Deelnemers die meer dan 2.170 euro per maand opbouwen, raken dat nog steeds kwijt als zij een beroep moeten doen op de bijstand. Ook worden bedrijfspensioenfondsen niet verplicht om ex-werknemers de mogelijkheid te bieden tot vrijwillige voortzetting.
In zijn kabinetsbrief van 18 december doet minister Dijsselbloem de hoofdlijnen van het zzp-pensioen uit de doeken. Het gaat om een vrijwillige collectieve pensioenregeling die zal worden uitgevoerd door een beleggingsinstelling. De regeling moet de deelnemers flexibiliteit bieden in inleg en uitkering.
Maximaal 2.170 bruto
Ten eerste komt er een regeling die reeds opgebouwd pensioen van zzp'ers veiligstelt, zodat iemand die een beroep op de bijstand moet doen niet eerst zijn pensioen hoeft "op te eten". Voor de pensioenopbouw van werknemers gold dat al. Wel worden er grenzen gesteld aan die bescherming. En zeker voor de wat succesvollere zzp'er zijn die aan de krappe kant.
Het pensioen van mensen die gelijkmatig of dalend premies hebben ingelegd in de vijf jaar voorafgaand aan het beroep op de bijstand, wordt volledig beschermd. Voor mensen die onregelmatig of stijgend premies hebben ingelegd, telt het opgebouwde vermogen echter wèl mee voor de vermogenstoets die gemeentes uitvoeren bij een bijstandsaanvraag.
De pensioenuitkering mag niet hoger worden dan twee keer de AOW
De belangrijkste beperking hier is dat er een maximum wordt gesteld aan het totaalbedrag aan pensioenvermogen dat wordt beschermd: de maandelijkse pensioenuitkering mag van het kabinet niet hoger worden dan twee keer de AOW. Voor een alleenstaande komt dat neer op 2.170 euro bruto, voor een samenwonende op 1.500 euro.
Arbeidsongeschiktheid
Ten tweede wordt het mogelijk gemaakt om pensioengeld op te nemen in geval van arbeidsongeschiktheid. Daarbij hoeft dan geen revisierente meer te worden betaald, wat nu nog wel het geval is.
Deze regeling is vooral gunstig voor oudere zzp'ers en voor zzp'ers met risicovolle beroepen. Een reguliere arbeidsongeschiktheidsverzekering is voor hen te duur, zodat zij vaak onverzekerd blijven.
Vrijwillige voortzetting
Ten derde gaat het kabinet monitoren hoe de bestaande pensioenfondsen omgaan met de vrijwillige voortzetting van de pensioenopbouw voor werknemers die na ontslag zzp’er worden. De beslissing wil het kabinet bij fondsen laten, maar het wordt wel gestimuleerd.
Het gaat hierbij zowel om het aanbieden van de regeling als zodanig, als om de mogelijkheid om de pensioenopbouw voort te zetten tegen een lager loon dan het laatst verdiende. Dit omdat voor veel ex-werknemers de pensioenpremies de eerste jaren te hoog zijn in verhouding tot het inkomen dat zij als startende zelfstandige genieten.
Ex-werknemers krijgen negen maanden om te beslissen of zij hun pensioenopbouw voortzetten
Om het gebruik van de vrijwillige voortzetting te vergemakkelijken, komt er een vaste wettelijke termijn van negen maanden waarin ex-werknemers kunnen beslissen of zij hun pensioenopbouw bij het pensioenfonds willen voortzetten. Momenteel moeten zij daar bij sommige pensioenuitvoerders al binnen drie maanden een besluit over nemen.
Kosten: 150 miljoen per jaar
Volgens de kabinetsbrief van 18 december zal het kabinet het voorstel nader uitwerken in overleg met de samenwerkende zelfstandigenorganisaties, zodat het tijdig kan worden ingediend voor inwerkingtreding per 1 januari 2015.
Bij de verdere uitwerking zal het kabinet ook de dekking moeten betrekken. Bescherming van het zzp-pensioen betekent namelijk dat zzp'ers eerder in aanmerking komen voor bijstand. Zelfs bij de beperkte bescherming waar het kabinet nu voor kiest, kost dat naar schatting 150 miljoen euro per jaar. Voorlopig slaat de minister van Financiën daarvoor zijn collega van Sociale Zaken aan.
