"Mama! Achterin!" Drie kinderen stormen naar de achterkant van het rijtuig, dat stil hangt bij halte Vohwinkel. Door het grote raam achterin heb je een prachtig uitzicht. De kinderen klauteren op de verhoging achter het achterste bankje. 'Daar beneden ligt onze speeltuin!' wijst het jongetje zijn zusjes.
De Schwebebahn zweeft letterlijk door Wuppertal. De rijtuigen hangen op twaalf meter hoogte aan een zware stalen rail die zich 13,3 kilometer door de stad kronkelt. De twintig haltes zijn bereikbaar per trap of lift. Op het eerste gedeelte van de rit kijk je bij de bovenste etages van de huizen naar binnen. Na halte Sonnborner Strasse zweeft de Schwebebahn boven het riviertje de Wupper. De Schwebebahn haalt op de snelste delen zo'n zestig kilometer per uur. Omdat de rijtuigen in de breedterichting kunnen schommelen hangen ze achtbaan-achtig schuin in de bochten. Geen passagier die daarvan opkijkt, al hangt bij de deuren wel een waarschuwing voor uitstappende reizigers: 'rijtuig schommelt'.
Geen plek voor wegen
De stad Wuppertal bestaat pas sinds 1927. In de negentiende eeuw was het nog een verzameling van aan elkaar groeiende stadjes en dorpen, ten zuiden van het drukke Ruhrgebiet. De bloeiende industrie zorgde voor welvaart, maar ook voor ernstige verkeerscongestie. In het industriegebied was dringend behoefte aan transportmogelijkheden, maar geen plek voor nieuwe wegen. Boven de onbevaarbare Wupper was nog wel ruimte. Een Hochbahn zou daarom de oplossing zijn voor het probleem. Al in 1826 bouwde ondernemer Friedrich Harkort een proefopstelling, maar pas in 1887 besloten de Wuppertalse steden Barmen en Elberfeld investeerders te zoeken voor de bouw van de Schwebebahn. In 1901 maakte keizer Wilhelm II de eerste rit.
Geen passagier die daarvan opkijkt, al hangt bij de deuren wel een waarschuwing voor uitstappende reizigers: 'rijtuig schommelt'.
Tegenwoordig zweeft de Schwebebahn meestal om de vijf minuten en trekt ongeveer 85.000 passagiers per dag. Gemeten per reizigerskilometer is het waarschijnlijk de veiligste vorm van openbaar vervoer ter wereld. In 1999 viel een rijtuig van de rail, waarbij vijf doden vielen. Het vertrouwen in de Schwebebahn bleek echter groot. Zodra de lijn weer in bedrijf werd genomen, trok hij even veel passagiers als voor het ongeval.
De rijtuigen van de Schwebebahn zijn opgetrokken uit oncomfortable plastic kuipstoeltjes, hevig oranje wanden en verschoten houtfineer. De ruim veertig jaar oude wagons worden komend jaar gelukkig vervangen door nieuwe exemplaren. De stad zoekt alvast kopers voor de oude rijtuigen. De schrootwaarde is zo'n vijfduizend euro. Voor het transport van de 22 ton wegende zwaargewichten dient zelf gezorgd te worden. De stations langs de Schwebebahn zijn met hun hippe glasconstructies vaak aanmerkelijk moderner dan de voertuigen.Toch zijn er ook nog een paar oude Jugendstil-stationnetjes met krullerige bogen over, zoals Werther Brucke.
Toeristisch speelgoed
Wuppertal heeft de toeristische aantrekkingskracht van Zoetermeer. De stad heeft ruim 300.000 inwoners, maar heeft geen historische stadskern, bijzondere gebouwen of andere attracties. Zelfs het winkelcentrum komt niet verder dan een serie ketens. Dat maakt de Schwebebahn in een klap tot de toeristenhotspot van Wuppertal. Terecht, want een achtbaantochtje over een stad is echt leuk. Toch zijn zelfs op zaterdag de meeste inzittenden gewoon op weg naar het stadscentrum voor hun boodschappen. De halte bij Wuppertal Hauptbahnhof is dan ook veruit de drukste.
De stad zoekt alvast kopers voor de oude rijtuigen
Onderweg is het druk geworden in de Schwebebahn. De kinderen achterin krijgen stukjes komkommer toegestopt van hun moeder. Ze praten enthousiast over het panorama dat zich beneden op de grond ontvouwt. De meeste mensen stappen uit bij het stadscentrum, maar zij mogen tot Alter Mark mee. Daar staat oma op hen te wachten. Het jongste meisje draait zich op het perron om en zwaait. "Dag Schwebebahn, tot ziens!"
