Bij Stichting JIJ herstellen mensen van eetproblemen door ervaringsdeskundige hulp en begeleiding

Judith (42) kreeg rond haar vijftiende last van eetbuien. Pas jaren later kwam ze erachter dat ze een eetbuistoornis had.

Judith: “Ik dacht dat ik een eetstoornis Niet Anderszins Omschreven (NAO) had. Pas toen ik bij Stichting JIJ kwam en met andere mensen ging praten over mijn eetprobleem, kwam ik erachter dat ik een eetbuistoornis had. Ik dacht dat je bij een eetbui in korte tijd zoveel mogelijk voedsel naar binnen werkte, terwijl het bij mij de hele avond duurde… Ik at tot ik ging slapen. Ik had niet door hoe heftig mijn eetbuien waren. Ik was eraan gewend en vond het normaal. In mijn hoofd had ik ze ook kleiner gemaakt dan ze eigenlijk waren.

Een eetbui is afschuwelijk. Je kunt niet stoppen met eten en zit zo vol dat je geen boe of bah meer kan zeggen. Het doet pijn en je creëert letterlijk een gevangenis voor jezelf. Rond mijn 15e kreeg ik voor het eerst eetbuien. Ik was wat forser dan mijn leeftijdgenoten en onzeker over mijn uiterlijk. Ik was ook faalangstig en vond het moeilijk om die gevoelens te laten zien aan anderen. Ik deed altijd of het goed ging en die houding heb ik altijd vastgehouden. Ik kocht snoep van mijn zakgeld, verstopte het thuis en at het stiekem op. Dat stiekeme is altijd onderdeel van de eetbuien gebleven. Toen ik ook ging diëten werden de periodes van eten en niet-eten steeds extremer. Op mijn 18e ging ik op kamers, vanaf toen ging het bergafwaarts.

Mijn hele volwassen leven ben ik op en neer gegaan in gewicht. 40 Kilo erop, 40 kilo eraf. Ik had altijd kleding van 4 tot 5 verschillende maten in de kast hangen. Omdat ik steeds aankwam en afviel had niemand door dat ik een eetstoornis had. Ik zag het zelf ook niet. Ondertussen had ik geen normaal eetritme meer. Ik at alleen maar eetbui voedsel de hele dag of ik at heel weinig en alleen maar gezond. Ik creëerde een leven rondom mijn eetstoornis. Als ik veel aankwam walgde ik van mezelf en  trok ik me helemaal terug in mijn isolement. Als ik was afgevallen ging ik weer leuke dingen doen met vriendinnen. Ook hierin was het alles of niks.

Ik heb alle mogelijke diëten gedaan. Van een week alleen appels eten tot maandenlang alleen maar shakes. Als ik zo’n lijn-fase had, dan ging het een paar maanden ‘goed’. Maar altijd sloeg het weer om in een eetbui-fase waarin ik iedere dag heel veel eten kocht en de hele dag at. Als ik ’s avonds  een eetbui had, bleef ik eten tot ik naar bed ging en nam me dan stellig voor dat ik vanaf morgen niks meer zou eten. Duizenden malen ben ik ´s avonds naar de container gelopen om mijn vuilniszakje met overgebleven eten weg te gooien in de overtuiging dat ik het morgen niet meer ging doen. Iedere dag weer, jaren lang…

Ik werkte in het onderwijs en dat ging een hele tijd goed. Tot ik me zo slecht en angstig voelde, dat ik niet meer voor de klas durfde te staan. Ik durfde me niet ziek te melden – dan moest ik vertellen dat het niet goed met me ging en dat durfde ik niet – dus nam ik ontslag. In eerste instantie kreeg ik een periode van extreme beweegdrang. Ik had al eens eerder zo’n periode gehad. Ik bewoog dan uren per dag ter compensatie. ’s Ochtends anderhalf uur zwemmen, dan een uur wandelen, ’s middags naar de sportschool en ’s avonds fietsen… Ook daarin kwam mijn extreme gedrag terug.

Pas toen ik ging googlen om hulp te vinden, zag ik het woord ‘eetverslaving’ voorbij komen. Ik wist niet eens dat het bestond. Er ging een wereld voor me open. Ik vond een zelfhulpgroep voor mensen met eetproblemen – een twaalf stappen programma  – en ben daar een tijdje heen gegaan. Ik realiseerde me voor het eerst écht dat ik een eetprobleem en een eetverslaving had. Dat was een belangrijke realisatie. Ik ging ook een tijdje naar een psycholoog die gespecialiseerd was in eetstoornissen. Het hielp allemaal iets maar nog niet voldoende. Ik had vijfentwintig jaar niet over mijn gevoel gesproken. Ik kon het niet zomaar ineens anders doen.

Toen begon ik met het schrijven van een boek over mijn eetstoornis. Ik nam contact op met een aantal organisaties en klinieken om meer te weten te komen over eetstoornissen en behandelingen. Zo ben ik in contact gekomen met Stichting JIJ. Ik schreef in dagboekvorm en vooral het schrijven heeft me heel erg geholpen in mijn herstel. Ik had veel nieuwe inzichten gekregen door alle research en dat gaf lucht en ruimte in mijn leven. Een lange tijd was ik helemaal eetbuivrij. Ik was heel erg gemotiveerd en begeleidde in die periode ook groepen bij Stichting JIJ als ervaringsdeskundige.

Toch was de eetstoornis nog niet weg. Ik wist precies hoe mijn eetstoornis werkte en had er een heel boek over geschreven. Maar ik ging nog steeds geforceerd met gezond eten om en at heel strak en gestructureerd. Ik had ook nog niks gedaan met de achterliggende problematiek. Ik had niet gewerkt aan mijn onzekerheid of mijn faalangst. Ik praatte nog steeds niet over mijn gevoelens en durfde mijn kwetsbaarheid niet te laten zien.

Na twee jaar slopen de eetbuien er weer in. Achteraf gezien had ik naar een eetstoorniskliniek moeten gaan. Daar had ik therapie kunnen krijgen in de context van de eetstoornis. Ik heb dat niet gedaan. Ik ging in dagbehandeling bij een GGZ instelling waar ze weinig kennis hadden van eetstoornissen. Ze snapten niet dat ik nooit geleerd had om te gaan met gevoelens omdat ik altijd alles had weg gegeten. Ik kreeg schematherapie waardoor ik ineens middenin mijn gevoel terecht kwam. Het was zo heftig dat ik volledig in de war raakte.

Ik werd suïcidaal en kreeg weer veel last van eetbuien. Ik ben vier keer opgenomen geweest op de spoedeisende hulp psychiatrie en twee keer een aantal maanden in een kliniek. Ik heb steeds gezegd: jongens dit gaat niet goed. Maar pas na ruim twee jaar werd geconstateerd dat de therapie mij ontregelde en dat ik andere, zogenaamde  ‘toedekkende therapie’ nodig had. Ik kreeg EMDR en dat heeft heel erg geholpen. In eerste instantie om het trauma van de voorgaande therapie te verwerken en daarna om de scherpe randjes van mijn angsten af te halen. Ook leerde ik verder om over mijn gevoel te praten, heel belangrijk voor mijn herstel.

Ik heb soms nog last van eetbuien en vind het dan lastig om normaal met oud eetbuivoedsel om te gaan. In de eetstoorniswereld wordt gezegd dat je helemaal kunt herstellen en weer helemaal ontspannen met eten om kunt gaan. Maar mensen die een eetstoornis als een verslaving zien, zeggen juist: laat bepaald voedsel achter je, zet een streep onder eetbuivoedsel zoals een alcoholist een streep zet onder alcohol. Hierin moet ik mijn weg nog vinden.

Toch heb ik het gevoel dat ik ben gekomen waar ik moet zijn. Ik richt me vooral op zelfacceptatie. Sommige dingen moet ik loslaten. Ik ben nu eenmaal wat dikker dan gemiddeld… Veel belangrijker is dat het goed met me gaat en ik niet meer destructief ben. Ik voel me weer mezelf en durf over mijn gevoelens te praten. Ik heb een dochter van negen maanden, woon samen met mijn vriend en heb een leuke band met vrienden en familie. De leegte die ik altijd weg at, is er niet meer. Ik ben eindelijk echt gelukkig!”

Judith heeft een website voor mensen met eetproblemen: www.youandfood.nl

Meer ervaringsverhalen lezen?
Je leest ze in de herstelverhalenbundel van Stichting JIJ.
Het boek kun je bestellen door een mailtje te sturen naar info@stichting-jij.nl  met in de subject herstelverhalenbundel. Je  ontvang dan informatie over betaling en verzending.

Mijn gekozen waardering € -

De artikelen van Anne verschenen eerder in tijdschriften en kranten waaronder Fabulous Mama, Viva, Margriet, Linda en NRC Next. Anne is cultureel antropoloog en eigenaar van Uitgeverij 11