Bemiddelaars bestoken de media met persberichten over zzp'ers die feitelijk niet meer zijn dan reclameboodschappen. Deze week was het de NRC die zich voor het karretje van Hoofdkraan.nl liet spannen. Over hoe het er werkelijk voorstaat met die zzp'ers zegt het allemaal niks.
De tarieven van freelancers zijn dit jaar gedaald naar 44 euro per uur, meldde de NRC woensdag. Net terwijl wij dachten dat de economie aantrok en dat de vraag naar zelfstandige arbeid toenam.
Bron voor het alarmerende verhaal bleek een persbericht te zijn van Hoofdkraan.nl (het vroegere FreelanceMatch.nl). Zoals elk jaar rond deze tijd had deze online marktplaats een analyse gemaakt van de uurtarieven die freelancers opgeven als zij een offerte opstellen voor een van de daar aangeboden opdrachten.
Beperkte scope
De resultaten van het onderzoek hadden dus alleen betrekking op de opdrachten die via Hoofdkraan.nl worden aangeboden. Conclusies over de tarieven die andere freelancers vragen (en krijgen) voor andere opdrachten die via andere kanalen tot stand komen, zijn daar niet aan te verbinden.
De marktplaats geeft de beperkte scope van zijn onderzoek overigens keurig aan in zijn persbericht en in het onderliggende rapport. Het is pas in de NRC dat die nuance verloren gaat. Die meldt alleen nog in een slotzinnetje dat het onderzoek "is gebaseerd op de 46.000 freelancers die gebruik maken van deze website".
44 euro per uur bij de een, 85 bij de ander
Opmerkelijk is dat bemiddelaar HeadFirst vorige week in ZP Facts juist een stijging bekendmaakte van de gevraagde én gerealiseerde tarieven. Het gemiddelde daar ligt nu op 85 euro per uur, bijna twee keer zo veel als bij Hoofdkraan.nl.
Kennelijk gaat het niet over de hele linie zo slecht met freelancers als de NRC suggereert. De schijnbare tegenstrijdigheid tussen de twee berichten is eenvoudig te verklaren, uit de verschillende posities die Hoofdkraan.nl en HeadFirst innemen en uit de verschillende belangen die daarmee samenhangen.
Het hogere segment
HeadFirst is actief in het hogere segment, met goed opgeleide en ervaren zelfstandige professionals die weten wat ze waard zijn en met grote opdrachtgevers die snappen dat je zulke mensen niet voor een grijpstuiver krijgt.
De intermediair verdient zijn geld aan de opdrachtgever. Die betaalt per gewerkt uur een vooraf overeengekomen tarief, afhankelijk van het gewenste serviceniveau. Voor de zelfstandige is inschrijving gratis.
Competenties die minder waard zijn
Hoofdkraan.nl daarentegen wordt vooral gebruikt door startende bedrijven uit het MKB. Een blik op de website leert dat ook particulieren die een freelancer zoeken er terecht kunnen, bijvoorbeeld om foto's te laten maken op hun bruiloft. Daar komen uiteraard lager opgeleide zelfstandigen op af, met competenties die minder waard zijn op de markt.
De marktplaats verdient zijn geld aan de freelancers. Die kunnen gratis een beperkt kennismakingsabonnement nemen of voor 30 tot 40 euro per maand een abonnement dat meer kansen biedt. Daarnaast betalen zij een service fee van 6% over hun honorarium. Voor opdrachtgevers is Hoofdlijn.nl gratis.
Kwaliteit leveren
Het belang van een HeadFirst (er zijn er meer) is vooral om kwaliteit te leveren aan opdrachtgever en opdrachtnemer. Daarvoor hebben ze hele goeie professionals nodig. Die binden ze aan zich met interessante opdrachten en een goed honorarium.
Vandaar dat HeadFirst graag aan potentiële opdrachtnemers laat weten dat de tarieven die zij via hen kunnen vragen omhoog gaan. Zij het niet te veel (maar 1% afgelopen jaar), want anders haken de opdrachtgevers af.
Bulk genereren
Het belang van een Hoofdkraan.nl (er zijn er meer) is vooral om zo veel mogelijk freelancers te verleiden een abonnement te nemen. Daarvoor moeten ze een bulk aan opdrachten genereren waar die freelancers op kunnen reageren. De tarieven doen er minder toe, want de vaste kosten zijn al gedekt.
Vandaar dat Hoofdkraan.nl graag aan potentiële opdrachtgevers laat weten dat de tarieven die zij aan zelfstandigen moeten betalen naar beneden gaan. Zij het niet te veel (maar 1 euro afgelopen jaar), want anders haken de opdrachtnemers af.
Ragfijn spel
Zo wordt op de markt van vraag en aanbod voor zelfstandige arbeid een ragfijn spel gespeeld. Slimme partijen als een Hoofdkraan.nl en een HeadFirst schakelen daar ook graag de media bij in, met interessant ogende persberichten.
Door het jaar heen halen ze met hun reclameboodschappen hooguit de nieuwssites en de huis-aan-huis bladen. In komkommertijd, als er weinig ander nieuws is en de redacties onderbezet zijn, komen ze er zelfs mee in de NRC.
Over zzp'ers en andere zelfstandige professionals, over hun tarieven, over hun inkomen, over de waarde die zij creëren voor hun opdrachtgevers – daar zegt het ondertussen allemaal niks over.
Pierre Spaninks schrijft voor TPO Magazine (bijna) elke week over ZZP'ers. Help hem dat te blijven doen. Doneer €14,99 en lees hem als dank zes maanden gratis.
