In zijn nieuwe, vijfde roman keert schrijver Stefan Popa (1989) terug naar Roemenië, dat eerder al als setting diende voor zijn debuutroman Verdwenen grenzen. De hoofdpersoon van de roman is een ‘halfbloedje’, net als de schrijver, maar dan andersom. Terwijl Popa, een zoon is van een Nederlandse moeder en Roemeense vader, heeft hoofdpersoon Alex Petrescu juist een Roemeense moeder en een Nederlandse, niet-biologische vader.
Chef-kok
Alex is een chef-kok die furore heeft gemaakt op televisie. Maar zijn bestaan komt op losse schroeven te staan als zijn vriendin hem vertelt dat ze zwanger is, terwijl hij zeker weet dat hij geen kinderen wil én dat het niet van hem kan zijn. Als hij ook nog een uitglijer maakt tijdens een tv-opname, besluit hij in een opwelling Nederland te verlaten en koopt hij voor een schijntje een vervallen landgoed in Roemenië.
Van de vier oereiken die het terrein ooit bewaakten, staat er nog maar één overeind. Elk jaar wordt in Roemenië 38 miljoen kubieke meter aan woud gekapt door de ‘houtmaffia’, net zoveel kubieke meters als er aan bloed stroomt door alle miljarden mensen tezamen, becijfert Alex. Daarom begint hij een actie om bomen aan te planten en zo de ontbossing tegen te gaan. Een nobel streven, maar de bemoeienis van deze half-Roemeense buitenstaander wordt in het dorpje niet door iedereen gewaardeerd.
En dan krijgt hij ook nog het geheime staatsdossier in handen van zijn moeder, die ooit het communistische Roemenië ontvluchtte omdat ze zwanger was, maar later in Nederland een einde aan haar leven maakte.
Vlees noch vis
Dit alles dwingt Alex om zijn verleden en toekomst onder ogen te komen. Ooit was er een tijd ‘waarin de Oostblokker een medemens was’ – een heerlijk vileine zin van Popa. Maar Alex, die is opgegroeid ‘als het ongeluk dat ik was’, voelt zich nergens thuis. In Nederland was hij nooit volwaardig Nederlander, in Roemenië is hij geen echte Roemeen. Hij is vlees noch vis.
In de schaduw van de eik is een zintuiglijk verhaal over identiteit, afkomst en (ont)worteling, in zowel figuurlijke als letterlijke betekenis. Net als chef-kok Alex weet Stefan Popa hoe hij zijn ingrediënten moet gebruiken: een handjevol karaktervolle personages, een snuf duistere mysterie, flink op smaak gebracht met goed gekozen metaforen. Het resultaat is een boeiende, gelaagde en knap geschreven roman.
Stefan Popa, In de schaduw van de eik (318 p.)
HarperCollins, € 23,99
