondemocratisch. Maar, ondanks zijn persoonlijke overtuiging belooft hij de sfeer niet te verpesten op de kroningsdag. Aardig wel.
De twee verdachten van de Eindhovense mishandeling mogen worden uitgeleverd door België aan Nederland. Ondertussen trekt de Koerdische PKK vanaf 5 mei zijn strijders uit Turkije terug. En de Onderzoeksraad voor de Veiligheid begint een onderzoek naar het Nederlandse vreemdelingenbeleid.
WIL NEDERLAND EEN MONARCHIE?
Tekst: Ties Joosten / 25 apr – 15:15
“Nederland heeft meer vertrouwen in de monarchie dan in de politiek”, kopte Trouw afgelopen week. Slechts twaalf procent van de bevolking zou vertrouwen hebben in de politiek. Dit percentage staat volgens het dagblad in schril contrast met het vertrouwen dat Willem-Alexander (67 procent van de bevolking vertrouwt hem), Maxima (68 procent) en Beatrix (73 procent) genieten. Wil Nederland dan echt terug naar de absolute monarchie?
Uit het onderzoek van Motivaction onder 1254 respondenten blijkt dat de soep een stuk minder heet gegeten wordt dan die door Trouw wordt opgediend. Net als Willem-Alexander zelf telkens in interviews aangeeft ziet Nederland voor de koning vooral een samenbindende, vertegenwoordigende en aanmoedigende rol. Zo blijkt dat de meest populaire koninklijke taak het ‘uiting geven van betrokkenheid en medeleven bij nationale rampen’ is. 83 procent van de ondervraagden staat hier positief tegenover. Op nummer twee staat ‘kransen leggen op de Dam bij de Nationale Dodenherdenking’ ( 81 procent). Op drie staat: ‘het ontvangen van staatshoofden en regeringsleiders van andere landen’ (76 procent). De minst geliefde potentieel koninklijke taak is het ‘benoemen van ministers’ (42 procent). Alleen hieruit spreekt dus al een heel duidelijke voorkeur van de Nederlander voor een in ieder geval grotendeels ceremonieel koningschap.
Ook uit andere onderzoeken blijkt dat de parlementaire democratie in Nederland geenszins onder druk staat. Uit de European Values Study (2011) van de Tilburg University blijkt bijvoorbeeld dat een overgrote meerderheid van de Nederlanders (80 tot 90 procent) het redelijk tot zeer goed vindt dat ons land een democratisch systeem heeft. Ook blijkt telkens uit onderzoeken dat het vertrouwen van Nederlanders in democratische instituten als de onafhankelijke rechtspraak en de vakbonden redelijk hoog is.
Waarom ligt het vertrouwen in de politiek dan toch zo laag? Dit heeft te maken met het brede scala aan interpretaties dat men van ‘de politiek’ heeft. De Nijmeegse hoogleraar Politieke Geschiedenis Remieg Aerts gaf al eens aan welke associaties ‘de politiek’ zoal oproept: “‘de politiek’ (duidt) gewoonlijk het parlement en de regering aan, (…) maar ook wel de volksvertegenwoordigers, ministers en andere bestuurders als personen. Soms staat ‘de politiek’ voor het hele apparaat van ‘de overheid’, op andere momenten voor het politiek bestel, de parlementaire democratie. (…) En er is het politieke spel zelf, met zijn bühne en zijn achterkamertjes, zijn plechtige principes en tactische manoeuvres, zijn procedureel ritueel en zijn verschuivende panelen.”
‘De politiek’ is dus veel meer dan het democratische proces. En precies datgene waar dat ‘meer’ uit bestaat wordt als negatief ervaren. Mensen hebben het idee dat er zoiets bestaat als ‘de wil van het volk’ – en de politiek staat daar tegenover. Politicologen duiden dit aan met de term ‘false consensus’: het idee dat jouw normen, waarden en overtuigingen algemeen gedeeld worden. ‘We’ zijn het er wel over eens wat er moet gebeuren, maar ‘ze’ doen dat niet. Hierdoor bestaat het beeld van een politieke kaste die tussen de wil van het volk en het uitvoeren van de macht instaat. Precies: de Haagse kaasstolp.
De vergelijking die Trouw in het artikel tussen politiek en monarchie maakt is dus echt een appels-en-peren-vergelijking. De ondervraagden zijn zich immers zeer wel bewust van de verschillende taken die ‘de politiek’ en de monarchie hebben. Willem-Alexander wordt vertrouwd als toekomstig ceremonieel lintjesdoorknipper, meer niet.
HOLLAND’S NEXT DICTATOR
Tekst: Mark Voortman / 25 apr – 13:45
Regeringen houden te kort stand om het land echt te besturen, de tegenstellingen tussen politieke partijen worden groter, het vertrouwen van de bevolking in de overheid neemt af, het gaat economisch slecht. Het volk verlangt naar een sterke leider die ons land weer vooruit duwt. De tijd lijkt rijp voor een dictatuur in Nederland.
Er zijn verschillende scenario’s denkbaar. De Europese Unie, die onze boekhouding nauwlettend in de gaten houdt, grijpt in als het uit klauwen loopt en installeert zelf een regering. We komen onder een streng, ongekozen regime te vallen dat bepaalt wat wij wel en niet mogen doen. Of de etnische of religieuze conflicten worden zo groot dat er een burgeroorlog ontstaat en een nieuwe leider met geweldsmonopolie de macht overneemt. Of de instabiele overheid hevelt steeds meer taken over naar zelfstandige bestuursorganen, waardoor de ambtenarij te machtig wordt. Of er ontstaat door de gigantische begrotingstekorten een corporatistische staat, waarin grote bedrijven het land beheersen.
Het Romeinse Rijk
Mocht het zover komen hoeven we misschien niet eens te treuren. Een dictatuur heeft namelijk zo haar voordelen. Dat vonden bijvoorbeeld ook de Romeinen, waar het woord dictator vandaan komt. Het Romeinse Rijk kende een tijdelijke dictator die voor een half jaar absolute bevoegdheden kreeg. De dictator werd door de senaat aangewezen als de omstandigheden er om vroegen en kon snel beslissingen nemen, zonder gedwarsboomd te worden door de rumoerige Romeinse politiek.
Dat is het grootste voordeel van een dictatuur. Met één kapitein aan boord is het makkelijker koers bepalen. In dictaturen is vaak eerder economische groei mogelijk. Dit is vanzelfsprekend van positieve invloed op bijvoorbeeld de werkgelegenheid, de infrastructuur en de sociale voorzieningen. En hoewel in een dictatuur altijd bepaalde groeperingen onderdrukt zullen worden, is er voor de mensen die trouw zweren aan het regime weinig aan het handje. Sommige landen worden, vooral vanwege de vaak zeer aanwezige legermacht, zelfs veiliger door een dictatuur. Een totalitair regime is daarnaast veel stabieler dan een democratie, waarin de koers van het land om het jaar kan veranderen.
Frietrakketen voor België
Goed, zijn we het daar over eens, een dictatuur wordt het. Maar er hangt veel af van wie de alleenheerser wordt. Stel dat het een type Kim Jong-un wordt. Dan opent het journaal elke avond met de mededeling dat onze Grote Leider weer drie wilde zwijnen met zijn blote handen heeft gedood en staan er frietrakketen aan de grens met België. Of dat na een burgeroorlog Geert Wilders de troon bestijgt en we allemaal ons haar moeten verven.
Wie zijn wel goede kandidaten om Dictator der Nederlanden te worden? Bernard Wientjes misschien, volgens de Volkskrant al jaren de machtigste man van het land. Besloot onlangs dat de crisis in 2016 is afgelopen, over daadkracht gesproken. Maar moet onze dictator niet meer een wijze vaderfiguur zijn? Dries van Agt , Ruud Lubbers of Wim Kok. Of Johan Cruijff, visionair, allesweter, bemoeial. Ik kijk al uit naar zijn toespraken. Hou vanuit de militaire hoek Marco Kroon in de gaten. Onverschrokken aanvoerder die voorop in de strijd gaat. Je weet nooit wat hij gaat doen met een snuifje op. De Brenninkmeijertjes misschien, of de Heinekens? Vrouwelijke kandidaten zijn wat mij betreft Neelie Kroes en Femke Halsema. Was Hitler eigenlijk geen mislukte schilder? Jeroen Krabbé dan misschien. Nee, dan eerder John de Mol. Op een troon die kan omdraaien. Of natuurlijk gewoon onze aanstaande koning. Ja. Willem-Alexander looking at things, dat wil ik zien.
De werkloosheid in Spanje is naar een nieuw record gestegen: 6 miljoen mensen zitten daar nu zonder werk. Verder heeft de Servische president vergeving gevraagd voor Srebrenica. En ten slotte: Surinaamse Nederlanders vonden ons Koningslied kennelijk niet om aan te horen. Dus hebben ze een eigen versie gemaakt.
DON QUICHOT ALS KONING VAN PATAGONIE
Tekst: Simon van Woerden / 25 apr – 10.15
Prinses Máxima wordt straks de eerste koningin uit Argentinië. Toch was er al eerder een koning in Argentinië: in de negentiende eeuw kroonde de Franse jurist en avonturier Orélie-Antoine de Tounens zich tot koning Orélie-Antoine I van Auracanië en Patagonië, twee regio's in het zuiden van Argentinië en Chili.
Nieuw koninkrijk in Zuid-Chili
De Tounens arriveerden in 1858 in Zuid-Amerika en verklaarde zichzelf twee jaar later met een kroon van staal tot soeverein vorst van de regio, naar eigen zeggen met steun van de lokale Mapuche-stamhoofden. Helaas voor koning Orélie-Antoine I dachten de sinds 1818 onafhankelijke Chilenen daar anders over en al in 1862 werd de gloednieuwe koning door Chileense troepen gearresteerd. Het Franse consulaat overtuigde de autoriteiten ervan om hem naar Frankrijk te deporteren in plaats van in een gesticht te gooien.
Koppig doorzetten
Maar zelfs na deze mislukking probeerde de koppige koning nog driemaal tevergeefs om zijn droom van La Nouvelle France, zoals hij zijn rijk ook wel noemde, in vervulling te laten gaan. In 1871 moest hij platzak naar huis terugkeren, in 1874 werd hij bij aankomst in Argentinië herkend en direct weer gedeporteerd en in 1876 werd de armlastige vorst beroofd en vervolgens ook nog ziek, waardoor ook zijn vierde poging strandde. De eerste vorst van Araucanië en Patagonië overleed op 17 september 1878 in Frankrijk.
Troonopvolging
Ondanks dat De Tounens geen kinderen had, wees hij voor zijn dood toch een troonopvolger aan, een traditie die tot op heden voortduurt. De huidige soeverein van het koninkrijk-in-ballingschap is Prins Philippe Paul Alexander Henry Boiry, een Parijse publicist, journalist en communicatiewetenschapper. Hoewel het koninkrijk weinig officiële autoriteit heeft, zet de troonopvolger zich in voor de rechten van de Mapuche-indianen in de Zuidkegel. In het geboortehuis van koning Orélie-Antoine I is vandaag de dag een museum over het koninkrijk te bezichtigen.
Inspiratiebron
Het fantastische verhaal spreekt ook buiten Frankrijk en Argentinië tot de verbeelding. Boven de evenaar is de North American Auracanian Royalist Society opgericht die veel informatie over het koninkrijk online heeft gezet. Ook de onofficiële site van de Mapuches heeft een aardige pagina aan het onderwerp gewijd. Geweldig om een middag in te grasduinen. Het verhaal is daarnaast de basis voor een historische roman, voor een film uit in 2010 en er is zelfs, heel meta, een film over een verfilming van de legende gemaakt.
Don Quichot in Zuid-Amerika
Hoewel het mislukte avontuur van De Tounens gemakkelijk afgeserveerd kan worden als de queeste van een dwaas – de Engelse taal heeft het prachtige "quixotic" in plaats van "don quichotachtig" – geeft wat historische context een andere kleur aan het verhaal. Toen De Tounens voet aan wal zette in het Latijns-Amerika van 1860 bevond het continent zich namelijk nog middenin het proces van staatsvorming. De Mapuche-indianen in Araucanië boden al ruim twee eeuwen succesvol weerstand aan de Spaanse conquistadores, hadden daarvoor al de Inca-invasie gestuit en ook de sinds kort onafhankelijke Chilenen kregen de krijgers niet klein. Toch hadden ziektes en de voortdurende gewapende conflicten de trotse Mapuches sterk verzwakt. Het jonge Chili groeide ondertussen economisch en demografisch, waardoor de druk op de grenzen van Araucanië verder toenam. Bovendien was het Chileense leger, als gevolg van dreigende conflicten met Peru en Bolivia, relatief groot, modern en goed getraind. Koning Orélie-Antoine had geen beroerder moment kunnen kiezen om een koninkrijk te stichten.
Victor's history
Zoals in de meeste gevallen in de Amerika's trokken ook de inheemse Mapuches en met hen koning Orélie-Antione uiteindelijk aan het kortste eind. History is written by the victors, en in de ogen van de overwinnaars is de koning van Patagonië eigenlijk een beetje een droevige sul. Een ander perspectief ziet niettemin een avontuurlijke doch tot mislukken gedoemde poging om een trots indianenvolk te behoeden voor overheersing en ondergang. Quixotic, indeed.
Historisch complot
Nog een laatste opmerkelijk detail: de Chileense militair die Araucanië moest veroveren en de auteur van Don Quichot droegen beiden de achternaam "Saavedra".. Don Quichot zelf zou hier ongetwijfeld een complot in zien: schrijver Cervantes had natuurlijk met zijn verhaal over de dagdromende ridder allang voor ogen om koning Orélie-Antoine tot avontuur te inspireren en om vervolgens in de persoon van zijn Chileense nakomeling de onvermijdelijke ondergang te realiseren. Geraffineerd, Miguel, zeer geraffineerd.
Zakenman Frans van Anraat moet zestien oorlogsslachtoffers 400.000 euro terugbetalen. Verder daagt de RVD Nieuwe Revu voor de rechter om de foto’s van Amalia. En in het voetbal is Suarez voor tien wedstrijden geschorst na het bijten van zijn tegenstander.
EEN LIED VAN COLLECTIEVE ONTBINDING
Tekst: Sido Scholten / 24 apr – 17:30
Stel je eens een wereld voor waarin ‘Hou je veilig’, ‘Daar sta je dan’ en de ‘W van Willem’ geen betekenis hadden. Amper een week geleden bevond Nederland zich nog in een dergelijke staat van ongereptheid, waarbij belangrijker nieuws uit Boston, Syrië en zelfs Den Haag voorrang kreeg.
Achteraf is mooi wonen, wordt wel gezegd. Maar wat sloeg columnist Erik de Kruif vorige week maandag de plank mis in De Volkskrant. ‘De kroning en de bijbehorende koningsliederen zijn precies wat we nodig hebben na een winter van slecht weer en koopkrachtverlies (…) Op de kroningsdag zelf kunnen we dan, middels schermen door het hele land, eensgezind en uit volle borst ons eigen lied over vrede, welvaart en saamhorigheid meezingen. Onze hoopvolle boodschap aan de koning en elkaar zal door het land schallen. Het moet wel raar lopen, wil onze Willem daar niet geïnspireerd van raken.’ Au.
We zijn anderhalve week verder en het land is al een aantal dagen te klein wegens groot onrecht dat het Nederlandse volk is aangedaan met het door diezelfde burgers ‘gestuurde’ Koningslied. De door columnist De Kruif voorspelde verbinding van het Nederlandse volk als gevolg van het lied, is eerder collectieve ontbinding geworden. De vorm waarin de tekstuele bedenksels van de creatievelingen onder ‘ons’ werd gegoten, kon absoluut niet door de beugel. Ineens stond gans het land op zijn achterste poten vanwege het gebrekkige taalniveau van het lied. De wijze waarop taalkundige Wim Daniëls in Pauw en Witteman het Koningslied (op dat moment een halve dag oud) tot op deltaniveau afbrandde, is verworden tot klassieke televisie.
Wim Daniëls bij Pauw en Witteman
Componist John Ewbank trok het lied nauwelijks twee dagen na de lancering terug na talloze verwerpelijke bedreigingen via vooral de sociale media. Door alle ophef en de terugtrekking volgde zelfs buitenlandse aandacht, onder meer van het Amerikaanse The Huffington Post.
Met een vroeg ‘exit’ ging het Nationaal Comité Inhuldiging echter niet akkoord. Na een onrustige zondag met een opening van het acht uur-journaal over het Koningslied (acht minuten!), werd begin deze week besloten dat de Nederlander het Koningslied maar moest ‘vreten’, mooi of niet mooi. ‘Want er waren ook veel positieve geluiden’, sprak Joop van den Ende namens het comité, dat volgens de theatergoeroe een aantal inschattingsfouten had gemaakt. Uit een wazige enquête bleek volgens het comité dat 60 procent van de Nederlanders ‘wel iets’ in het nummer zag.
Het leek op een zoethoudertje voor Ewbank en zijn vrienden, want een publieksonderzoek van EenVandaag onder 45.000 respondenten wees diezelfde avond in een heel andere richting: liefst 82 procent van de Nederlanders vond het Koningslied slecht, in het bijzonder vanwege de tekst. Liever zag men dat het Wilhelmus door iedereen werd gezongen op 30 april.
Het Koningslied is dus reddeloos verloren. Als het aan tafel bij een van ’s lands meest populaire tv-programma’s, Voetbal International, in de eerste vijf minuten nergens anders over gaat dan over de mankementen van een liedje, dan is het goed mis. ‘Ik gierde het uit van het lachen, toen John Ewbank in De Wereld Draait Door zei dat-ie iets op de plank had liggen wat te groot was om uit te brengen’’, lachte nationale knuffelbeer René van der Gijp. “Dat durft zelfs Bono van U2 niet te zeggen!’’ Minister van Cultuur Jet Bussemaker (PvdA) deed daar nog een schepje bovenop door te stellen dat de tekst van het Koningslied moet worden aangepast, voordat het op Koninginnedag aan koning Willem-Alexander ten gehore kan worden gebracht.
Terug naar de column van De Kruif. “Vergis je niet in de kracht van collectieve infantiliteit”, schreef hij. “Het helpt ons niet alleen de zinnen te verzetten, maar veel belangrijker: het geeft ons weer een moment het gevoel grip te hebben. Even met z'n allen de schouders eronder en dan hebben we een pracht van een lied, dat we allemaal met een oranje hoedje op ons hoofd kunnen meezingen.” Hoe een mens zich kan vergissen in zijn eigen volk.
Het beste voetbalteam ooit is van zijn troon gestoten: gisteren eindigde het tijdperk-Barcelona met een 4-0 nederlaag tegen Bayern München. Ondertussen hebben de sociale partners vandaag het Zorgakkoord gesloten, waar Abvakabo FNV dan weer niet aan mee doet. En de PvdA is landelijk ineens vóór winning van schaliegas, waardoor daarvoor nu een meerderheid is. Lokale PvdA'ers zijn nog altijd tegen.
NIEUWE REVU BREEKT MET MEDIACODE ORANJES
Tekst: Ties Joosten / 24 apr – 12:00
Nieuwe Revu heeft de zogenaamde mediacode van het koninklijk huis gebroken. Het weekblad publiceert vandaag onder de titel 'De geheimen van Amalia' drie foto’s van de kroonprinses die buiten de zogenaamde ‘mediamomenten’ zijn geschoten. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) heeft nog niet op de publicatie gereageerd.
In 2005 stelde de RVD, om de privacy van de Oranjes te beschermen, de mediacode in. In ruil voor een aantal fotosessies per jaar moet de pers het koningshuis tijdens privémomenten, zoals vakanties, met rust laten. Wie zich daar niet aan houdt wordt tijdens volgende fotomomenten niet meer uitgenodigd.
De mediacode is al vaker ter discussie gesteld. Zo werden verschillende media door de landsadvocaat op de vingers getikt toen zij in 2009 foto’s van Willem-Alexander, Máxima en Amalia publiceerden tijdens hun vakantie in Argentinië. En in 2011 drukte HP/de Tijd foto’s af van koningin Beatrix die geen enkel ander medium durfde te publiceren. Nieuwe Revu schrijft vandaag daarom: “Onwelgevallige verhalen en élke foto die niet gemaakt is tijdens een 'persmoment', worden automatisch tot 'privé-aangelegenheden' bestempeld, en zouden dus niet gepubliceerd mogen worden. Een kwalijke situatie, waar wat Nieuwe Revu betreft verandering in moet komen. Wij doorbreken deze week de mediacode van de Oranjes, die wat ons betreft niet past in een moderne democratie.”
Toch reageren veel mensen vooralsnog vooral geschokt op het feit dat het blad de negenjarige Amalia gebruikt om de mediacode aan de kaak te stellen. Zo ‘onthult’ het blad dat ze een vriendje heeft en publiceert het blad foto’s van een hockeyende kroonprinses. Op de Facebookpagina van het weekblad wordt de actie ‘ranzig’ en ‘walgelijk’ genoemd. Volgens sommigen kan de actie niet los worden gezien van de dalende oplagecijfers van Nieuwe Revu (-22,6 procent in het vierde kwartaal van 2012) en de noodzaak losse nummers te verkopen (ruim 80 procent zit in de losse verkoop).
UPDATE: RVD spant zaak aan tegen Nieuwe Revu
ORANJE BOPPE!
Tekst: Sam Trompert / 24 apr – 10.30
Tweede Kamerlid Lutz Jacobi (PvdA) is één van de Kamerleden die de eed wel gaat afleggen tijdens de inhuldiging van Koning Willem-Alexander I in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Dat doet zij niet zomaar. Lutz legt de eed af in het Frysk.
Waarom legt u de eed eigenlijk wél af?
“Ik ben voor het koningshuis, voor het ceremoniële koningshuis zeg maar. Ik zie de inhuldiging als een mooie traditie, waarbij de nieuwe koning en de volksvertegenwoordiging elkaar trouw beloven. Dat staat ook voor verbondenheid met het volk.”
Waarom in het Frysk?
“Het Fries is voor mij iets heel persoonlijks. Het is de taal van mijn hart, mijn moedertaal. Het is ook een tweede Rijkstaal, dus het mag ook. Het is wel bijzonder, want het is de enige keer dat ik in de vergadering Fries spreek.”
Kan de Koning u wel verstaan straks?
“Het zijn maar een paar woorden natuurlijk, “Dat ferklearje – en unthjit ik”, dus hij hoeft er geen uren op te studeren. En Willem-Alexander spreekt ook wel een paar woorden Fries. Hij heeft natuurlijk de Elfstedentocht ook een keer geschaatst, dus hij is wel verbonden met Friesland.”
Ook zo genoten van het Koningslied?
“Met al die ophef erover dacht ik: “Wat een land!” Dat we hier ingewikkeld over gaan zitten doen zeg. Het gaat toch om het samenzijn en om het gezellig maken met elkaar!? Laten we gewoon gezellig samen zingen, dacht ik.”
Is er misschien ook al een Fries alternatief?
“Nee er is helaas nog geen Fries Koningslied, maar wellicht komt dat nog. De Friezen kunnen mooie liedjes maken, dus het zou zomaar kunnen dat er vanavond nog een Fries liedje komt. Ikzelf heb geen tijd, ik moet een debat voorbereiden.”
Maar een eerste aanzet dan, wat zou een mooie eerste zin zijn van een Fries Koningslied?
“In nije koning, in nij begjin, in nije dei…”
De Leidse politie blijft morgen, en misschien zelfs langer, posten bij middelbare scholen en mbo’s in de stad. Verder werd vandaag bekend dat Tommy Wieringa het Boekenweekgeschenk van 2014 gaat schrijven. En tenslotte maakte Alessandro Petacchi vandaag bekend te stoppen. De wielrenner pakte in zijn carrière 48 dagzeges in grote rondes.
MAJESTEIT, KONINKLIJKE HOOGHEID OF EDELACHTBARE?
Tekst: Redactie / 23 apr – 14.05
Wat is eigenlijk de juiste aanspreektitel voor Koning WimLex I? Neem even pauze en doe hier de Abdicatietest en test je kennis over de constitutionele monarchie.
“DE FRANSE KONING WORDT GEKOZEN”
Tekst: Willem van Ewijk / 23 apr – 14.00
De Nederlandse oplossing voor politieke verdeeldheid en onbestuurbaarheid: het opleggen van fractiediscipline aan individuele Kamerleden. Een groep van twintig of dertig Kamerleden bespreekt wat de gezamenlijke mening van de fractie is en sluit al een compromis voor er een open democratisch debat is gevoerd. Want zo’n debat is lastig en vertraagt de besluitvorming alleen maar.
Een andere oplossing is dat de Tweede Kamer voortaan zelf het initiatief neemt bij de kabinetsformatie en de koning buiten spel zet. Hiermee zou tijd worden gewonnen doordat de eindeloze consultatierondes op Paleis Huis ten Bosch overbodig worden.
Deze oplossingen zijn ondemocratisch: aan twee kanten wordt invloed weggenomen, en wat overblijft is een mengsel van fractievoorzitters en ministers die de besluiten nemen en waarvan onduidelijk is door wie ze worden gecontroleerd. Aan de snelle opeenvolging van kabinetten, herfst- en lenteakkoorden en mislukte woningwetplannen zien we dat ook op deze manier de verdeeldheid blijft.
President is koning
Zou Nederland niet veel slagvaardiger worden met een koning die in geval van verdeeldheid knopen doorhakt? In Frankrijk is deze oplossing ruim vijftig jaar geleden al eens toegepast. In 1958, tijdens de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog, werd er een eind gemaakt aan de politieke besluiteloosheid door een verkapte staatsgreep van generaal De Gaulle. Sindsdien is de grondwet van de Vijfde Republiek van toepassing en heeft de president vergaande bevoegdheden. Een voordeel voor mensen met gewetensbezwaren: die koning is ook nog eens democratisch gekozen.
De president mag in tijden van politieke impasse het parlement ontbinden en nieuwe verkiezingen uitschrijven. Anders dan in Nederland is het landsbestuur na die ontbinding niet lamgelegd, want aan de positie van de president verandert niets.
Het nieuwe parlement wordt gekozen door een districtenstelsel. Leden van de Assemblée Nationale worden dus vooral op eigen kracht gekozen en zijn daardoor extra zelfbewust. Komt het nieuw gekozen parlement nog steeds niet tot besluiten, of wil ze de hervormingsplannen van de president niet aannemen dan kan de bewoner van het Élysée druk zetten op het parlement door het dreigen met een veto.
Knopen doorhakken
De Franse president deelt bevoegdheden met de premier. President en premier kunnen wetgeving doordrukken in het parlement door te besluiten om wetsvoorstellen als ‘blok’ in stemming te brengen. Dat betekent dat er niet over individuele amendementen zal worden gestemd, maar alleen over alle wetsartikelen als geheel.
Daarnaast kunnen president en premier het parlement per decreet vragen om een aangenomen wettekst nog een keer te behandelen. Dit mag alleen als een wet ongrondwettelijk zou kunnen zijn. Ook kan de president met zijn premier parlementariërs vragen om een versnelde behandeling van een wetsvoorstel. Door deze versnelling wordt er niet meer eindeloos over ieder amendement afzonderlijk gedebatteerd en moet een commissie van parlementariërs onder tijdsdruk zoeken naar compromissen. De president zal achter de schermen als dwingende bemiddelaar optreden.
Cohabitatie
Omdat de premier door de president zelf wordt benoemd en vervangen, is het vooral de president die bij de gezamenlijke bevoegdheden aan de touwtjes trekt. Maar zonder toestemming van zowel parlement als president, zal geen enkele wet worden aangenomen. Vandaar dat in sommige gevallen de machtsbalans doorslaat van de president naar premier en parlement. Dit gebeurt als de partijgenoten van de president geen meerderheid meer hebben in het parlement en het Franse systeem tot besluiteloosheid leidt, omdat parlement en president elkaars besluiten blijven blokkeren.
Een oplossing is de zogenaamde ‘cohabitatie’, waarbij de president en oppositie ‘samen wonen’ in de regering. De oppositiepartij levert dan de premier. Zo diende Jacques Chirac ooit als premier onder de socialistische president Mitterand. Vaak verdelen premier en president het politieke speelveld, en houdt de premier zich bezig met binnenlandse politiek en de president zich met buitenlandse zaken.
Synthese
In de Franse politiek heerst dus een synthese tussen een sterk individu, en een parlement van onafhankelijke parlementariërs. Is het parlement verdeeld in haar oppositie tegen de president, dan staat de president buiten spel. Is het parlement verdeeld, dan is de president koning.
Deze wisselwerking staat ook voorgeschreven in de Nederlandse grondwet. En veel bevoegdheden van François Hollande zijn te vergelijken met die van Willem-Alexander. Zij het dat de Nederlandse koning zijn bevoegdheden onder de ministeriële verantwoordelijkheid vallen en dat door gebrek aan eigen mandaat van Kamerleden van een sterk parlement weinig sprake meer is.
Omdat de Nederlandse koning, of president (…) niet democratisch wordt gekozen zal hij nooit zijn bevoegdheden mogen uitoefenen om knopen door te hakken. Zo blijft de Nederlandse politiek zich afspelen in een grijze wisselwerking tussen fractieleiders en ministers. Willen we hier vanaf, dan kan het geen kwaad om het Franse systeem ook eens in Nederland te proberen.
De verdachte van de mogelijke aanslag op een school in Leiden is weer vrij. Er is daarom nog steeds sprake van een zekere mate van dreiging, aldus burgemeester Lenferink. Raymond P., de oud-ambtenaar op het ministerie van Buitenlandse Zaken, is veroordeeld tot twaalf jaar gevangenis, vanwege spionage voor Rusland. En een champignonkweker heeft een boete van ruim drie miljoen euro gekregen van de SZW.
METHODE DE HOND: MEER DEMOCRATIE
Tekst: Sam Trompert
Het cruciale probleem van ons politieke bestel, is dat er geen enkele noodzaak bestaat draagvlak onder de bevolking te organiseren voor belangrijke politieke besluiten. Dat is de kern van de boodschap van Nederlands bekendste opiniepeiler Maurice de Hond. De Hond hield gisteren de jaarlijkse Thorbeckelezing, over de staat van de Nederlandse parlementaire democratie.
Draagvlak onder de bevolking is namelijk essentieel voor het functioneren van ons politieke bestel. En dat draagvlak is tanende. De afgelopen verkiezingsuitslagen laten een grotendeels versnipperd electoraat zien, dat ook nog eens strategisch stemt. Kiezers stemmen niet voor een partij of een leider, maar tegen een ander. “Potentiële SP-kiezers kozen voor Samsom, om Rutte uit het Torentje te houden, en potentiële CDA- en PVV-stemmers gingen voor Rutte, om het Kabinet Samsom I te voorkomen”, aldus De Hond. Het resultaat: sinds 2002 wordt ons land geregeerd door een coalitie die niemand wil.
Drastische wijzigingen
De coalitie, die gevormd wordt door een Kamermeerderheid, regeert dus zonder steun van de meerderheid van de bevolking, stelt de opiniepeiler. Hoewel de verkiezingsuitslag anders doet vermoeden. Ons systeem is daarom klaar voor drastische wijzigingen: de methode De Hond.
“We schaffen de Eerste Kamer direct af. Daar zijn we dan vanaf. Vervolgens kiezen we elke vier jaar de Tweede Kamer én de premier. De premier krijgt het mandaat om een regering te vormen en te regeren, de Tweede Kamer krijgt het mandaat om die regering te controleren. Als een voorstel van de regering niet op steun van het parlement kan rekenen heb je conflicterende mandaten. In dat geval wordt het voorstel aan het volk voorgelegd, door middel van een referendum.”
Tirannie van de massa
Maar ja, ga d’r maar aan staan. Het afschaffen van de Eerste Kamer bijvoorbeeld. Alleen dat voorstel zou al moeten kunnen rekenen op een tweederde meerderheid van diezelfde Eerste Kamer. En wie zegt dat de meerderheid van het volk altijd gelijk heeft. Leidt dat niet tot tirannie van de massa?
Volgens Maurice de Hond is dat geen probleem. Anders dan in 1848, toen de huidige grondwet werd ingevoerd, is de Nederlandse bevolking relatief hoogopgeleid. Een kwart van de bevolking is naar een hogeschool of universiteit geweest. “Zo’n electoraat kun je om een boodschap sturen.” En zo’n electoraat wil gehoord worden. Moet gehoord worden. Zal gehoord worden. Hij zegt het niet met zoveel woorden, maar de boodschap is duidelijk: de revolutie is naderende.
Het Hof van Discipline heeft vernietigend geoordeeld in de zaak- Moszkowicz. De strafpleiter is voor het leven geschorst. Mark Rutte stond ondertussen vanmiddag een – later overleden – verkeersslachtoffer bij. En de Europese Unie heeft de handelssancties tegen Birma opgeheven.
TO:@JOHNEWBANKNL
Tekst: Ties Joosten / 22 apr – 15:45
Tip: voer in de zoekbalk op Twitter eens de opdracht ‘to:@JohnEwbankNL’ in en zie wat er gebeurt als een componist een liedje maakt dat veel mensen niet zo leuk vinden. Zo klimt één iemand onder de naam @SpacCabbie in de Twitterpen klimt en schrijft (taalfouten zijn van hem/haar): “je moet jezelf gewoon voor je kop shieten achterlijke gek.” Volgens @ACensuur is “de hoogste boom nog te goed voor je”. En @Wimklerprins schrijft: “je denkt zeker dat je met 15 miljoen Mongolen te maken hebt.”
Overigens hebben ook veel mensen de moeite genomen om de componist te laten weten dat ze het liedje wel leuk vinden. Een aantal van hen laat zich dan ook niet onbetuigd als een columniste een online petitie start tegen het liedje. Voor @SBlijveld is dat bijvoorbeeld aanleiding om te schrijven “rot Op takkewijf ga iemand anders lastig vallen”. En volgens @JTammerijn is de columniste “geestelijk al dood”.
Naar aanleiding van alle kritiek trekt de componist zijn liedje terug, omdat hij inmiddels “de zoveelste nageboorte op mijn twitter account” geblockt heeft en daar “he-le-maal klaar mee” is. Vervolgens trekt ook de ‘heraut’ van het liedje zijn medewerking in. “Je moet echt drie keer nadenken voordat je iets op social media plaatst”, zegt hij.
OOK IN HET NIEUWS MAANDAG 12:00
Op last van de politie zijn in Leiden alle middelbare en mbo-scholen dicht. Door een onbekende is gedreigd met een schietpartij.
De herkozen Italiaanse president Giorgio Napolitano (87) hoopt dat er een technocratische regering van ‘wijze mannen en buitenstaanders’ aan de slag gaat in zijn land.
En volgens de politie in Boston is bij de aanslagplegers zo veel wapentuig aangetroffen, dat het aannemelijk is dat de twee broers meer aanvallen gepland hadden.
INHAKEN EN OEFENEN
Tekst: Redactie / 22 apr – 12.15
Door de regen van alternatieve Koningsliederen, zal DNP naast u blijven staan en orde in de chaos scheppen. Het populaire studentenlied Je bent een Koning heeft in elk geval al wat succes weten te genereren, in tegenstelling tot andere dappere pogingen van vele anderen.
We kunnen kiezen uit volkse alternatieven van Dries Roelvink, Wolter Kroes of good old Andre van Duijn, maar ook kleinkunstenaars als Claudia de Breij en Mr. Unicef Paul van Vliet hebben tracks die dienst kunnen doen als Koningslied.
Het ensemble van Albert Verlinde lijkt kansloos, daar zij meer een Koninginnelied hebben voor (dan) prinses Beatrix dan een lied voor Koning Willem-Alexander. Het Republikeins Genootschap oefent overigens gestaag door met hun “Ik-Willem-niet-lied”.
Op het hoofdkwartier van het Nationaal Comité Inhuldiging wordt inmiddels druk overlegd over een mogelijke oplossing. Gokje onzerzijds: het oude vertrouwde Wilhelmus, coupletje 1 en 6. Deze dus:
Wilhelmus van Nassouwe
ben ik, van Duitsen bloed,
den vaderland getrouwe
blijf ik tot in den dood.
Een Prinse van Oranje
ben ik, vrij onverveerd,
den Koning van Hispanje
heb ik altijd geëerd.
Mijn schild ende betrouwen
zijt Gij, o God mijn Heer,
op U zo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer.
Dat ik doch vroom mag blijven,
uw dienaar t'aller stond,
de tirannie verdrijven
die mij mijn hart doorwondt.
UPDATE: Koningsliedje blijft
Waardeer dit artikel!
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten zien door de auteur een kleine bijdrage te geven. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand te houden.