Mindfulness betekent bewust aandacht geven, zonder oordeel, in het huidig moment. Je wordt er rustig van en je leert anders omgaan met gedachtepatronen. Het helpt je om bewuste keuzes te maken en niet te reageren vanuit automatisme. Mindfulness vermindert stress. We zouden het allemaal moeten toepassen. Maar hoe werkt het precies en hoe leer je het? Zeven vrouwen vertellen wat mindfulness voor hen doet.
Helga (58) kreeg van paniekaanvallen en deed ze op aanraden van de huisarts een cursus Mindulness.
Helga: “Ik vond de cursus erg fijn. Soms wilde ik wel dieper ingaan op de achterliggende filosofie van yoga en meditatie, maar daar was geen plek voor. Het was heel praktisch gericht. Het werken in een groep vond ik erg prettig. Ik heb veel opgestoken van de ervaringen van de anderen. Er werd ook veel gelachen, en dat voelde heel goed. Ontspannen. De oefeningen waren eenvoudig maar zeker niet makkelijk. Met je volle aandacht letten op je ademhaling of een beweging, is moeilijk als je gespannen bent. Maar het helpt wel! Vooral de body-scan oefening vind ik erg fijn. Ook thuis op bed, word ik er rustig en ontspannen van. Mijn hartkloppingen zijn verdwenen.
Ik heb veel geleerd over mezelf. Ik ben erachter gekomen dat ik heel erg mijn best doe om anderen tevreden te stellen. Ik wil graag gewaardeerd worden, en ben bang dingen niet goed te doen. Ik kan ook moeilijk ‘nee’ zeggen. Daardoor raakte ik overbelast. Door de training heb ik geleerd meer afstand te nemen en te observeren, voordat ik reageer. Niet meteen ‘ja’ zeggen op elk verzoek. Één ding tegelijk doen. Rustig lopen, in plaats van gehaast. Bewust proeven wat ik eet. Het vergt zelfdiscipline om de oefeningen dagelijks te doen, maar het geeft rust om te weten dat het altijd en overal kan. Het is vooral een kwestie van dingen anders doen dan je gewend bent. De methode op zich is niet moeilijk. Je hebt het altijd bij je: je ademhaling. Ik heb er een nieuwe levensstrategie bijgeleerd. Nu moet ik nog leren hem vaker toe te passen…”
Linda (34) heeft een drukke baan in de zorg en zat vorig jaar tegen een burn-out aan. Op aanraden van een psycholoog volgde ze een cursus Mindfulness.
Linda: “Ik wist niet veel van Mindfulness behalve dat het een soort meditatie was. Wat ik erg fijn vond, waren de groepsgesprekken. Het is fijn om ervaringen uit te wisselen en herkenning te vinden bij elkaar. Het voelde soms bijna als een praatgroep. Ik heb ook veel geleerd over mezelf. Ik ben me ervan bewust geworden dat ik hele hoge eisen aan mezelf stel, en dat ik het moeilijk vind om ‘nee’ te zeggen. Daardoor ga ik snel over mijn grenzen. Dat is misschien wel het belangrijkste dat ik van Mindfulness geleerd heb: voelen waar mijn grenzen liggen.
De oefeningen waren veel praktischer en concreter dan ik verwacht had, vooral de bewegingsoefeningen. Belangrijk is daarbij het opmerken van veranderingen in je lijf. Zo train je het bewustzijn. Wat gebeurt er in mijn lichaam? Wat voel ik? De body-scan oefening, waarbij je met je aandacht je hele lichaam langsgaat, vind ik wel erg lang. Bijna drie kwartier. Prima als iemand je erdoorheen praat, maar thuis heb ik er vaak niet de rust voor. Dat is sowieso een heikel punt. Ik probeer dagelijks een meditatie- of bewegingsoefening te doen, maar vooral in drukke periodes schiet het erbij in. Terwijl ik het dan juist nodig heb! Toch pluk ik nog steeds de vruchten van die cursus. Ik weet nu dat ik ook op een andere manier kan denken, dat ik meer geduld kan opbrengen als dingen anders lopen dan gepland. Die wetenschap alleen al geeft al rust. Maar voor de routine zou ik best nog een cursus kunnen gebruiken. Ik vond acht weken eigenlijk te kort.”
Natalie (37) is moeder van twee kinderen. Toen een vriendin vertelde over Mindfulness, zocht ze een cursus bij haar in de buurt.
Natalie: “Waarom? Omdat ik hetzelfde ‘probleem’ had als mijn vriendin. Altijd druk en bezig met werk en gezin. Was ik klaar met ene, dan lagen er al weer tien andere dingen om gedaan te worden. Heel lang vond ik het juist lekker om altijd bezig te zijn, tot het moment waarop ik geen tel meer stil kon zitten. Ik kon gewoon niet meer tot rust komen. Mindfulness heeft me de ontspanning gebracht die ik nodig had. Ik wist niet of het wat voor mij zou zijn. Ik ben erg nuchter en niet zo bezig met spirituele dingen. Gelukkig zijn Mindfulness oefeningen juist heel concreet en kan je ze goed thuis doen.
Tijdens de cursus oefende ik iedere dag. Verandering kost nou eenmaal tijd. In het begin lag ik te stuiteren. Drie kwartier, ik vond het ontzettend lang. Nu vind ik het heerlijk! Ik doe het drie tot vier keer per week. ’s Avonds op mijn kamer, met de cd erbij. Ik merk dat mijn lichaam soepeler wordt, vooral mijn nek en schouders. Het is veel rekken en strekken. Ik voel de stress verdwijnen, ik krijg er rust door, en dat is een belangrijke drijfveer om door te gaan. Daarnaast is er ook een diepere laag. Het wordt niet opgelegd, maar je krijgt het vanzelf mee door de manier van lesgeven. Het gaat over vriendelijk zijn voor jezelf, terwijl ik altijd heel streng voor mezelf was. Het moest altijd beter en sneller. En over vertrouwen hebben, meer openheid, niet oordelen… Het klinkt misschien zweverig, maar zo ervaar ik dat niet. Mindfulness past heel goed bij mij.”
Sarah (31) is lifecoach en volgde een Mindfulnesscursus om haar werk als coach te verbeteren.
Sarah: “Het was een fijne cursus! Ik had ook een goede trainer, en dat is heel belangrijk. Ik deed de cursus omdat ik me als coach én mens wil blijven ontwikkelen. De geest is van nature onrustig. We zitten vaak erg in ons hoofd en doen daardoor veel dingen op automatische piloot. Ik ook. Dat ik onder de douche mijn tanden poets en even later niet meer zeker weet of ik dat nou gedaan had? Ook alledaagse druk en stress dragen bij aan de onrust.
Mindfulness leert je om te gaan met die onrust. Meditatie betekent voor mij: luisteren naar jezelf. Het is naar binnen gericht. Bewust worden van hoe je je voelt. Je leert daar verschillende technieken voor, en het kan al in een paar minuutjes: even stil staan en je aandacht richten op je ademhaling. Meteen rust! Waar het om gaat is te leren handelen vanuit ‘zijns-bewustzijn’ in plaats vanuit ‘doe-bewustzijn’, impulsief. Als ik me bewust ben van hoe ik me voel, kan ik beter kiezen wat mijn reactie is.
Ik ben er ook achter gekomen dat ik gewend ben om voornamelijk probleem oplossend naar de dingen te kijken. Hoe kom ik op een goede manier van A naar B? Op het gebied van gedachten en emoties is zo’n aanpak niet handig. Beter is het om naar die gedachten en emoties te leren kijken en ze als wolken voorbij te laten gaan. Het werkt ook echt, want ik kan de dingen steeds beter laten komen zoals ze zijn. Zonder oordeel. Al met al vind ik Minfulness erg effectief, ik wil het graag doorgeven aan cliënten. In het najaar ga ik een verdiepingscursus doen. “
Eline (67) is Mindfulness Trainer en ontwikkelde een acht-weekse mindfulnesstraining voor kinderen en jongeren.
Eline: “Dertig jaar geleden kwam ik in aanraking met Mindfulness. In grote lijn heb ik door meditatie meer inzicht in en begrip voor mijn eigen emoties en gedachten gekregen, en daardoor ook voor die van anderen. Ik reageer minder vaak volautomatisch. Als ik na een dag werken moe ben, neem ik tegenwoordig rust waar ik vroeger doorging tot alles af was. Ik heb meer respect gekregen voor mijn lichaam, dat de hele dag met mij op sjouw moet en toch al vaak overuren maakt. Het gaat om ‘bewuste, vriendelijke opmerkzaamheid’.
De kracht van vriendelijkheid speelt een grote rol, zowel voor jezelf als voor anderen. Bewust aanwezig zijn bij de dingen die je voelt, doet of denkt, terwijl je ze voelt, doet of denkt. Het laten zijn, maar niet reageren. Zo leer je anders omgaan met emoties en gedachten. Je kunt bijvoorbeeld boos of gefrustreerd zijn, zonder vanuit die emotie te reageren. Ik werk ook veel met kinderen, op scholen en in groepen. Aandachtsles! Een uurtje per week, tien minuten per dag. Veel kinderen hebben last van onrust, negatieve gedachten, onzekerheid, emoties…
Ook fysieke klachten zoals buikpijn, misselijkheid en hoofdpijn zijn veel gehoord. Mindfulness geeft kinderen meer inzicht. Wat voel ik? Waar zit het? Wat denk ik? Mindfulness leert ze invloed uitoefenen op hun gedrag. We zien bijvoorbeeld dat kinderen socialer en toleranter worden, dat ze beter leren omgaan met onzekerheid en emoties. Ze kunnen zich beter concentreren, en tot rust komen. Ik ben zeer enthousiast over de resultaten! En het grootste compliment? Dat de kinderen na een introductiedag Mindfulness enthousiast roepen dat ze ‘erop willen!’”
Brigitte (43) is fulltime moeder van vier kinderen. Omdat ze ‘altijd moe’ was, volgde ze vorig jaar een cursus Mindfulness.
Brigitte: “Mijn schoonzus had het gedaan en was erg enthousiast. Onder ‘druk’ van haar en mijn man, heb ik me toen ook opgegeven. Ik begon zeer kritisch en wantrouwend aan de cursus. Het leek me erg zweverig, en daarbij voelde het als een extra verplichting. Ik was ook bang dat ik het niet zou kunnen. Maar mijn bloeddruk was te hoog en ik was continu moe. Ik moest het proberen. Het ging tenslotte over ontspanning, en dat was precies wat ik nodig had. In het begin vond ik het inderdaad l wat zweverig. Een aantal deelnemers spraken over hun ‘hogere macht’ en daar kon ik niks mee. Ook moesten we ons heel lang concentreren op een stuk fruit…
Toch was de cursus erg zinvol. Leren stilzitten bijvoorbeeld! Ik vond het aardig confronterend om te merken dat ik dat zo moeilijk vond. Zoveel onrust in mijn lijf en hoofd. Gelukkig was ik niet de enige. Ik voelde me erg gesteund en begrepen door de groep. Ik begon ook nóg beter te voelen hoe moe ik was. Uitgeput! Ik kwam er achter dat een groot deel van mijn stress voortkomt uit enthousiasme: ik wil te veel. Ik maak de hele dag plannetjes in mijn hoofd. Belangrijk was ook het inzicht dat ik me tevreden mag voelen over mezelf. Het is goed zo. Niet meer, niet minder. Tijdens de oefeningen kreeg ik een gevoel van troost en innerlijke rust. Het voelde bijna bevrijdend. In mijn dagelijkse leven merk ik dat ik beter bij de les kan blijven. Tijdens het voorlezen van de kinderen, dwalen mijn gedachten niet meer af. Die rust voelt goed. Ik doe de oefeningen nog zeker keer per week.”
Anna (38) deed een Mindfulness cursus als ‘kadootje’ aan zichzelf’.
Anneke: “Toen ik de training deed, kwam ik net uit een hele moeilijke periode met veel stress en verdriet. Ik zat niet lekker in mijn vel. Mede daardoor had ik veel weerstand tegen de oefeningen. Al dat stilzitten, mediteren, huiswerk… Ik moest echt een knop omzetten. Gelukkig is dat gelukt. Ik ben blij dat ik volgehouden heb. De winst zit namelijk ook in het overwinnen van die weerstand. Ik heb een nieuwe manier geleerd van omgaan met de dingen. Ik verlies mezelf minder snel in situaties.
Om een voorbeeld te geven. Als vroeger iemand kritiek had op een presentatie, schoot ik meteen in onzekerheid en begon aan mezelf te twijfelen. Nu houd ik de nodige afstand. Wat zegt diegene nu precies? Heeft hij of zij een punt? Ben ik het ermee eens? Wat vind ik zelf? Kortom, ik houd mijn emoties buitenspel waardoor ik de situatie veel rustiger kan evalueren en mijn reactie ook bewust kan bepalen. Het werkt veel beter dan reageren vanuit emotie, je komt dan sowieso minder sterk over.
In mijn werk pluk ik dus vruchten van de training. Maar ook privé heeft het invloed. Ik sta vaker stil bij waar ik ben, wat ik voel en wat ik denk. Terugkomen in het hier en nu. Uit dat hoofd, uit die gedachtestroom. Ik moet wel zeggen dat ik de uitgebreidere oefeningen niet kon volhouden na de training. Maar ik oefen wel vaak en kort, tussen de bedrijven door. Even de aandacht focussen door bijvoorbeeld heel bewust te lopen, horen, pakken of proeven. Zijnsbewustzijn noemen ze dat. Ik noem het: even rust!”
Foto van Katerina May via Unsplash
