Mijn jongste zoon is dol op boeken, maar voor mijn oudste van 8 is de ideale wereld er een waarin je onbeperkt mag gamen, woont in je eigen gebouwde Minecrafthuis en ’s avonds met het bord op schoot alle Starwars-episodes kijkt totdat je naar bed gaat met een stapel Donald Ducks. In zo’n universum passen geen boeken, en al helemaal geen boeken zonder lichtzwaarden. Harry Potter kan er nog net mee door. De filmversie dan.
Schermtijd
Dat zeg ik liever niet hardop – wel dat mijn kinderen mogen zijn wie ze zijn. Liever vertel ik dat schermtijd bij ons geen issue is en dat we iedere maand naar de bibliotheek gaan. Dat laatste is ook waar. Alleen komen we niet terug met een tas vol (goede!) jeugdboeken, maar met een stapel boeken over Minecraft en Starwars Lego. Subtiel probeer ik er soms een boek van Roald Dahl tussen te schuiven of ’s avonds uitgestelde bedtijd met Guus Kuijer in te lassen. Een kansloze onderneming.
Maar als pop-uprecensente zit ik nu met twee boeken voor precies de leeftijdscategorie van mijn oudste: het eerste en tweede deel van De Groene Hand-serie van Susan van ’t Hullenaar. Nou ja, desnoods lees ik ze gewoon alleen, denk ik bij mezelf. Laat ik beginnen met het eerste deel zichtbaar op tafel neer te leggen.
De Groene Hand deel I: De vijf opdrachten
In het eerste deel van De Groene Hand maken we kennis met Flora. Ze woont in een dorp en vindt dat daar maar weinig gebeurt. Dan ontvangt ze een brief van De Groene Hand, een geheime club. De Groene Hand onderzoekt mysteries en probeert ze op te lossen. Flora mag ook lid worden als ze vijf opdrachten weet te volbrengen en haar mond houdt. De vijf opdrachten zijn gekoppeld aan eigenschappen, eigenschappen die je nodig hebt om lid te zijn van de club. Lukt het Flora om hier tegen niemand anders over te praten? Lukt het haar om de opdrachten te volbrengen? Wie zijn de leden van de Groene Hand?
Mijn zoon laat zijn handen over de omslag van het boek glijden. ‘Wat is dit?’ vraagt hij. Ik leg uit dat we een opdracht hebben gekregen en vraag hem of hij meedoet. Hij kijkt aandachtig naar de illustratie, gemaakt door Jan Cleijne. Ik vraag hem wat hij ziet. Hij haalt zijn schouders op. ‘Weet ik niet,’ antwoordt hij op onverschillige toon. Even later: ‘Het ziet er wel spannend uit.’ Daarmee is de uitnodiging aangenomen, weet ik. Die avond beginnen we aan onze opdracht die al snel een avontuur zal worden, maar dat weten we dan nog niet.
Niet stereotiep
Ik vind het zelf een verademing dat de hoofdpersoon geen jongen is, maar een meisje in een niet stereotiep meisjesboek. Een gewoon meisje. Zonder magische krachten, celebrity-status of bijzondere wapens. Die heeft ze niet nodig om boeiend te kunnen zijn. Mijn zoon valt het niet op. Het maakt voor hem grappig genoeg niet uit of de hoofdpersoon een jongen of een meisje is.
Omdat Flora een gewoon meisje is, voel je je direct vanaf het begin verbonden met haar. Haar leven zou zo het jouwe kunnen zijn en de dingen die ze meemaakt zouden echt kunnen gebeuren. Zo word je direct meegenomen in het verhaal. En voordat je het weet ben je in iets spannends terechtgekomen en komt Flora voor keuzes te staan waarbij je je afvraagt wat jij in die situatie zou doen. Bijvoorbeeld: zou jij een geheim kunnen bewaren, zelfs voor je beste vriend? Zou jij over het kerkhof durven lopen terwijl je allerlei vreemde geluiden hoort?
Verontwaardigd
Vanaf de eerste avond is mijn zoon dan ook geboeid. Verwonderd kijk ik de rest van de week toe hoe ik een boos kind achterlaat als ik ’s avonds ga werken en geen tijd heb om samen te lezen. ‘We zouden nog in De Groene Hand lezen!’ roept hij verontwaardigd.
Op een dag leest hij achter in het boek dat het verhaal ook gedeeltelijk echt gebeurd is en dat maakt het nog aantrekkelijker. Ineens wordt de wereld buiten zijn scherm ook interessant. Spannend zelfs. Niet omdat ik zeg dat het heus zo is en hem op dingen wijs, maar omdat hij zelf met een andere blik naar de wereld begint te kijken. We gaan op vakantie naar een dorp waar ooit een mammoetkies is gevonden. Normaal zou alleen het antwoord op de vraag of ze daar ook WiFi hebben interessant zijn. Na het lezen van het boek heeft onze vakantiebestemming een andere betekenis gekregen en moeten we beslist gaan kijken naar die kies.
Heimwee
Sneller dan gedacht komen we aan bij de laatste bladzijde van het boek en weten eindelijk hoe het zit met De Groene Hand. Voldaan en al met een beetje gevoel van heimwee – want zo gaat dat als je een goed boek uit hebt – leggen we deel 1 weg en kruipt mijn zoon onder zijn dekbed. Voordat ik het licht uitdoe, zie ik hoe hij het boek nog een keer pakt en blijft staren naar een bepaalde bladzijde. ‘Hm, het lijkt wel of hier een watermerk in het papier zit. Is dat nou een hand?’ zegt hij.
De Groene Hand deel 2: Het beeld van Raban
Gelukkig hebben we nog een deel! Daar beginnen we met heel veel zin, maar ik ook een beetje huiverig aan. Want kan deel II deel I wel evenaren?
In deel II is de geheime club De Groene Hand compleet en beginnen de vijf kinderen aan hun eerste mysterie. Er is een kostbaar beeld van het kerkhof verdwenen. De Groene Hand gaat op zoek naar het beeld en naar de dieven. Al snel komen ze terecht in vreemde en spannende situaties. Het mysterie lijkt in eerste instantie dan ook alleen maar groter te worden, maar zonder dat ze het doorhebben komen ze steeds dichter bij de waarheid.
Adem inhouden
De omslagillustratie van deel twee verbeeldt precies de sfeer van het boek, net als bij deel I. Hij laat je als het ware even je adem inhouden van de spanning en tegelijk blijf je ernaar kijken, net zoals je niet kunt wachten om verder te lezen en meer te ontdekken in het boek. De leden van De Groene Hand zijn kinderen met ieder zo hun eigen rol in de club. Hoofdpersoon Flora is nieuwsgierig en durft overal op af te gaan. Haar impulsiviteit brengt haar verder in het onderzoek, maar soms zegt ze daardoor dingen die ze beter niet hardop had kunnen zeggen waardoor ze juist in de problemen komt. Anniek, de beste vriendin van Flora, heeft een leidersrol en houdt het overzicht. Zij legt alle puzzelstukjes bij elkaar. Ze ziet wat er nog ontbreekt en wat de volgende stap is. Fabio stelt slimme vragen, terwijl Hilde terughoudender en kritisch is. Dat leidt bijna tot een breuk met De Groene Hand, maar dan laat ze ineens zien hoe doortastend ze werkelijk is.
Puzzelstukjes
Ze hebben een eigen clubruimte waar het veilig is en waar ze cake en snoep eten terwijl ze de puzzelstukjes van hun onderzoek aan elkaar proberen te leggen. Ondertussen begeven ze zich in de wereld van volwassenen. Een wereld waarin niet iedereen altijd is wie hij lijkt en waarin je soms in echte gevaarlijke situaties terecht kunt komen als je je te veel met andermans zaken bemoeit.
Dat sluit precies aan bij de belevingswereld van mijn zoon en het punt waar hij nu staat. Hij vindt het vervelend dat grote mensen soms geheimen hebben, wil alles begrijpen wat volwassenen met elkaar bespreken en kijkt het liefst wel naar het achtuurjournaal. Tegelijk is hij nog dat onbezorgde kind, ver weg van volwassenperikelen.
Niet te kinderachtig
De Groene Hand en het beeld van Raban maakt het moeilijk om iedere avond ‘maar’ twee hoofdstukken te lezen. Meestal lezen we er drie of vier. De tekst is prettig verdeeld over de bladzijdes en wordt af en toe onderbroken door een kleine illustratie. Het klopt precies. Niet te kinderachtig, maar ook niet te saai. Aan het eind van iedere gebeurtenis vatten de kinderen samen wat ze hebben ontdekt, welke vragen dat oproept en welke vragen zijn blijven staan. Leuk voor mijn zoon, die daar zijn eigen suggesties en voorspellingen op kan loslaten, en fijn voor verstrooide ouders die nog meer aan hun hoofd hebben en daardoor wel eens ergens anders zijn met hun gedachten tijdens het voorlezen.
Iets Groenehands
Halverwege het verhaal besluit mijn zoon om een eigen geheime club op te richten en gaat hij alvast op zoek naar een mysterie. Dat valt nog niet mee. Het moet namelijk wel iets ‘GroeneHands’ zijn, zoals hij zelf zegt. Die donkergrijze wolk die we vanuit de auto zien, is dat wel een gewone wolk of is er ergens brand? Zijn broertje ligt al heel lang te slapen. Slaapt hij wel echt? Helaas wordt hij net op dat moment wakker en is de wolk ook spontaan verdwenen als hij nog eens kijkt. Gelukkig gaat mijn zoon volgende week met zijn klas op excursie naar een landgoed hier in de buurt. Ze zullen daar het ijshuis bezoeken. Voor wie het boek gelezen heeft zal dat woord ineens betekenis krijgen. Was het eerst gewoon een leuk uitje met school, nu zou er dan ook zomaar iets spannends ontdekt kunnen worden. Voor de zekerheid neemt hij pen en papier mee, want je weet maar nooit.
Achtervolging
Op een avond haal ik mijn zoon op bij een vriendje. Voor ons rijdt een man op een motor. Hij rijdt precies de route die wij ook rijden en dat is eigenlijk best opvallend. Wat doet hij op deze route? Voert hij iets in z’n schild? Waar ik normaal om de vijf minuten op de verkeersveiligheid wordt gewezen door mijn zoon (‘Mama! Je rijdt één kilometer te hard!’) spoort hij mij nu aan steeds harder te rijden en verkeerslichten ‘gewoon’ te negeren. Uiteindelijk eindigt de achtervolging in onze straat. De motorrijder rijdt door en wij parkeren de auto voor ons huis. Zo eindigt het ritje niet, zoals meestal, in een ijzige stilte en gezicht op onweer nadat hij gevraagd heeft wat we gaan eten, maar in een lijf vol adrenaline en hoofd met ideeën.
Patronen doorbroken
Met het lezen van De Groene Hand en de vijf opdrachten en De Groene Hand en het beeld van Raban zijn hier blikken verruimd, patronen doorbroken, werelden vergroot en geheime clubideeën geboren. Het wachten op deel 3, dat waarschijnlijk deze zomer verschijnt, duurt eigenlijk te lang. En deze moeder heeft haar lesje geleerd. Bemoei je er niet mee. Het komt vanzelf (of niet). Nu is het tijd om af te ronden. Er zitten hier namelijk twee mensen tegenover mij in de trein die op een bepaalde manier kijken en ze fluisteren. Dat zou zomaar iets kunnen zijn…
(P.S. Het was erg leuk om de boeken samen te lezen met mijn zoon, maar voor wie daar helemaal geen zin in heeft: de boeken lenen zich ook uitstekend om zelf te lezen op je favoriete plek zonder dat er iemand anders meekijkt, of juist met de hele klas.)
Goed om te weten
De serie De Groene Hand van Susan van ’t Hullenaar verschijnt bij Aerial Media, € 12,95
Lees ook de geestige observaties van Afke Bohle op haar blog: www.jezelfzijnenzo.blogspot.nl
