Lagere belastingtarieven, een langere eerste schijf, minder aftrekposten en eenvoudiger toeslagen. Het advies van de commissie Van Dijkhuizen klinkt aantrekkelijk. Maar zzp’ers en andere zelfstandige ondernemers betalen de rekening.
Van Dijkhuizen had begin 2012 opdracht gekregen van staatssecretaris Weekers van Financiën om scenario’s te verkennen voor een “eenvoudig, solide en fraudebestendig belastingstelsel dat bijdraagt aan de verbetering van de concurrentiekracht van Nederland”.
Van vier naar twee belastingschijven
In zijn gisteren verschenen advies stelt Van Dijkhuizen voor om terug te gaan van vier naar twee belastingschijven, van respectievelijk 37% en 49%. Over het inkomen tot 62.500 euro wordt dan 37% betaald. Het aantal belastingplichtigen dat onder de eerste schijf valt, verdubbelt naar 12 miljoen. Dit wordt gefinancierd door een flink aantal aftrekposten af te schaffen. Met deze maatregelen is ruim 12 miljard euro gemoeid in 2017, en dat loopt op tot 24 miljard structureel.
Het CPB heeft de plannen van de commissie doorgerekend en is daar gematigd positief over. De hervormingen zouden op termijn ruim 140.000 nieuwe banen opleveren en de gemiddelde inkomenseffecten zouden beperkt blijven.
Ondernemersfaciliteiten onder vuur
Een aantal ideeën van de commissie Van Dijkhuizen was eind vorig jaar al uitgelekt. Met name het schrappen van aftrekposten en andere fiscale faciliteiten voor zzp’ers en andere ondernemers leidde toen tot veel commotie. Het Platform Zelfstandige Ondernemers (PZO) waarschuwde dat Van Dijkhuizen de rekening van zijn belastinghervorming eenzijdig bij zelfstandigen zou neerleggen.
Het lijkt er nu op dat de belangenorganisatie van zelfstandigen gelijk krijgt. Ook in het definitieve advies van Van Dijkhuizen liggen de ondernemersfaciliteiten zwaar onder vuur.
Zelfstandigenaftrek verdwijnt
De zelfstandigenaftrek en de startersaftrek worden afgebouwd en verdwijnen over acht jaar helemaal. Het tarief waartegen de opbouw van de Fiscale Ouderdagsreserve mag worden afgetrokken wordt verlaagd. Wie geen lijfrente koopt van zijn FOR krijgt een boete. De stakingsaftrek bij het stoppen van de onderneming verdwijnt. De aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk vervalt. De meewerkaftrek voor partners verdwijnt. De scholingsaftrek gaat in de prullenbak.
Werknemers gaan erop vooruit
De maatregelen die Van Dijkhuizen voorstelt zullen vooral de kleinere zelfstandige ondernemers hard treffen. Concrete maatregelen om deze groep daarvoor te compenseren, ontbreken. Als de gemiddelde inkomenseffecten van de belastingvereenvoudiging meevallen, zoals het CPB suggereert, dan is dat omdat werknemers en niet-actieven er flink op vooruitgaan. Die betaalden volgens Van Dijkhuizen tot nu toe te veel belasting, en zelfstandigen te weinig.
Formeel is het voorstel van de commissie Van Dijkhuizen maar een advies. Maar gezien de enthousiaste reacties van PvdA en VVD tijdens de formatie, valt te verwachten dat het kabinet er wel oren naar zal hebben.
UPDATE 18-06-2013 15:10
Op www.ondernemersfacts.nl bericht Karen Romme over een vandaag gepubliceerd onderzoek van het EIM. Daaruit blijkt dat het inkomen van zelfstandige ondernemers de afgelopen 20 jaar al met 29% is gedaald. "Als ondernemers steeds minder gaan verdienen en steeds meer belasting moeten gaan betalen, wordt werken in loondienst steeds aantrekkelijker," aldus Romme. "Met alle gevolgen van dien voor de zo gewenste innovatiekracht en banencreatie."
